Türkiye'de bölgeler bazında vergilerin kaldıraç etkisi
Buoyancy effect of taxes on regional basis in Turkey
- Tez No: 741329
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSÜM GÜRLER HAZMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, İşletme, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Vergi kaldıraç etkisi, teşvik bölgeleri, panel veri analizi, Türkiye, Tax buoyancy effect, incentive zone, panel data analysis, Turkey
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Devletlerin hem kamu harcamalarını finanse etmek hem de ekonomik ve sosyal alandaki görevlerini yerine getirmek için yararlandığı en önemli gelir kaynağı vergilerdir. Vergi hasılatında artış sağlamanın yanı sıra mali olmayan amaçları gerçekleştirmek için de vergi politikalarında düzenleme yapabilmektedir. Vergi mevzuatında yapılan iradi düzenlemelerin vergi hasılatına etkisi vergi kaldıraç kavramı ile ölçülmektedir. Vergi kaldıraç etkisi, vergi gelirlerindeki otomatik değişimlere devlet tarafından alınan iradi önlemler sonucunda meydana gelen vergi gelirlerindeki değişimlerinde eklenmesi sonucu elde edilmektedir. Bu kapsamda 2004-2019 dönemine ait Türkiye'de Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, dolaysız vergiler, dolaylı vergiler ve toplam vergi gelirleri dikkate alınarak kaldıraç etkisi tahmini yapılmıştır. Her bir vergi türü açısından yapılan iradi düzenlemelerin ilgili vergi hasılatına etkisinin ölçülmesinin hedeflendiği çalışmada Türkiye'de 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar dikkate alınarak oluşturulan altı teşvik bölgesi dikkate alınmıştır. Türkiye'de 2004-2019 dönemi için yapılan analizlerden elde edilen genel sonuç yapılan iradi düzenlemelerin ilgili vergi hasılatına etkisinin zayıf olduğudur. Vergi bazında kaldıraç katsayıları incelendiğinde tüm vergiler için 1'in altında olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç Türk Vergi Sisteminde etkinliğin istenilen düzeyde olmadığı ve uygulanan maliye politikalarının etkisinin yetersiz olduğu sonucunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Taxes are the most important source of income that states benefit from both to finance public expenditures and to fulfill their economic and social duties. Adjustments in tax policies can be made to achieve non-financial purposes as well as increase tax revenues. The effect of discretionary arrangements made in tax legislation on tax revenue is measured with the concept of tax buoyancy. The tax buoyancy effect is obtained by adding the automatic changes in tax revenues to the changes in tax revenues resulting from discretionary measures taken by the government. In this context, the buoyancy effect has been estimated by considering Income Tax, Corporate Tax, Value Added Tax, Special Consumption Tax, direct taxes, indirect taxes, and total tax revenues in Turkey for the period 2004-2019. In this study, which aims to measure the effect of discretionary arrangements made in terms of each tax type to the relevant tax revenue, six incentive zones, which were constituted considering the Decision on State Aids in Investments numbered 2012/3305 in Turkey, were taken into account. The overall result obtained from the analyzes made for the period of 2004-2019 in Turkey is that the effect of discretionary regulations on the relevant tax revenue is weak. When the buoyancy coefficients are examined on a tax basis, it has been observed to be below 1 for all taxes. This result reveals that the efficiency of the Turkish Tax System is not at the desired level and the effect of the implemented fiscal policies is insufficient.
Benzer Tezler
- Demir çelik sektörü ve demir çelik sektöründe sermaye maliyeti
Iron and steel sector and cost of capital in iron and steel sector
ALİ DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT HAYATİ ERİŞ
- Beşeri sermaye kanalları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye düzey 3 örneği
The relationship of human capital channels and economic growth: The example of Turkey nuts-3
ZEYNEP YEŞİLMEN
- Vergileme ve yoksulluk ilişkisi: Türkiye'nin düzey-1 bölgeleri bazında ampirik analizi
The relationship between taxation and poverty: An ampirical analysis based on level-1 regions of Türkiye
NEDİM MERCAN
- Türkiye'de 1980 sonrası dönemde dış ticaret üzerinden alınan vergilerin gelişim süreci
The improvement process of taxes taken by foreign trade in Turkey after 1980
KADİR CAN İPEKCİ
- Türkiye'de iller ve bölgelerarası mali yakınsamanın mekansal analizi
Spatial analysis of fiscal convergence between cities and regions in Turkey
KEMAL BUĞRA YAMANOĞLU