Sigarayı Bırakma Kararlılığı Ölçeği'nin Türkçe uyarlamasının geçerliliği ve güvenirliliği
Validity and reliability of the Turkish version of Commitment to Quitting Smoking Scale
- Tez No: 743165
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Kararlılık pek çok insan davranışının değişime uğramasında rol oynayan önemli bir fenomendir. Bu çalışmanın amacı bireylerin sigarayı bırakmaya yönelik kararlılığını değerlendirmek üzere geliştirilen Sigarayı Bırakma Kararlılığı Ölçeği'nin (SBKÖ) Türkçe uyarlamasını, Türkiye örneklemindeki geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Çalışma 18-65 yaş aralığındaki 178 (%56.7) kadın ve 136 (%43.3) erkek olmak üzere toplamda 314 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılan katılımcıların yaş ortalaması 28.12 olarak saptanmıştır. Çalışma kapsamında Sigarayı Bırakma Kararlılığı Ölçeği (SBKÖ), Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT), Sigara İçme Arzusu Ölçeği (SİAÖ), Kabul ve Eylem Formu II (KEF II) ve Değer Verme Ölçeği (DVÖ) katılımcılar tarafından tamamlanmıştır. SBKÖ'nün yapı geçerliğini belirlemek için uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda SBKÖ'nün Türkçe formunun orijinal formu gibi tek faktörlü yapıya sahip olduğu saptanmıştır (χ2= 35.042, χ2/sd= 2.061, RMR= .035, CFI= .989, GFI= .974, RMSEA= .058). Ölçüt bağımlı geçerlik kapsamında SBKÖ'nün FNBT ve SİAÖ ölçme araçlarıyla arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Ayırt edici geçerlik için ise %27'lik alt ve üst gruplar yöntemi kullanılmış ve alt ve üst gruptaki katılımcıların SBKÖ'den aldıkları puanlar arasında anlamlı düzeyde fark tespit edilmiştir. Güvenirlik analizleri kapsamında iç tutarlılığı gösteren Cronbach alfa katsayısı SBKÖ için .91 olarak saptanmıştır. Zamansal değişmezliği belirlemek için yürütülen test-tekrar test güvenirlik analizi sonucunda iki ölçüm arasındaki korelasyon katsayısı .71 olarak bulunmuştur. Tüm bulgular dikkate alındığında SBKÖ'nün Türkiye örnekleminde yeterli psikometrik özellikleri olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Commitment is a remarkable phenomenon that plays a role in the change of many human behaviors. The aim of this study is to carry out the Turkish adaptation of the Commitment to Quitting Smoking Scale (CQSS), which was developed to evaluate the commitment of individuals to quit smoking, and its validity and reliability studies in the sample of Turkey. The study was carried out with a total of 314 participants consisting of 178 (56.7%) women and 136 (43.3%) men, between the ages of 18-65. The average age of the participants in the study was 28.12. Within the scope of the study, Commitment to Quitting Smoking Scale (CQSS), Fagerstrom Test for Nicotine Dependence (FTND), Questionnaire of Smoking Urges-Brief (QSU-Brief), Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II), and Valuing Questionnaire (VQ) have been completed by the participants. As the result of the confirmatory factor analysis applied to determine the construct validity of the CQSS, it was determined that the Turkish version of the CQSS has a single-factor structure like the original form (χ2= 35.042, χ2/sd= 2.061, RMR= .035, CFI= .989, GFI= .974, RMSEA= .058). Within the scope of convergent validity, a significant correlation was found between the CQSS and measurement tools of FTND and QSU-Brief. For discriminant validity, the 27% lower and upper groups method was used and a significant difference was found between the scores of the participants in the lower and upper groups in the CQSS. Within the scope of reliability analysis, the Cronbach's alpha coefficient, which shows internal consistency, was found to be .91 for CQSS. As a result of the test-retest reliability analysis carried out to determine temporal invariance, the correlation coefficient between the two measurements was found to be .71. When all the findings are considered, it is seen that the CQSS has sufficient psychometric features in the sample of Turkey.
Benzer Tezler
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli grup müdahalesinin sigara bağımlılığı üzerindeki etkisi
The effect of acceptance and commitment therapy-based group intervention on smoking addiction
EDANUR TARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
PROF. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Kanser endişesinin erken dönem sigara bırakma başarısına etkisinin incelenmesi
Investigating the effect of cancer anxiety on EARLY smoking cessation success
UMUT DEMİRERİDEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN ZEREN ÖZTÜRK
- Sigara bırakma polikliniği'ne başvuran ve yönlendirilen kişilerde sigara bırakma başarısı öngörü ölçeği ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of factors related to the smoking cessation success prediction scale in people WHO applicable and referred to the smoking cessation polyclinic
MERYEM BETÜL ERDAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiBursa Uludağ ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM UNCU
- Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaların 1-3 yıllık süreçteki sigara bırakma durumları
Status of cigarette usage in 1-3 years of the patients who attempt to smoking cessation polyclinic of the Ankara Training and Research Hospital
EREN KIDIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN İSMAİL ARSLAN
- A dynamical systems approach to the interplay between tobacco smokers, electronic-cigarette smokers and smoking quitters
Sigara içenler, elektronik sigara içenler ve sigarayı bırakanlar arasındaki etkileşime yönelik bir dinamik sistemler yaklaşımı
ESMANUR YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Matematikİstanbul Teknik ÜniversitesiMatematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAADET SEHER ÖZER
DOÇ. DR. MUSTAFA TAYLAN ŞENGÜL