Geleneksel ve yeni dönem konut bahçelerinde kullanılan doğal ve egzotik bitki taksonlarının irdelenmesi: Rize ili örneği
Examination of native and exotic plant taxons used in traditional and new period home gardens: The case of Rize
- Tez No: 744497
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENGİN EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Aralarında ayrılmaz bir bağ kurulan insan ve bitki birlikteliği yaşam biçimini etkileyerek kültürün şekillenmesinde büyük rol oynamıştır. Ancak teknolojik ve ekonomik gelişmelerin hızla arttığı günümüzde kültürler gözle görülür bir şekilde farklılaşmakta ve çoğu unutulmaya yüz tutmaktadır. Yapılan bu çalışmada doğal bitki taksonu kullanımının ve tanınırlığının ne seviyede olduğu, kişiler ve bahçeleri arasındaki bağın bitkisel ve demografik veriler ile ilişkilendirilmesi, konut sahiplerinin bitkiler ile olan kültürel bağının irdelemesi amaçlanmıştır. Zengin bitki çeşitliliğine sahip olan Rize ili çalışma alanı olarak belirlenmiş, il sınırları içerisindeki 12 ilçeye bağlı 29 köy ve 24 mahallede olmak üzere toplam 53 ayrı örneklem alanında bulunan 150 farklı konut bahçesinde çalışmalar yürütülmüştür. Haziran-Ekim ayları arasında arazi çalışmaları sürdürülmüş, konut sahipleriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Yerinde yapılan arazi çalışmaları sonucunda 120 familyaya ve 401 cinse ait 603 bitki taksonu tespit edilmiştir. Bunların %45'inin doğal, %55'inin egzotik bitki taksonu olduğu belirlenmiştir. En çok karşılaşılan familya 58 farklı taksona ait Asteraceae olurken, en çok karşılaşılan doğal bitki taksonu Commelina communis L., egzotik bitki taksonu Camellia sinensis (L.) O. Kuntze ve dikilen doğal bitki taksonu Brassica oleracea L. var. viridis L. olmuştur. Kullanım amaçlarına göre 603 bitkinin 511 tanesinin en az bir amaçla kullanıldığı, 408 farklı bitkinin ise çoğunluğu oluşturarak görselliğinden dolayı kullanıldığı tespit edilmiştir. Katılımcıların demografik özellikleri ile görüşme sorularına verdikleri yanıtlar arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Konut sahipleriyle yapılan görüşmeler sonucu; en güzel bulunan bitki taksonu Zea mays L. olarak belirlenirken, en çirkin bulunan taksonun Tradescantia fluminensis Vell. olduğu belirtilmiştir. Modern ve geleneksel konut bahçeleri kıstasında incelenen beta çeşitlilik değerlerine göre modern konut tiplerinde çeşitliliğin daha yüksek çıktığı görülmüştür. Bahçelerine doğal bitki taksonlarını dikmeye dikkat ettiğini söyleyen konut sahiplerinin çoğunlukta olduğu bu çalışmada, elde edilen sonuçlar belirtilenin tam aksi olduğunu göstermiştir. Yapılmış olan bu çalışma ile doğal bitki taksonlarına olan ilginin artarak biyoçeşitliliğin korunmasına katkı sağlaması ön görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The association of humans and plants, with which an inseparable bond has been established, has played a major role in shaping the culture by influencing the way of life. However, in today's world where technological and economic developments are increasing rapidly, cultures are visibly different and most of them are on the verge of being forgotten. In this study, it was aimed to examine the level of use and recognition of natural plant taxa, to associate the bond between people and their gardens with plant and demographic data, and to examine the cultural bond of house owners with plants. The province of Rize, which has a rich plant diversity, was determined as the study area, and studies were carried out in 150 different residential gardens located in a total of 53 different sample areas, in 29 villages and 24 neighborhoods of 12 districts within the provincial borders. Fieldwork continued between June and October, and semi-structured interviews were held with the homeowners. As a result of the field studies carried out on site, 603 plant taxa belonging to 120 families and 401 genera were identified. It has been determined that 45% of them are natural and 55% are exotic plant taxa. While the most encountered family is Asteraceae belonging to 58 different taxa, the most common natural plant taxon is Commelina communis L., the exotic plant taxon Camellia sinensis (L.) O. Kuntze and the planted natural plant taxon Brassica oleracea L. var. viridis L.. According to their intended use, it was determined that 511 of 603 plants were used for at least one purpose, and 408 different plants were mostly used because of their visuality. It was observed that there was a significant relationship between the demographic characteristics of the participants and their answers to the interview questions. As a result of the interviews with the homeowners; The most beautiful plant taxon was Zea mays L., while the ugliest taxon was Tradescantia fluminensis Vell. has been stated. According to the beta diversity values examined in the criteria of modern and traditional residential gardens, it was observed that the diversity was higher in modern house types. The results of this study, in which the majority of the homeowners said that they pay attention to planting natural plant species in their gardens, showed the opposite of what was stated. With this study, it has been foreseen that the interest in natural plant taxa will increase and contribute to the protection of biodiversity.
Benzer Tezler
- 2000'lerde İstanbul'da gerçekleştirilen konut projelerinin mimarlıkta bölgeselcilik bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of 2000's residance project in Istanbul within context of the architectural regionalism
İLKER ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU ÖZEKE TÖKMECİ
- Tarih içinde bahçe olgusu ve eski Türk bahçelerinin günümüz bahçelerine dönüşüm süreci
Garden concept in history of mankind and the transition of traditional Turkish gardens to modern Turkish gardens
TUĞBA KAYAKENT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI
- Bursa'da Kızık köylerinin kırsal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve bu potansiyelin kentsel rekreasyon açısından değerlendirilmesi
Determination of rural tourism potential of Kızık villages in bursa and assessment of the potential with regard to urban recreation
SERPİL KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TANER KILIÇ
- Sürdürülebilir kentsel tasarım kriterleri çerçevesinde geleneksel ve çağdaş şehirlerde (eko-şehirler) kamusal mekanların karşılaştırılması
Comparison of traditional and contemporary city (eco city) public realms within sustainable urban design criteria
CEM AYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiDisiplinlerarası Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. SENEM DEVİREN