Türkiye'de yapılmış meyve ıslah çalışmalarının değerlendirilmesi
Evaluation of fruit breeding studies made in Türkiye
- Tez No: 742384
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SÜTYEMEZ, DR. ÖĞR. ÜYESİ AKİDE ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu tez çalışmasında ikincil kaynaklardan faydalanarak Türkiye'de bugüne kadar tamamlanan meyve ıslah çalışmalarına yönelik araştırmalar ve sonuçları değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü milli çeşit listesi, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezinden lisansüstü tezler, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TUBİTAK) tarafından desteklenen projeler, araştırma enstitülerinin yapmış olduğu araştırmalar ve konu ile diğer tüm derlemeler/yazılar, araştırma makalelerinden faydalanılmıştır. Türkiye'de bugüne kadar kamu kurumları ve özel sektör olmak üzere 374 adet seleksiyon, 49 melezleme olmak üzere toplam 423 ıslah proje/araştırma çalışması yapılmıştır. Türkiye meyve ıslah çalışmaların başladığı 1970 li yıllardan bu tez çalışmasının yazıldığı döneme kadar (Temmuz 2022) 513 adet yerli meyve çeşidinin tescil edildiği, ayrıca 479 adet yabancı çeşidinde Türkiye tescilinin yapıldığı belirlenmiştir. Tüm yükseköğretim kurumları içerisinde 9 ziraat fakültesi tarafından 56 yerli çeşit tescil edilmiştir. Türkiye'de 22 ceviz çeşidi ile fazla çeşit sahibi Yüksek Öğretim Kurumunun Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesinin olduğu belirlenmiştir. Araştırma enstitüleri içerisinde 17 araştırma enstitüsü tarafından 423 yerli çeşit tescil edilirken, 11 araştırma enstitüsü tarafından 212 yabancı çeşidin Türkiye tescilinin yapıldığı belirlenmiştir. Türkiye'de en fazla çeşit sahibi araştırma enstitüsünün ise 78 çeşitle Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü olduğu belirlenmiştir. Yetkili özel kurumlar içerisinde 9 kurum tarafından 34 yerli, 25 özel kurum tarafındanda 233 yabancı çeşidin Türkiye tescili yapılmıştır. Türler bazında en fazla çeşit 90 adetle üzümde olduğu belirlenmiştir. Sertifikasyon sisteminin son 11 yılı incelendiğinde ise 169 adet yerli, 247 adet yabancı menşeili meyve çeşidinin ticarete konu olduğu belirlenmiştir. Türkiye'de melezleme ıslahı ile elde edilen en fazla (15 adet) çeşidin ceviz meyve türünde olduğu, bu çeşitlerin tamamının Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından geliştirildiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In thesis study, the researches and results of fruit breeding studies completed so far in Turkey were evaluated by making use of secondary sources. Within the scope of the study, the national variety list of the Seed Registration and Certification Central Directorate affiliated to the Ministry of Agriculture and Forestry, graduate theses from the Higher Education Council (YÖK) National Thesis Center, projects supported by the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK), researches made by research institutes and the subject and all other reviews/articles, research articles were used. A total of 423 breeding projects/research studies have been carried out in Turkey, including 374 selections and 49 crossbreeding, in the public and private sectors. It has been determined that 309 breeding projects, including 293 selection and 16 crossbreeding projects, have been completed by the Faculties of Agriculture and their projects are mostly in the form of master's and doctoral projects. TUBITAK provided support to 25 breeding projects for fruit breeding, 14 of which were selection and 11 hybridization. 105 breeding projects, including 75 selection and 30 crossbreeding projects, were carried out in the Research Institutes of the Ministry of Agriculture and Forestry. In private sector organizations, 9 breeding projects, including 6 selection and 3 crossbreeding projects, have been concluded. It has been determined that 513 domestic fruit varieties were registered, and 479 foreign varieties were registered in Turkey from the 1970s when the fruit breeding studies started in Turkey until the period when this thesis was written (July 2022). Among all higher education institutions (Faculties of Agriculture), 56 local varieties were registered by only 9 faculties of agriculture. In addition, 34 foreign varieties were registered in Turkey by 5 Agriculture Faculties. It has been determined that Kahramanmaraş Sütçü İmam University Faculty of Agriculture has the highest variety of higher education institutions in Turkey with 22 varieties. While 423 local varieties were registered by 17 research institutes within the research institutes, it was determined that 212 foreign cultivars were registered in Turkey by 11 research institutes. It has been determined that the research institute with the highest variety in Turkey is the Olive Research Institute Directorate with 78 varieties. Among private institutions, 34 domestic varieties were registered by 9 institutions and 233 foreign varieties were registered in Turkey by 25 private institutions. In Turkey, Pear, Quince, Apple, Rosehip, Apricot, Plum, Cherry, Peach/Nectarine, Sour Cherry, Almond, Walnut, Hazelnut, Peanut, Chestnut, Fig, Olive, Pomegranate, Loquat, Persimmon, Banana, Mandarin, Varieties have been developed in the fruit types Lemon, Orange, Mulberry, Strawberry, Blackberry and Grape. When the last 10 years of the certification system are examined, it has been determined that 169 domestic and 247 foreign fruit varieties are subject to trade. On the basis of species, it was determined that the record with the most 90 varieties was in Grape. It has been observed that the most (15) cultivars obtained by crossbreeding breeding in Turkey are in the walnut fruit type, and all of these cultivars were developed by Kahramanmaraş Sütçü İmam University Faculty of Agriculture.
Benzer Tezler
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Molecular and bioinformatic identification of two sterol methyltransferases which are involved in plant sterol biosynthesis in olive (Olea europaea L.)
Bitki sterol biyosentezinde görev alan iki sterol metiltransferaz geninin moleküler ve biyoinformatik olarak zeytin (Olea europaea L.) genomunda tanımlanması
KÜBRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BiyolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL MELİH TAŞKIN
- İç Ege bölgesindeki ceviz (Juglans regia L.) populasyonunun seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar
The investigations on the breeding by the selection method of walnut (Juglans regia L.) population in inner Ege region
ERTUĞRUL ARDA
- Birinci ve ikinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde din eğitimi din hizmetleri ve dini yayın konularında yapılan müzakereler üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MEHMET BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
DinAnkara Üniversitesiİslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYZA BİLGİN
- Kavunda (Cucumis melo L.) üstün nitelikli bitki ve meyve özelliklerine yönelik gen havuzu oluşturulması
Establishing gene pools for superior plant and fruit characteristics in melon (Cucumis melo L.)
EMİNE BARSAL