Nâ'îilî, Fehîm ve Neşâtî divanlarında alışılmamış bağdaştırmaya dayalı Farsça terkipler
Persian noun phrases based on uncommon harmonization in the divans of Nâ'ilî, Fehîm and Neşâtî
- Tez No: 742350
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM SONA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Sebk-i Hindî, Alışılmamış Bağdaştırma, Fehîm, Nâ'ilî, Neşâtî, Sebk-i Hindî, Unaccustomed harmonization, Fehîm, Nâʾilî, Neşâtî
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 382
Özet
Sebk-i Hindî 17. yüzyıldan itibaren Türk edebiyatına girmeye başlamış, 17. ve 18. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairleri üzerinde oldukça etkili olmuştur. Sebk-i Hindî'de anlam söze göre daha ön planda tutulmuş, az sözle çok şey ifade edilmek istenmiştir. Mana gittikçe incelerek derinleşmiş ve derinleştikçe giriftlik kazanmıştır. Şairler orijinal mana ve hayaller bulmak için büyük çaba sarf etmiş, yeni kelime, terkip ve tamlamalara başvurmuşlardır. Şiirde terkiplerle dolu bir dil kullanılması ve soyut ile somut kelimeler arasında yeni bağdaştırmalar oluşturulması Sebk-i Hindî'nin önemli bir özelliği olmuştur. Sebk-i Hindî üslûbunda yadsınamaz bir yeri olan alışılmamış bağdaştırmalar, 17. yüzyıl şairlerinden Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî ve Neşâtî'nin şiirlerinde sıkça kullanılmıştır. Tezin amacı, Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî ve Neşâtî'nin şiirlerinde yer alan alışılmamış bağdaştırmalar ve terkipleri tespit etmek; şairlerin benzer kullanımlarını ortaya çıkarmaktır. Bunun için şairlerin divanları taranarak şairlerdeki ortak ve farklı tamlamalar belirlenmiştir. Çalışmada öncelikle Sebk-i Hindî, alışılmamış bağdaştırmalar ve tamlamalar hakkında bilgi verilmiştir. Benzer ve farklı tamlamalar belirlendikten sonra bunlardan yapılan çıkarımlar üçüncü bölümde gösterilmiştir. Son kısımda da tamlamaların sınıflandırılması ve sonuç bölümleri yer almıştır. Şairlerin divanlarında yapılan taramalar sonucu üç şairin şiirlerinde Sebk-i Hindî üslûbuyla paralel olarak yeni tamlamalar olduğu tespit edilmiştir. Benzer tamlamaların yanında sadece bir şairde kullanılan tamlamalara da rastlanmış, şairlerin aynı ekol içinde değerlendirilmelerine rağmen benzer kullanımların azlığı şairlerin özgünlüğe verdikleri önemi ortaya çıkarmıştır. Çalışmanın amacı, Sebk-i Hindî ekolünde Türkçe şiir yazan üç önemli şair olan Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî ve Neşâtî divanlarından hareketle kullandıkları Farsça tamlamaları göstermek ve şiirlerinin anlaşılmasına katkı sağlamaktır.
Özet (Çeviri)
Sebk-i Hindî has begun to penetrate Turkish literature beginning from the 17th-century and it became quite influential on the classical Turkish literature poets of the 17 and 18th-centuries. In Sebk-i Hindî, particular importance was given to the meaning than the words, laconism was aimed. The meaning deepened more and more by getting thinner and as it deepened it has gained intricacy. The poets have made great efforts to find original meanings and reveries, and have appealed to new words, compositions and phrases. The use of a language full of compositions and the creation of new harmonizations between abstract and concrete words in the poetry have been a substantial characteristic of Sebk-i Hindî. The unaccustomed harmonizations, which have an undeniable place in Sebk-i Hindi style, were frequently used in the poetries of 17th-century poets Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî and Neşâtî. The purpose of the thesis is to determine the unaccustomed harmonizations and compositions in the poetries of Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî and Neşâtî, and uncover similar uses of the poets. Fort his reason, the divans of the poets were scrutinized and the common and different phrases in the poets were determined. In the study, at first, information about Sebk-i Hindî, unaccustomed harmonizations and phrases is provided. After determining the similar and different phrases, the deductions made from them are given in the third section. In the last part, the classification of compositions and conclusion sections are given. As a consequence of the scans made in the divans of the poets, it has been determined that there are new phrases in the poetries of the three poets in parallel with the Sebk-i Hindî style. In addition to similar phrases, the phrases used by only one poet were also encountered, although the poets were evaluated within the same Ecole, the scarcity of similar uses uncovered the significance given to originality by the poets. The purpose of the study is to determine the Persian phrases used by Fehîm-i Kadîm, Nâʾilî and Neşâtî, three major poets who wrote Turkish poetries in the Sebk-i Hindî Ecole, by scrutinizing their divans and by this way to contribute to the understanding of the poetries of the poets.
Benzer Tezler
- Jeofizik yöntemlerle Avcılar bölgesinin zemin özelliklerinin incelenmesi
Investigation of site charactheristics of Avcılar region by using geophsical methods
SALİM GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ALPTEKİN
- Ada herboryumundaki caryophyllacealı boraginacea ve labiatae familyalarına ilişkin bitkilerin teşhisi
Başlık çevirisi yok
AYŞE YENİ
- Na-humat ve Ca-humat uygulamalarının buğday, mısır ve marul bitkilerinde dona dayanım üzerine etkileri
Effects of Na-humate and Ca-humate application on cold hardiness of wheat, maize and lettuce plants
VEDAT BEDİRHANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatAtatürk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜDAHİR ÖZGÜL
- Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesinde yer alan bir grup toprak esere dair restorasyon ve konservasyon uygulamaları
Restoration and conservation applications for a group of earthenware artifacts in the Bodrum Underwater Archeology Museum
GÜL MÜŞTÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik ve Cam Ana Sanat Dalı
DOÇ. MEMDUHA CANDAN GÜNGÖR
- Açık kalp ameliyatı yapılan hastalarda, preoperatif yapılan karotis / vertebral dopler usg'de saptanan darlığın inme ve sağ kalıma etkisi
The effect of stenosis detected on preoperative carotid/vertebral doppler usg on stroke and survival in patients undergoing open heart surgery
BURHAN KÜÇÜK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Göğüs Kalp ve Damar CerrahisiKocaeli ÜniversitesiKalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA CANİKOĞLU
PROF. DR. ŞADAN YAVUZ