Türk çocuk edebiyatı eserlerinde öğütlerin incelenmesi: Kuşaklar arası bir bakış
Examination of advice in Turkish children's literature: An intergenerational look
- Tez No: 743488
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ FUAT ARICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, öğüt, kuşaklar arası, roman, Children's literature, advice, intergenerational, novel
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 222
Özet
Bu araştırmada üç kuşağın (1980 öncesi, 1980-2000 arası ve 2000 sonrası) Türk çocuk edebiyatı eserlerinde yer alan öğütlerin sunuluş biçiminin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda hangi öğütlerin, nasıl özellikteki karakterler tarafından verildiği ve üç farklı kuşakta yayımlanmış beşer eserde tespit edilen öğütlerin nasıl bir benzerlik ve farklılık gösterdiği sorularına yanıt aranmıştır. Araştırma, nitel desen yöntemlerinden durum çalışmasıyla yapılandırılmış; deseni, iç içe geçmiş tek durum deseni olarak belirlenmiştir. İnceleme nesnesi olarak araştırmaya dâhil edilen on beş adet yerli çocuk kitabı, ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Belirlenen kitaplar, veri toplama araçlarından doküman incelemesine tabi tutulmuştur. Devamında veriler, iki aşamalı veri analizi sürecinden geçirilmiştir. İlk aşamada doküman incelemesinden elde edilen veriler; içerik analizinin tümevarımsal yaklaşımına göre incelenmiş, bunlar kodlanarak kategoriler hâlinde tasniflenmiştir. İkinci aşamadaysa tasniflenmiş veriler, betimsel analiz yoluyla betimlenerek bulgulaştırılmış ve yorumlanmıştır. Son olarak Simple Condordance 4.0.9 programından yararlanılmış; eserlerde tespit edilen öğütlerin, belirli ölçütler bakımından sıklık değeri ortaya çıkarılarak sunuluş biçiminin kuşaklar arasındaki benzerliği ve farklılığı sayısal olarak gösterilmiştir. Araştırma neticesinde eserlerde, öğüt verenlerin varlık özelliği bakımından 2 farklı ana, 4 farklı alt kategoriye; yaşı bakımından 4 farklı ana kategoriye; öğüt alana yakınlığının derecesi/mesleği bakımından 4 farklı ana kategori ve 38 farklı karaktere; öğütlerin kapsamı bakımından 2 farklı ana, 22 farklı alt kategoriye ve 171 farklı öğüde yer verildiğine ulaşılmıştır. Üç kuşak şümulünde incelenen eserlerde öğütlerin sunuluş biçimi yönünden benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmekle birlikte bilhassa 2000 sonrası dönem kapsamında incelenen eserlerin, 1980 öncesi dönem kapsamında incelenen eserlerden belirgin olarak farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bu farklılığın -alanyazın ışığında olmak üzere-, 2000 sonrası dönemde literatürde hâkim olan çocuk edebiyatı eserlerinin öğüt verici nitelik taşımaması gerektiği anlayışından ve ilgili dönemin özelliklerinden ileri geldiği söylenebilir. Söz konusu benzerlik ve farklılığın her biri, belirli ölçütler doğrultusunda araştırmacı tarafından sonuçlar hâlinde sunulup teferruatlı biçimde tartışılmıştır. Nihayetinde çalışmanın sonucuna yönelik literatüre katkı sağlaması amacıyla öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to determine the way of presenting the advice in Turkish children's literature works of three generations (before 1980, between 1980-2000 and after 2000). In this context, answers were sought to the questions of what kind of advice was given by the what kind of characters, and what kind of similarities and differences were found in the five works published in three different generations. The research was structured with a case study, one of the qualitative design methods. The pattern was determined as a single-case embedded design. Fifteen children's books included in the research as the object of study were determined by criterion sampling method. The determined books were subjected to document review from data collection tools. Subsequently, the data was subjected to a two-stage data analysis process. In the first stage, the data obtained from the document review; analyzed according to the inductive approach of content analysis, these were coded and classified into categories. In the second stage, the classified data were identified and interpreted through descriptive analysis. Finally, Simple Condordance 4.0.9 program was used; the similarity and difference of the way of presentation between generations was shown numerically by revealing the frequency value of the advice identified in the works in terms of certain criteria. As a result of the research, in the works, 2 different main and 4 different subcategories in terms of the existence of the advisers; 4 different main categories in terms of age; 4 different main categories and 38 different characters in terms of the degree of proximity to the advice recipients; in terms of the scope of the advice, it was found that 2 different main, 22 different sub-categories and 171 different advices were included. Similarities and differences have been identified in terms of the way the advice is presented in the works examined within the scope of three generations. In particular, it has been determined that the works examined within the scope of the post-2000 period differ significantly from the works examined within the scope of the pre-1980 period. It can be said that this difference -in the light of the literature- is due to the understanding that children's literature works that dominate the literature in the post-2000 period shouldn't have an advisory quality and the characteristics of the relevant period. Each of the said similarities and differences was presented as results by the researcher in line with certain criteria and discussed in detail. Finally, suggestions were made in order to contribute to the literature regarding the result of the study.
Benzer Tezler
- Türk ve Alman çocuk edebiyatında vampirler: Angela Sommer-Bodenburg'un 'Küçük Vampir' adlı eseri ve Nazlı Eray'ın 'Naz ve Köşkteki Vampir' adlı eserin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Vampires in Turkish and German children's literature: A comparative analysis of Angela Sommer-Bodenburg's 'The Little Vampire' and Nazlı Eray's 'Naz and the Vampire in the Mansion'
SELMA VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Alman Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ KOÇ
- Cahit Uçuk'un 'Gümüş kanat' ve 'Türk İkizleri' adlı çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi
Investigation of Cahit Uçuk's children's novels named 'Gümüş kanat' and 'Türk İkizleri' in terms of values education
AYŞE GÜL DEVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE AKPINAR
- Ölüm konusunun ele alındığı yazınsal çocuk kitaplarının çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi
An examination of the children's literature books with the theme of death in terms of the principle of appropriacy to the child
MEHTAP VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUNA CANLI CAN
- Sahraaltı Afrika masalları çevirilerinin çoğuldizge kuramı ve çeviri stratejileri ışığında incelenmesi
An analysis of Sub-Saharan Africa folktales translations in light of polysystem theory and translation strategies
HATİCE DELİBAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZCAN
- Türk edebiyatındaki ödüllü çocuk romanlarında temalar(1948-2016)
Themes of awarded children's novels in turkish literature (1948-2016)
ELİF AYDIN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÖZDEMİR