İttihat ve Terakki döneminde ekonomi anlayışı: Millî iktisat fikri ve Alman modeli ile bir karşılaştırma
The understanding of economy in the Committee of Union and Progress period: Idea of national economy and a comparison with German model
- Tez No: 740527
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGÜ DOĞANGÜN YASA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İkt. Tar. ve İkt. Teori Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
1889 yılında gizli bir cemiyet olarak kurulan İttihat ve Terakki, Osmanlı İmparatorluğu'nda bir asırlık batılılaşma hareketinin bir sonucu olarak doğmuştur. İttihat ve Terakki Cemiyeti, 19. yüzyılda Osman devletinin yaşadığı çalkantılı sürecin ve iktisadî sorunların etkisiyle pek çok siyasî faaliyette bulunmuş ve etkili olmuştur. Türkiye'de kurulan ilk siyasî parti konumunda olan İttihat ve Terakki, 23 Temmuz 1908 yılında ilân edilen II. Meşrutiyete de ön ayak olmuştur. Cemiyet, faal olduğu süre boyunca Osmanlı devletinde mutlakıyet rejiminin kaldırılarak meşrutiyete geçilmesini amaçlamıştır. İktisadi açıdan İttihat ve Terakki'nin temel hedeflerinden biri millî bir ekonomi inşa etmek ve iktisadî bağımsızlığa ulaşmak olmuştur . Cemiyetin bu iktisadî anlayışında Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ahmet Muhyiddin gibi Osmanlı aydınlarının Alman iktisatçı Friedrich List'in millî iktisat doktrinini benimsemesi ve bu doktrinin kamuoyu nezdinde kabul görmesi etkili olmuştur. Bu anlamda İttihat ve Terakki cemiyeti 1914-1918 döneminde Almanya'nın 19. yüzyıl sonlarında elde ettiği ekonomik başarısının sırrı olan Millî İktisat anlayışını güçlendirmek için çaba sarf etmiştir. Alman iktisatçı Friedrich List ve Alman millî iktisat modelinden ciddi ölçüde etkilenen İttihat ve Terakki cemiyeti, ekonomide gayrimüslim etkisini azaltmak ve Müslüman Türk bir burjuvazi yaratmak amacıyla sanayi, bankacılık ve dış ticaret gibi alanlarda millî bir iktisat politikası izlemiştir. İttihat ve Terakki'nin iktidarda kaldığı yaklaşık 10 yıllık süre boyunca iki farklı iktisadî anlayış benimsenmiştir. 1908-1913 döneminde özellikle Maliye Nazırı Cavit Bey'in etkisiyle liberal bir iktisat politikasını benimseyen İttihat ve Terakki, I. Dünya Savaşı'nın yarattığı koşulların da etkisiyle 1914-1918 döneminde millî iktisat fikrini benimsemiştir. Bu çalışmanın amacı İttihat ve Terakki iktidarda kaldığı (1908-1918) dönem boyunca benimsediği ekonomi anlayışına ışık tutmaktır. Çalışmada 1914-1918 döneminde uyguladığı iktisat politikaları ile İttihat ve Terakki'nin Friedrich List ve Alman millî iktisat modelinden ciddi ölçüde etkilendiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The Committee of Union and Progress, which was established as a secret society in 1889, was born as a result of a century-old westernization movement in the Ottoman Empire. The Committee of Union and Progress took part in many political activities and became influential with the effect of the turbulent process and economic problems experienced by the Ottoman Empire in the 19th century. The Committee of Union and Progress, which was the first political party established in Turkey, was declared on 23 July 1908. He also paved the way for the Constitutional Monarchy. The society aimed to abolish the absolutism regime in the Ottoman state and to pass to the constitutionalism during its active period. In economic terms, one of the main goals of the Committee of Union and Progress was to build a national economy and achieve economic independence. In this economic understanding of the society, Ottoman intellectuals such as Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ahmet Muhyiddin adopted the national economy doctrine of the German economist Friedrich List and this doctrine was accepted by the public. In this sense, the Committee of Union and Progress made an effort to strengthen the understanding of National Economy, which was the secret of Germany's economic success in the late 19th century, during the 1914-1918 period. The Committee of Union and Progress, which was seriously influenced by the German economist Friedrich List and the German national economy model, followed a national economic policy in areas such as industry, banking and foreign trade in order to reduce the influence of non-Muslims in the economy and to create a Muslim Turkish bourgeoisie. During the 10-year period of the Committee of Union and Progress in power, two different economic understandings were adopted. The Committee of Union and Progress, which adopted a liberal economic policy during the period of 1908-1913, especially with the influence of the Minister of Finance Cavit Bey, adopted the idea of national economy in the period of 1914-1918 with the influence of the conditions created by the First World War. The aim of this study is to shed light on the understanding of economy adopted during the period when the Committee of Union and Progress was in power (1908-1918). In the study, it has been observed that the economic policies implemented in the 1914-1918 period and the Committee of Union and Progress were seriously affected by the Friedrich List and the German national economy model.
Benzer Tezler
- Liberalizmden korumacılığa yönelen Osmanlı iktisat düşüncesi: Namık Kemal-Sakızlı Ohannes Efendi-Akyiğitzade Musa
Ottoman economic thought towards liberalism from protectionism: Namik Kemal-Sakizli Ohannes Efendi- Akyiğitzade Musa
ALİ KARADENİZ
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uluslaşma süreci ve ulus devletin uygulamaları
The nationalization stages from the Ottoman Period to the Republic and the practices of the nation state
ABBAS ÖZFIRAT
Doktora
Türkçe
2023
Türk İnkılap TarihiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET TÜRKMEN
- Demokratik sistemde baskı grupları (Türkiye örneği)
Oppression groups in democratic system
HALİL GÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜMNİ SEZEN
- Devrimler döneminde ittihatçılık ve kemalizm (1919-1926)
Unionism and kemalism in the era of revolutions (1919-1926)
ERCAN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
TarihDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEYLA KIRKPINAR