Türk sivil hava taşımacılığı piyasasında serbestleşmenin Türk hava taşıyıcılarının üretim ve pazarlama etkinliği ile rekabet gücüne etkisi
The effect of deregulation in Turkish air transportation market on the production and marketing efficiency and competition power of Turkish carriers
- Tez No: 744443
- Danışmanlar: PROF. DR. EBÜL MUHSİN DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Sivil Havacılık, İşletme, Economics, Civil Aviation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Küreselleşen dünyada serbestleşme sürecinin etkisiyle sivil hava taşımacılığı endüstrisinde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Serbestleşme sürecinin havayolu işletmelerinde önemli yapısal dönüşümlere sebep olmasına rağmen, dünyada ve özellikle Türkiye'de serbestleşmenin havayolları taşıyıcılarının üretim ve pazarlama etkinliği ile rekabet gücü üzerine etkisi halen tam olarak ortaya konulamamıştır. Bu sebeple, doktora tezinde Türk sivil havacılığında yaşanan serbestleşme sürecinin havayolu taşıyıcılarının üretim ve pazar etkinlikleri ile rekabet gücü üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri havayolu işletmelerinin 2012-2021 yılları faaliyet raporlarından derlenmiştir. Havayolu işletmelerinin üretim ve pazarlama etkinlikleri ağ veri zarflama (Ağ VZA) modeli kullanılarak pencere analiziyle ölçülmüştür. Havayolu işletmelerinin toplam faktör verimliliği (TFV) ve değişimi Malmquist endeksi kullanılarak ortaya konulmuştur. Türk sivil hava taşımacılığının dünya ve diğer bölgelerle olan göreceli rekabet gücünün değerlendirilmesinde Balassa endeksi, TVF, etkinlik ölçümleri ve yurtiçi/yurtdışı birim gelirler ile birim maliyetlerden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları, serbestleşmesinin etkisiyle Türk hava taşımacılığı endüstrisinde iş modellerinin çeşitliliğini artırdığı ve işletmeler arasındaki rekabetin yoğunlaştığını göstermiştir. Etkinlik analizi sonuçları, üretim etkinliğinin 0,887, pazarlama etkinliğinin 0,764 ve sistem etkinliğinin 0,796 olduğunu göstermiştir. Düşük maliyetli havayollarının üretim etkinliği skorunun (0,918), tam hizmet sunan havayollarından (0,825) daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Tam hizmet sunan havayollarının pazarlama etkinliği (0.879) ise, düşük maliyetli havayollarından (0,708) daha yüksektir. Sistem etkinliğinin iş modeline göre değişmediği, pazar payı yüksek olan tam hizmet sunucusu havayollarının sistem etkinlik skorunun daha yüksek ve dengeli olduğu belirlenmiştir. Son 10 yıllık dönemde, Türk hava taşımacılığı sektöründe toplam faktör verimliliğinin her yıl yaklaşık %10 arttığı ve bu artışın temel kaynağının teknolojik değişim olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları ayrıca, Türk sivil hava taşımacılığı endüstrisinin dünya ortalaması, Avrupa Birliği ve BRICS ülkeleri karşısında istikrarlı bir rekabet üstünlüğe sahip olduğunu göstermiştir. Hava taşımacılığı piyasasının yakından ve dinamik bir şekilde izlenmesinin ve uygun pazarlama karmasına sahip iş modeliyle faaliyetlerin sürdürülmesi havayolu taşımacılığı yapan işletmelerin pazarlama etkinliklerini ve dolaylı olarak toplam faktör verimliliklerini artırabilecektir.
Özet (Çeviri)
In an ever-globalizing world, significant developments have been experienced in the civil air transport industry because of the deregulation. Even though deregulation has caused significant structural transformations in airline companies, the effect of deregulation on the production and marketing efficiency and competitiveness of airline carriers in the world and especially in Turkey has not been fully revealed yet. Therefore, this dissertation aims to analyze the effects of the deregulation process in Turkish civil aviation on the production and market efficiency of air carriers and their competitiveness. The research data were compiled from the 2012-2021 annual reports of the airline companies. Production and marketing efficiencies of airlines were estimated using the window network data envelopment analysis (WNDEA) methodology. Total factor productivity (TFP) and variation of airlines are presented using Malmquist index. Balassa index, TFP, efficiency measurements, domestic/foreign unit revenues and unit costs were used to evaluate the relative competitiveness of Turkish civil air transport with the world and other regions. Research findings indicate that the effect of deregulation has increased the diversity of business models in the Turkish air transport industry and intensified the competition between businesses. Efficiency analysis results showed production efficiency at 0.887, marketing efficiency at 0.764 and system efficiency at 0.796. Results also indicate that Low-cost airlines have a higher production efficiency score (0.918) than full-service airlines (0.825). Whereas marketing efficiency of full-service airlines (0.879) is higher than that of low-cost carriers (0.708). It has been determined that the system efficiency does not change according to the business model, and the system efficiency score of the full-service provider airlines with a larger market share is higher and more balanced. In the last 10 years, it has been determined that the total factor productivity in the Turkish air transport sector has increased by about 10% every year and that the main source of this increase is technological change. The research results also showed that Turkish civil air transport industry has a stable competitive advantage over the world average, the European Union, and the BRICS countries. The close and dynamic monitoring of the air transport market and the continuation of operations under a business model which incorporates an appropriate marketing mix will increase the marketing efficiency and indirectly the total factor productivity of air transport companies.
Benzer Tezler
- Türkiye'de iç hat hava taşımacılığı talebini belirleyen faktörlerin ekonometrik analizi
Econometric analysis of the factors that determine the demand for domestic air transport in Turkey
ALİ AYTAÇ ARAS
- COVID-19 pandemisinin hava kargo taşımacılığına etkilerinin analizi ve değerlendirmesi
Analysis and evaluation of the impact of the COVID-19 pandemic on air cargo transport
YASİN ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sivil Havacılıkİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HABİBE GÜNGÖR
- Türk sivil hava taşımacılığı endüstrisinin mikro ekonomik bir analizi
A microeconomic analysis of the Turkish air transportation industry
MERTOL İBRAHİM GÖKSOY
- Globalleşme sürecinde uluslararası hava taşımacılığı ve Türk sivil havayollarının rekabet gücü
International air transportation during the globalization and the rivalry of Turkish civil airways
İLKER KAŞIKCI
- Sivil hava taşımacılığı sektöründe Michael Porter' ın rekabet stratejisi faktörlerinin analizi: atlasjet ve Pegasus Havayolları kıyaslaması
The analysis of Michael Porter' s competition strategy factor' s in civil aviation sector: comparison of atlasjet and Pegasus Airlines.
SEMA DİKYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sivil HavacılıkMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SABRİ BURAK ARZOVA