Geri Dön

Nâ'îilî, Fehîm ve Neşâtî divanlarında alışılmamış bağdaştırmaya dayalı Farsça terkipler

Persian noun phrases based on uncommon harmonization in the divans of Nâ'ilî, Fehîm and Neşâtî

  1. Tez No: 742350
  2. Yazar: BÜŞRA GÜMÜŞSOY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM SONA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Sebk-i Hindî, Alışılmamış Bağdaştırma, Fehîm, Nâ'ilî, Neşâtî, Sebk-i Hindî, Unaccustomed harmonization, Fehîm, Nâʾilî, Neşâtî
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 382

Özet

Sebk-i Hindî 17. yüzyıldan itibaren Türk edebiyatına girmeye başlamış, 17. ve 18. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairleri üzerinde oldukça etkili olmuştur. Sebk-i Hindî'de anlam söze göre daha ön planda tutulmuş, az sözle çok şey ifade edilmek istenmiştir. Mana gittikçe incelerek derinleşmiş ve derinleştikçe giriftlik kazanmıştır. Şairler orijinal mana ve hayaller bulmak için büyük çaba sarf etmiş, yeni kelime, terkip ve tamlamalara başvurmuşlardır. Şiirde terkiplerle dolu bir dil kullanılması ve soyut ile somut kelimeler arasında yeni bağdaştırmalar oluşturulması Sebk-i Hindî'nin önemli bir özelliği olmuştur. Sebk-i Hindî üslûbunda yadsınamaz bir yeri olan alışılmamış bağdaştırmalar, 17. yüzyıl şairlerinden Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî ve Neşâtî'nin şiirlerinde sıkça kullanılmıştır. Tezin amacı, Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî ve Neşâtî'nin şiirlerinde yer alan alışılmamış bağdaştırmalar ve terkipleri tespit etmek; şairlerin benzer kullanımlarını ortaya çıkarmaktır. Bunun için şairlerin divanları taranarak şairlerdeki ortak ve farklı tamlamalar belirlenmiştir. Çalışmada öncelikle Sebk-i Hindî, alışılmamış bağdaştırmalar ve tamlamalar hakkında bilgi verilmiştir. Benzer ve farklı tamlamalar belirlendikten sonra bunlardan yapılan çıkarımlar üçüncü bölümde gösterilmiştir. Son kısımda da tamlamaların sınıflandırılması ve sonuç bölümleri yer almıştır. Şairlerin divanlarında yapılan taramalar sonucu üç şairin şiirlerinde Sebk-i Hindî üslûbuyla paralel olarak yeni tamlamalar olduğu tespit edilmiştir. Benzer tamlamaların yanında sadece bir şairde kullanılan tamlamalara da rastlanmış, şairlerin aynı ekol içinde değerlendirilmelerine rağmen benzer kullanımların azlığı şairlerin özgünlüğe verdikleri önemi ortaya çıkarmıştır. Çalışmanın amacı, Sebk-i Hindî ekolünde Türkçe şiir yazan üç önemli şair olan Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî ve Neşâtî divanlarından hareketle kullandıkları Farsça tamlamaları göstermek ve şiirlerinin anlaşılmasına katkı sağlamaktır.

Özet (Çeviri)

Sebk-i Hindî has begun to penetrate Turkish literature beginning from the 17th-century and it became quite influential on the classical Turkish literature poets of the 17 and 18th-centuries. In Sebk-i Hindî, particular importance was given to the meaning than the words, laconism was aimed. The meaning deepened more and more by getting thinner and as it deepened it has gained intricacy. The poets have made great efforts to find original meanings and reveries, and have appealed to new words, compositions and phrases. The use of a language full of compositions and the creation of new harmonizations between abstract and concrete words in the poetry have been a substantial characteristic of Sebk-i Hindî. The unaccustomed harmonizations, which have an undeniable place in Sebk-i Hindi style, were frequently used in the poetries of 17th-century poets Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî and Neşâtî. The purpose of the thesis is to determine the unaccustomed harmonizations and compositions in the poetries of Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî and Neşâtî, and uncover similar uses of the poets. Fort his reason, the divans of the poets were scrutinized and the common and different phrases in the poets were determined. In the study, at first, information about Sebk-i Hindî, unaccustomed harmonizations and phrases is provided. After determining the similar and different phrases, the deductions made from them are given in the third section. In the last part, the classification of compositions and conclusion sections are given. As a consequence of the scans made in the divans of the poets, it has been determined that there are new phrases in the poetries of the three poets in parallel with the Sebk-i Hindî style. In addition to similar phrases, the phrases used by only one poet were also encountered, although the poets were evaluated within the same Ecole, the scarcity of similar uses uncovered the significance given to originality by the poets. The purpose of the study is to determine the Persian phrases used by Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî and Neşâtî, three major poets who wrote Turkish poetries in the Sebk-i Hindî Ecole, by scrutinizing their divans and by this way to contribute to the understanding of the poetries of the poets.

Benzer Tezler

  1. Jeofizik yöntemlerle Avcılar bölgesinin zemin özelliklerinin incelenmesi

    Investigation of site charactheristics of Avcılar region by using geophsical methods

    SALİM GÜMÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER ALPTEKİN

  2. Ada herboryumundaki caryophyllacealı boraginacea ve labiatae familyalarına ilişkin bitkilerin teşhisi

    Başlık çevirisi yok

    AYŞE YENİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    BiyolojiÇukurova Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CENGİZ DARICI

  3. 1994 ekonomik krizinin sebepleri ve yarattığı sonuçlar

    Başlık çevirisi yok

    PETEK METE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİL KIVANÇ

  4. Na-kazeinat ve yağsız süt tozunun değişik seviyelerinin sığır eti emülsiyon özellikleri üzerindeki etkisi

    Effect of different levels of Na-caseinat and skimmilk powder on emulsion properties of beef

    İBRAHİM KARAYEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Gıda MühendisliğiSelçuk Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KARAKAYA

  5. SILAR tekniği ile büyütülen MnS ince filmlerin özelliklerinin film kalınlığına bağlı incelenmesi

    The investigation of properties of MnS thin films grown SILAR technique as a function of film thickness

    İLKE CAVANMİRZA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Fizik ve Fizik MühendisliğiErzincan Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEMET ALİ YILDIRIM