TBSA 2017 kapsamında diyabet hastalığı ve diyet örüntüsü ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between diabetes and dietary patterns- Turkey nutrition and health survey 2017 study findings
- Tez No: 744486
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BEGÜM KALYONCU ATASOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Diyabet, Diyet Örüntüsü, TBSA 2017, Tip 2 Diyabet, Diabetes, Dietary pattern, TBSA 2017, Type 2 diabetes
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Amaç: Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2017 (TBSA 2017) anket verilerini kullanarak Türkiye' de yaşayan ve diyabet tanısı alan bireylerin diyet örüntüsünün empirik olarak bulunması ve diğer parametreler (demografik özellikler, antropometrik ölçümler, tütün kullanımı, besin desteği kullanımı, tip 2 diyabet) ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Materyal Metod: Verilerin analizi IBM SPSS Statistics (versiyon 26) ve R programlama dili (versiyon 4.2.0) kullanılarak yapılmıştır. TBSA 2017 kapsamında doldurulan besin tüketim sıklığı anketi cevapları ile Temel Bileşenler Analizi (PCA) kullanılarak diyet örüntüleri sınıflandırılmıştır. Besin tüketim sıklığı formundaki besinler gruplandırılarak analiz edilmiştir. Diyet örüntüleri üzerinde etkili olabilecek değişkenler Çok Değişkenli Kovaryans Analizi (Multivariate Analysis of Covariance, MANCOVA) ile incelenmiştir. Bulgular: TBSA 2017 katılımcılarının %7,5'i (n=967) tip 2 diyabet (T2DM) hastalığı tanısı aldığını beyan etmiştir. Bu bireylerin 535'i (%55,3) kadın, 432'si (%44,7) erkek bireylerden oluşmaktadır. T2DM hastalığına sahip bireylerin yaş ortalaması 58.97±11,8 yıl, toplam eğitim süresi ortancası 5 yıl [0-29] ve beden kütle indeksi ortalaması 32.71±6,68 kg/ m2'dir. Tütün kullanım durumları hayır %49,5 (n=479), bırakmış %28,5 (n=276), evet %21,9'dur (n=212). Medeni durumları evli %80,2 (n=776), eşi ölmüş %15,7 (n=152), boşanmış %2,4 (n=23), hiç evlenmemiş %1,3 (n=13) ve ayrı yaşıyor %0,3'tür (n=3). Temel bileşenler analizi sonucu üç farklı diyet örüntüsü sınıflandırılmıştır. Sağlıklı diyet örüntüsünü tüketen bireylerin kendi kategorileri altında çoğunluğunu kadınlar, evliler, fiziksel aktivite düzeyi orta ve yüksek olanlar, gelir düzeyi yüksek olanlar, çalışanlar, besin desteği kullanmayanlar, tütün kullanımını bırakmış olanlar ve T2DM hastalığına sahip olanlar oluşturmaktadır. Sonuç: TBSA 2017 katılımcılarının tükettiği diyet örüntüleri; medeni durum, fiziksel aktivite düzeyi, cinsiyet, gelir düzeyi, çalışma durumu, besin desteği kullanımı, tütün kullanımı ve T2DM ile ilişkili bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Aim: It has been aimed to empirically determine the nutritional pattern of individuals living in Turkey and diagnosed with diabetes and to examine its relation with other parameters (demographic characteristics, anthropometric measurements, tobacco use, nutritional supplement use, type 2 diabetes) using the survey data of the Turkey Nutrition and Health Research 2017 (TBSA 2017). Material and Method: Analysis of data is made by using IBM SPSS (version 26) and R programming language (version 4.2.0). Diet patterns have been classified by using the answers to the food consumption frequency survey given within the TBSA 2017 and the Principal Components Analysis (PCA). The foods under the food consumption frequency form have been analysed by classification. Variables that may have an effect on diet patterns have been analysed by Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA). Findings: 7.5% of the TBSA 2017 participants (n=967) stated that they have been diagnosed with type 2 diabetes (T2DM) disease. Of these individuals, 535 (55.3%) are female, 432 (44.7%) are male. The average age of individuals with T2DM is 58.97±11.8, the median total education time is 5[0-29], the average body mass index is 32.71±6.68 kg/ m2. Tobacco use percentages are no 49.5% (n=479), quitted 28.5% (n=276), yes 21.9% (n=212). Their marital status is married 80.2% (n=776), widowed 15.7% (n=152), divorced 2.4% (n=23), never married 1.3% (n=13) and living apart 0.3% (n=3). Three different diet patterns have been classified as a result of Principal Components Analysis. Under their own categories, the majority of individuals who consume healthy diet pattern are women, married people, people having average and high physical activity levels, those with high-income levels, whose who work, whose who do not use nutritional supplements, those who quitted tobacco use and individuals with T2DM disease. Conclusion: It has been determined that the dietary patterns consumed by TBSA 2017 correlate with marital status, physical activity level, gender, income level, employment status, nutritional supplement use, tobacco use and T2DM.
Benzer Tezler
- Global gravity field recovery from low-low satellite-to-satellite tracking with enhanced spatiotemporal resolution using deep learning paradigm
Global gravite alanının derin öğrenme paradigması kullanarak alçak uydudan alçak uyduya izleme ile iyileştirilmiş çözünürlükte belirlenmesi
METEHAN UZ
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN AKYILMAZ
- Türkiye'de besin desteği kullanma durumunun ve ilişkili etmenlerin incelenmesi
Investigation of nutritional supplement use and related factors in Turkey
ÖZGE ŞURA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Aydın ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BEGÜM KALYONCU ATASOY
- Türkiye'de ulusal diyetin sera gazı emisyonu ve su ayak izinin değerlendirilmesi
Assessment of greenhouse gas emissions and water footprint of national diet in Turkey
AZAD İLHAN
Doktora
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiDiyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİŞAH RAKICIOĞLU
- Türkiye beslenme ve sağlık araştırması verilerine göre ultra işlenmiş gıda tüketim durumu ve tüketim ile ilişkili bazı sosyodemografik özellikler
Ultra processed food consumption status and sociodemographic characteristics related to their consumption according to Turkey nutrition and health survey
GÖZDE ACIDUMAN SUBAŞIAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. MAHMUT SAADİ YARDIM
- Lise öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve antropometrik ölçümlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of high school students' eating habits, nutritional knowledge levels and anthropometric measurements
ASLI BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikLOKMAN HEKİM ÜNİVERSİTESİBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN DAĞ