Geri Dön

Eskiçağ Anadolu'su tıp tarihinde haşhaş bitkisi

Poppy plant in the medical history of Ancient Anatolia

  1. Tez No: 741588
  2. Yazar: ERMAN YANIK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE FATMA EROL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Tarih, Medical History and Ethics, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 179

Özet

Haşhaş canlıları doyuran, mitolojik hikâyelere konu, karakterlere sembol olan, kimi zaman iyileştiren kimi zaman da öldüren güçlü bir bitkidir. Sümerlerin keyif, Asurluların yaşam bitkisi, Minos Tanrıçasının tacı, Demeter'in hediyesi, Hypnos, Nyx ve Thanatos'un atribüsü, Aphrodit'in gözyaşları, Morpheus'un sütü, hekimlerin vazgeçilmez ilacıdır. Tarihin her döneminde iddiasını koruyan çok yönlü bir bitki olarak ün salsa da haşhaşın özellikle eskiçağ tarihindeki varlığı ve önemine dair bilinenler oldukça sınırlıdır. Söz konusu doktora tezi ile akademik dünyadaki bu eksikliğin doldurulması amaçlanmış, birbirinden farklı bilim dallarına ait dağınık haldeki pek çok bilgi bir araya getirilmiş, bir tarihçi perspektifi ile konu değerlendirilmiş ve kronolojik düzen esasına göre genelden özele ulaşan bir çalışma prensibiyle konu neticelendirilmiştir. İlk etapta bitkinin etimolojisi, morfolojik ve tarımsal özellikleri, kullanım alanları ve yetiştiriciliği gibi genel özelliklerine yer verilmiştir. Tarih öncesi ve sonrası dönemleri arkeolojik kanıtlar, nümismatik veriler, antik yazarların eserleri ve modern kaynaklar ışığında aydınlatılmıştır. Daha sonra çalışmanın asıl kısmını oluşturan eskiçağ tarihindeki tıbbi kullanım alanları üzerinde durulmuştur. Anadolulu antik yazarlar başta olmak üzere çevre coğrafyalarda doğmuş ve yaşamış yazarların eserleri de incelenmiş, bitkinin tıbbi özellikleri ve çeşitli hastalıklardaki tedavi edici rolü belirlenmiştir. Ayrıca eskiçağda ve modern tıpta haşhaşın kullanımı üzerine karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

Subject matter of mythological stories, a symbol of characters, food for living creatures, poppy is a powerful plant may heal or kill. It is the source of pleasure for the Sumerians, a symbol of life for the Assyrians, crown of the Minoan Goddess, gift of Demeter, attribute of Hypnos, Nyx and Thanatos, tears of Aphrodite, milk of Morpheus, and indispensable medicine of the physicians. Although poppy became famous as a versatile plant that maintained its significance throughout the history, the information regarding its existence and importance, especially in ancient history, is rather limited. This thesis aims to fill in this gap by bringing together a large body of disorganized data from various scientific disciplines. In view of that, the subject at hand is evaluated from a historian's perspective, and in accordance with the chronological method, the subject is concluded with a working principle that reaches from general to specific. First, general characteristics of the plant such as its etymology, morphological and agricultural features, usage areas and cultivation are outlined. Then, the pre- and post-historical periods are elucidated in the light of archaeological evidence, numismatic data, works of ancient writers as well as the modern sources. Next, the medical usage areas in ancient history, which constitute the main part of the study, are emphasized. The works of the writers who were born and lived in the surrounding areas, particularly those of the ancient Anatolian writers, are also examined, and the medicinal properties of the poppy plant and its therapeutic role in various diseases are identified. Finally, a comparative analysis is made on the use of poppy in ancient and modern medicine.

Benzer Tezler

  1. Kars Müzesi'nde yer alan Urartu ok uçları

    Urartian arrowheads in the Kars Museum

    DİLEK KARAGEÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiKafkas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AKIN BİNGÖL

  2. Eskiçağda Anadolu'nun savaş kapıları

    The war passages of Ancient Anatolia

    ŞEYMA YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    CoğrafyaPamukkale Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ. YUSUF KILIÇ

  3. M. Ö. III.-II. Binde Mezopotamya ve Anadolu'da deniz ticareti ve gemicilik

    Maritime traffic and seamanship in Mesopotamia and Anatolia in III.-II. Thousand B. C.

    BABÜR MEHMET AKARSU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    ArkeolojiSelçuk Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜNGÖR KARAUĞUZ

  4. Erken Demir Çağı'nda Kıbrıs Anadolu ilişkileri

    Cyprus Anatolia relations in The Early Iron Age

    HAVVA SEDA ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihDüzce Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PINAR PINARCİK

  5. MÖ II. Binyılda Anadolu'da hayvancılık ve hayvan ticareti

    Husbandry and animal trade in Anatolia around 2000 BC

    ÇİĞDEM ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihBingöl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SIRRI TİRYAKİ