Kitāb-ı Mevlūd-i Muṣṭafā (İnceleme-çevriyazı-dizin-tıpkıbasım)
Ki̇tāb-i Mevlūd-i Muṣṭafā (Review-transcription-index-facsimile)
- Tez No: 744430
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET DEMİRTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 350
Özet
Türk dili, sunduğu dil malzemeleri, duyguları ve düşünceleri anlatım imkânı bakımından dünyanın zengin dilleri arasında yer almaktadır. Orhun yazıtlarının yazılmasından bu yana bu zenginlik hemen hemen her dönem ve bölgede devam etmiş, Türk dili çok geniş bir sahada konuşulur ve yazılır bir hâle gelmiştir. Türk dilinin kendine yaşam alanı bulduğu bu sahalardan biri de Anadolu sahasıdır. Türklerin Anadolu'yu fethi ile Türk dili, Oğuz Türkçesi temelinde Anadolu sahasında gelişme imkânı bulmuştur. Oğuzlar, bu dille 13. yüzyıldan itibaren el yazması ve matbu birçok eser vermiştir. Günümüzde de verilen bu eserler üzerinde birçok çalışma ve inceleme yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Bu çalışmada da Kitāb-ı Mevlūd-i Muṣṭafā isimli mevlit metninin ses ve biçim bilgisi özellikleri üzerinde durulmuş ve böylece bu çalışmalara bir yenisi daha eklenmeye çalışılmıştır. Çalışmada 16. yüzyılın ilk çeyreğinde yazılan Kitāb-ı Mevlūd-i Muṣṭafā adlı eser üzerinde dil incelemesi yapılmıştır. Çalışma Giriş, İnceleme, Sonuç, Kaynakça, Çevriyazı, Dizin, Tıpkıbasım olmak üzere yedi bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde edebiyatımızdaki mevlit geleneği ile mevlidin önemi değerlendirilmiş, eserin fiziksel özellikleri tanıtılmış, çalışmanın amacı, önemi ve yönteminden bahsedilmiştir. Çalışmanın asıl bölümünü oluşturan İnceleme bölümünde metnin dil bilgisi özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bölüm İmlâ, Ses ve Biçim Özellikleri olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. İmlâ özellikleri kısmında metin yazılış özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Ses özellikleri kısmında metinde belirlenen ses uyumları ve ses olayları art zamanlı ve eş zamanlı incelenmiştir. Biçim özellikleri kısmında metinde belirlenen yapım ekleri, çekim ekleri ve sözcük türleri işlevleri bakımından değerlendirilmiştir. Çevriyazı bölümünde eser, transkripsiyon harfleri kullanılarak yeniden yazılmıştır. Dizin bölümünde eserin gramatikal dizini yapılmış, sözcüklerin karşılıkları verilmeye çalışılmıştır. Tıpkıbasım bölümünde eserin tıpkıbasımı verilmiştir. Sonuç bölümünde elde edilen sonuçlar açıklanmış; çalışmada yararlanılan bütün kaynaklar, Kaynakça bölümünde belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The Turkish language is among the richest languages of the world in terms of the language materials it offers and the opportunity to express feelings and thoughts. Since the writing of the Orkhon inscriptions were written, this richness has continued in almost every period and region, and the Turkish language has become spoken and written in a very wide area. One of these fields where the Turkish language finds a living space is the Anatolian field. With the Turks' conquest of Anatolia, the Turkish language found the opportunity to develop in the Anatolian field on the basis of Oghuz Turkish. The Oghuzs have produced many manuscripts and printed works in this language since the 13th century. Many studies and examinations have been made and continue to be made on these works that are given today. In this study, the phonetic and morphological features of the mawlid text called Kitāb-ı Mevlūd-i Muṣṭafā were emphasized, and so a new one was tried to be added to these studies. In the study, language analysis was made on the work called Kitāb-ı Mevlūd-i Muṣṭafā, which was written in the first quarter of the 16th century. The study consists of seven sections: Introduction, Review, Conclusion, Bibliography, Transcription, Index, Facsimile. In the Introduction part, the tradition of Mawlid in our literature and the importance of the Mawlid were evaluated, the physical features of the work were introduced, the purpose, importance and method of the study were mentioned. In the Review section, which constitutes the main part of the study, the grammatical features of the text were tried to be revealed. This section consists of three parts: Spelling, Phonetic and Morphological Features. In the Spelling features section, the text was evaluated in terms of spelling features. In the Phonetic features section, the phonetic harmonies and phonetic events determined in the text were examined diachronically and simultaneously. In the Morphological features section, the affixes, inflectional affixes and word types determined in the text were evaluated in terms of their functions. In the Transcription section, the work was rewritten using transcription letters. In the Index section, the grammatical index of the work was made and the equivalents of the words were tried to be given. In the Facsimile section, the facsimile of the work was given. In the Conclusion section, the results were explained; all sources used in the study were given in the Bibliography section.
Benzer Tezler
- Mecmûa-i Eş'âr Milli Kütüphane 06 HK 5053/2 numarada kayıtlı (1b-94b) (İnceleme-MESTAP'a göre muhteva tablosu-metin)
Poem Compilation Millî Library 06 HK 5053/2 numbered (1b-94b) (Review-content table according to MESTAP-text)
ENES AKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ONAT ÇAKIROĞLU
- Diyarbakır mevlit merasimlerinin yeni sivil formu
The new civil form of Diyarbakir mawlid ceremonies
MEDENİ TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Hz. Muhammed'e iman bağlamında Ehl-i kitabın sorumluluğu
The responsibility of the sacred book owner (ahl al kitab) with in the context of belief to prophet Muhammad
MUSTAFA BODUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT ÖZLER
- Mevlid-i Ahmed (İnceleme-metin-çeviri-dizin)
Mevlid-i Ahmed (Examination-text-translation-index)
ÖMER OĞUZ KULAKSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET GÜLSEL SEV
- Kitâb-ı Aşk(Giriş-inceleme-transkripsiyonlu metin-dizin)
Kitâb-ı Aşk
ZÜLEYHA YEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DilbilimNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN