Gözetim toplumu perspektifinde distopik televizyon dizilerinin incelenmesi: Black Mirror örneği
Examining distopic television series from the perspective of surveillance society: The case of Black Mirror
- Tez No: 742126
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE BİLGİNER KUCUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Sahne ve Görüntü Sanatları, Radio and Television, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Panoptikon, Sinoptikon, Omniptikon, Gözetim, Gözetim Toplumu, Teknoloji, İnternet, Sosyal Medya, panopticon, synopticon, omnipticon, surveillance, surveillance society, technology, Internet, social media
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Aydınlanma ve modernite düşüncesi ile başlayan, sanayi devrimi ile devam eden teknolojik gelişim süreçleri, doğal olarak toplumsal hayatta da değişimler meydana gelmesine sebep olmuştur. Teknolojide, özellikle de internet ve iletişim teknolojisinde yaşanan hızlı ve olağan üstü gelişmeler gözetim şekillerinde değişmelere ve gözetimde yeni yöntemlerin kullanılmasına zemin hazırlamıştır. İnternet temelli bu yeni iletişim teknolojileri hem gözetimi kolaylaştırmış hem de gözetimin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bentham'ın hapishane mimarisinde ortaya çıkan“panoptikon”kavramı günümüzün iletişim teknolojileriyle doğru orantılı olarak değişim ve gelişim göstermiştir. Panoptikon gözetleme sistemi; azınlığın, çoğunluğu gözükmeden gözetlemesi şeklinde iken, kitle iletişim alanındaki gelişmelerle birlikte, çoğunluğun azınlığı gözlemlediği sinoptikon sürecine geçilmiştir. Gözetleme pratiklerindeki son aşamada; çoğunluğun azınlığı, azınlığın çoğunluğu, azınlığın azınlığı, kısacası herkesin herkesi gönüllü olarak gözetlediği/gözetlendiği bir evre olan omniptikon süreci yaşanmaktadır. Tez çalışmasının birinci bölümünde; gözetimin tarihsel sürecine değinilerek teknolojide ve özellikle de iletişim teknolojisinde yaşanan gelişmeler ele alınmıştır. Yeni ve sosyal medyanın yaygınlaşması ile birlikte gözetimde meydana gelen gelişmeler ve toplumsal olaylardaki rolüne değinilerek yeni gözetim şekillerinin kamusal alan ve mahremiyete olan etkileri irdelenmiştir. İkinci bölümde; Aydınlanma, Modernizm ve Postmodernizm kavramları açıklanıp 20. yüzyılda yazılmış olan bazı distopik yapıtlardan özetler verilerek günümüzdeki gözetim sistemlerine benzerliklerine bakılmıştır. Üçüncü bölümde ise; distopik bir yapıt olan ve 2011 yılında gösterime giren“Black Mirror”adlı dizinin belirlenen dört bölümü gözetim ve gözetim toplumu açısından içerik analizi yöntemiyle incelemeye tabi tutulmuştur. Sonuç ve değerlendirme bölümünde; bölümler hakkında özet bilgi verilerek günümüz toplumunda gözetimin hangi aşamada olduğuna bakılmaktadır. Ayrıca“Black Mirror”adlı dizide incelemeye tabi tutulan dört bölümde görülen gözetleme pratikleri ile günümüzdeki gözetim pratikleri karşılaştırılmakta, yeni teknolojik cihaz ve yöntemler ile yapılan gözetimden asgari düzeyde etkilenmek için neler yapılması gerektiği hakkında öneriler yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
The technological development processes, which started with the idea of enlightenment and modernity and continued with the industrial revolution, naturally caused changes in social life. The rapid and extraordinary developments in technology, especially in internet and communication technology, have paved the way for changes in surveillance and the use of new methods in surveillance. These new internet-based communication technologies have both facilitated surveillance and caused surveillance to become widespread. The concept of“panopticon”that emerged in Bentham's prison architecture has changed and developed in direct proportion to today's communication technologies. Panopticon surveillance system; While the minority was watching the majority without being seen, with the developments in the field of mass communication, the process of synopticon, in which the majority observed the minority, was started. In the last stage of surveillance practices; The minority of the majority, the majority of the minority, the minority of the minority, in short, the omnipticon process, which is a phase in which everyone voluntarily watches everyone, is experienced. This thesis study examines the television series Black Mirror, a dystopian production released in 2011, in terms of surveillance and surveillance society. The series makes predictions about the problems that may occur in the future by depicting the extremes to which technology and surveillance have come and will be able to come and in which technology facilitates surveillance. Although the series displays the possible harm that the Internet and smart device technologies might cause to human life, it offers no solutions. It only shows the edge of disaster, without providing any information about what needs to be done to avoid the abyss. That technology, the Internet, and social platforms facilitate surveillance stands before us as a fact. Taking the path of completely abandoning their use in order to avoid this situation or be affected at the minimum level has been assessed as impossible. Suggested solutions are that all of society, especially parents, must be allowed to become conscious users by educating them on the topics of technology, the Internet, and surveillance.
Benzer Tezler
- Dizi distopyasından açık hava hapishanesine: Sosyal skor uygulaması
From tv series' distopia to open air-prison: Social score practice
ONUR ERTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAkdeniz ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA SAMİ MENCET
- Margaret Atwood'un Damızlık Kızın Öyküsü ve Naomi Alderman'ın Güç eserlerinin sosyolojik analizi
A Sociological analysis of Margaret Atwood's The Hadmaid's Tale and Naomi Alderman's The Power
ÖZGE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiAfyon Kocatepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA DORE
- Gözetim toplumu perspektifinde görsel sanat üretimleri
Visual art productions in the perspective of the surveillance society
FATİH YALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarKarabük ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. EDA ÖZ ÇELİKBAŞ
- Gözetim toplumu olgusunun sosyal medya bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of surveillance society case in social media context
EZGİ ÜSTÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriPamukkale ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN TOPATEŞ
- Yoğun annelik algısı: Annelerin perspektifinden çağdaş ebeveynlik kültürü
The perception of intensive motherhood: Contemporary parenting culture from the perspectives of mothers
ZEHRA ZEYNEP SADIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR ERDOĞAN COŞKUN