Bitlis Hizan'daki Hristiyan dini mimarisi
Christian religious architecture in Bitlis Hizan
- Tez No: 739441
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YALÇIN KARACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 390
Özet
Bitlis ili Hizan ilçesi, Hristiyan dini mimarisi bakımından oldukça zengin bir bölgedir. Tez çalışması boyunca Hizan ilçesi ve ilçeye bağlı yerleşim birimlerinde kapsamlı ve detaylı bir saha çalışması yapılmıştır. Çalışma esnasında gerek tescillenmiş gerek tescili yapılmayan Hristiyan Mimarisine ait tüm yapılar, mimari ve plan özellikleri açısından incelenmiş ve belgelenmiştir. Sanat Tarihi metoduna uygun bir şekilde işlenmiş, plan çizimleri ve fotoğraflarla desteklenerek katalog düzeni oluşturulmuştur. Bitlis Hizan ilçesinde yapılan kapsamlı çalışmada günümüze gelebilen üç manastır ve on altı kiliseyle toplam on dokuz mimari eser tespit edilmiştir. Eserlerin günümüzdeki durumları, mimari ve süsleme açısından ele alınmıştır. Çalışmada bulunan on bir yapının daha önce farklı zaman dilimlerinde ve farklı kişiler tarafından bir bütünlük içerisinde olmasa da kısmen çalışıldığı belirlenmiş, diğer sekiz mimari eser ise ilk defa tarafımızdan bilimsel bir çalışmada değerlendirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında yeni yapıların literatüre kazandırılması ve diğer yapıların ise güncel durumlarının tespit edilmesi önem arz etmektedir. İncelenen tarihi eserlerin, dini işlevlerini kaybettikten sonra günümüze kadar olan zaman diliminde nasıl bir değişime uğradıkları da ele alınarak tez çalışmasına dâhil edilmiştir. Bir şekilde işlevsel hale getirilmeyen özellikle kırsal kesimdeki eserlerin doğal veya hazine arayıcıları tarafından kısmen de olsa tahribata uğradığı gözlemlenmiştir. Günümüze gelemeyen bir manastır ve iki kilisenin tanıtımı ise tezimizde farklı bir başlık altında yapılmıştır. Araştırmaya dâhil olan yapıların tümü gerek plan tipi, mimari ve mekân anlayışı gerekse süsleme açısından karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilerek sonuç kısmına ulaşılmıştır. Çıkılan önemli bir sonuç ise incelenen toplam on dokuz yapının beş ayrı plan tipinde inşa edilmiş olmasıdır. Bu da yapı yapma çeşitliliği açısından zenginliği ortaya koymaktadır. Hizan'da yer alan bu mimari zenginlik, ülkemizin kültürel mirası içerinde yer almaktadır. Daha önce Hizan ilçesinin tümünü kapsayan ve ele alıp inceleyen Hristiyan dini mimarisine ait lisansüstü bir çalışmanın bulunmaması, bilimsel metotlar ile yapmış olduğumuz bu tez çalışmasını değerli kılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Bitlis province Hizan district is a very rich region in terms of Christian religious architecture. During the thesis study, a comprehensive and detailed field study was carried out in the district of Hizan and the settlements connected to the district. During the study, all buildings belonging to Christian Architecture, both registered and unregistered, were examined and documented in terms of architectural and plan features. It was processed in accordance with the Art History method, and a catalog order was created by supporting it with plan drawings and photographs. In the comprehensive study carried out in the Hizan district of Bitlis, a total of nineteen architectural works were identified, including three monasteries and sixteen churches that have survived. The current status of the works are discussed in terms of architecture and decoration. It was determined that eleven buildings in the study were previously studied in different time periods and by different people, although not in a whole, but the other eight architectural works were evaluated by us for the first time in a scientific study. From this point of view, it is important to bring new structures to the literature and to determine the current status of other structures. It has been included in the thesis study by considering how the historical works examined have changed in the time period until today after losing their religious functions. It has been observed that the artifacts, especially in rural areas, that have not been made functional in some way, are subject to natural destruction or partially destroyed by treasure seekers. The presentation of a monastery and two churches, which did not survive, was made under a different heading in our thesis. All of the buildings included in the research were evaluated comparatively in terms of plan type, architectural and spatial understanding, and ornamentation, and the conclusion part was reached. An important result is that a total of nineteen buildings examined were built in five different plan types. This reveals the richness in terms of building diversity. This architectural richness in Hizan is included in the cultural heritage of our country. The absence of a postgraduate study on Christian religious architecture that covers and examines the whole of Hizan district makes this thesis study that we have done with scientific methods valuable.
Benzer Tezler
- Budaklı-Bölükyazı (Hizan-Bitlis) arasındaki metamorfitlerin petrolojisi ve jeokimyasal özellikleri
The petrology and geochemichal characteristics of metamorphites in between Budakli-Bolukyazi (Hizan-Bitlis)
CİHAT CAN SUSAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE DİDEM KILIÇ
- Assessing the potential of Anatolia as a climate refugium
Anadolu'nun bir iklim sığınağı olma potansiyelinindeğerlendirilmesi
SONGÜL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH ÇORAMAN
- Van Gölü'nün sedimentolojik-stratigrafik evrimi ve göl seviyesi değişimleri
Sedimentological-stratigraphic evolution and lake level changes of Lake Van
EMRE DAMCI
Doktora
Türkçe
2018
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY
- Deformation of the central part of the East Anatolian fault examined in the light of space-based geodesy
Doğu Anadolu fay zonundaki tektonik hareketlerin anlaşılmasında uzay-temelli jeodezik gözlemlerin rolü
SELVER ŞENTÜRK
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYADİN ÇAKIR
- Alüminyum metal kalitelerine göre gaz alma süreçlerinin optimizasyonu
Optimization of degassing process according to aluminum metal quality
İLKAY DOĞAN CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Metalurji MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN USTA