Eskiçağ Anadolu'su tıp tarihinde haşhaş bitkisi
Poppy plant in the medical history of Ancient Anatolia
- Tez No: 741588
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE FATMA EROL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Tarih, Medical History and Ethics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Haşhaş canlıları doyuran, mitolojik hikâyelere konu, karakterlere sembol olan, kimi zaman iyileştiren kimi zaman da öldüren güçlü bir bitkidir. Sümerlerin keyif, Asurluların yaşam bitkisi, Minos Tanrıçasının tacı, Demeter'in hediyesi, Hypnos, Nyx ve Thanatos'un atribüsü, Aphrodit'in gözyaşları, Morpheus'un sütü, hekimlerin vazgeçilmez ilacıdır. Tarihin her döneminde iddiasını koruyan çok yönlü bir bitki olarak ün salsa da haşhaşın özellikle eskiçağ tarihindeki varlığı ve önemine dair bilinenler oldukça sınırlıdır. Söz konusu doktora tezi ile akademik dünyadaki bu eksikliğin doldurulması amaçlanmış, birbirinden farklı bilim dallarına ait dağınık haldeki pek çok bilgi bir araya getirilmiş, bir tarihçi perspektifi ile konu değerlendirilmiş ve kronolojik düzen esasına göre genelden özele ulaşan bir çalışma prensibiyle konu neticelendirilmiştir. İlk etapta bitkinin etimolojisi, morfolojik ve tarımsal özellikleri, kullanım alanları ve yetiştiriciliği gibi genel özelliklerine yer verilmiştir. Tarih öncesi ve sonrası dönemleri arkeolojik kanıtlar, nümismatik veriler, antik yazarların eserleri ve modern kaynaklar ışığında aydınlatılmıştır. Daha sonra çalışmanın asıl kısmını oluşturan eskiçağ tarihindeki tıbbi kullanım alanları üzerinde durulmuştur. Anadolulu antik yazarlar başta olmak üzere çevre coğrafyalarda doğmuş ve yaşamış yazarların eserleri de incelenmiş, bitkinin tıbbi özellikleri ve çeşitli hastalıklardaki tedavi edici rolü belirlenmiştir. Ayrıca eskiçağda ve modern tıpta haşhaşın kullanımı üzerine karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Subject matter of mythological stories, a symbol of characters, food for living creatures, poppy is a powerful plant may heal or kill. It is the source of pleasure for the Sumerians, a symbol of life for the Assyrians, crown of the Minoan Goddess, gift of Demeter, attribute of Hypnos, Nyx and Thanatos, tears of Aphrodite, milk of Morpheus, and indispensable medicine of the physicians. Although poppy became famous as a versatile plant that maintained its significance throughout the history, the information regarding its existence and importance, especially in ancient history, is rather limited. This thesis aims to fill in this gap by bringing together a large body of disorganized data from various scientific disciplines. In view of that, the subject at hand is evaluated from a historian's perspective, and in accordance with the chronological method, the subject is concluded with a working principle that reaches from general to specific. First, general characteristics of the plant such as its etymology, morphological and agricultural features, usage areas and cultivation are outlined. Then, the pre- and post-historical periods are elucidated in the light of archaeological evidence, numismatic data, works of ancient writers as well as the modern sources. Next, the medical usage areas in ancient history, which constitute the main part of the study, are emphasized. The works of the writers who were born and lived in the surrounding areas, particularly those of the ancient Anatolian writers, are also examined, and the medicinal properties of the poppy plant and its therapeutic role in various diseases are identified. Finally, a comparative analysis is made on the use of poppy in ancient and modern medicine.
Benzer Tezler
- M. Ö. III.-II. Binde Mezopotamya ve Anadolu'da deniz ticareti ve gemicilik
Maritime traffic and seamanship in Mesopotamia and Anatolia in III.-II. Thousand B. C.
BABÜR MEHMET AKARSU
- Erken Demir Çağı'nda Kıbrıs Anadolu ilişkileri
Cyprus Anatolia relations in The Early Iron Age
HAVVA SEDA ŞAHİN
- MÖ II. Binyılda Anadolu'da hayvancılık ve hayvan ticareti
Husbandry and animal trade in Anatolia around 2000 BC
ÇİĞDEM ÇELİK
