Davranışsal bağışıklık sisteminin sosyal doğurguları: Sağlık durumu sinyali olarak yürüyüş biçimleri
Social implications of the behavioral immune system: Gait as signal of current health status
- Tez No: 745386
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM MERT TEKÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Davranışsal bağışıklık sisteminin (DBS) yüzde ve bedende meydana gelen her“normalden”sapışı -aktif bir bulaşıcı hastalık belirtisi olsun ya da olmasın- genelleştirerek bu“anomalileri”yakalamaya yönelik bilişsel bir duyarlılık gösterdiği (Nussinson ve ark., 2018) ve böylece sosyal etkileşim kurma isteğini etkilediği (Brown ve ark., 2021; van Leeuwen ve Petersen, 2018) bilinmektedir. Başka bir ifadeyle, DBS'nin morfolojik anomaliler aracılığıyla tetiklenmesi -hastalıkla doğrudan ilişkili olsun ya da olmasın (ör. yüz bölgesindeki kızarıklıklar veya lezyonlar, zararsız lekeler vb.)- kaçınma ve bilişsel duyarlılıkta artış gibi birtakım tepkilerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bunun başlıca nedeni, hastalıkların çeşitli morfolojik anomalilerle karakterize olmasıdır (Ryan ve ark., 2012). DBS literatürü; morfolojik bozulmalarla tetiklenen duygusal, bilişsel ve sosyal davranışsal tepkilere yönelik pek çok bilgi içerse de bu konuda yapılan araştırmaların tamamıyla statik uyaranlara dayanıyor olması eleştirilmelidir. Zira bulaşıcı hastalıklar, yüz ve beden morfolojisinde bozulmalara yol açtığı gibi davranışlarda veya hareket örüntülerinde de türe özgü normdan sapmalara neden olmaktadır. Örneğin, lipopolysaccharide enjeksiyonuyla immünolojik tepkileri tetiklenen kişilerin yürüyüşünde hız, adım uzunluğu, kol salınımı gibi birçok parametrenin bozulmaya uğradığı belirtilmiştir (Lasselin ve ark., 2020). Bu çerçevede mevcut çalışma, PoserPro12 animasyon programında Lasselin ve arkadaşlarının (2020) belirlediği yürüyüş parametrelerini kullanarak sağlıklı ve sağlıksız yürüyüş karakteristikleri oluşturmuş ve DBS'nin bu yürüyüş tiplerinden tetiklenip tetiklenmeyeceğini ve tetiklendiği takdirde geçici patojen belirginliği durumunun DBS tepkilerini nasıl düzenleyeceğini araştırmıştır. Bu amaç doğrultusunda 93 katılımcı (47 kadın ve 46 erkek) seçkisiz olarak, patojen belirgin (patojenlerin dolaylı varlığını temsil eden görsellerin sunulduğu) veya kontrol (nötr görsellerin sunulduğu) deneysel koşulundan birine atanmış, ardından sağlıklı ve hasta yürüyüş sergileyen sanal avatarları izlemiştir. Sonuçlara göre, tüm katılımcıların -patojen belirginliğinden bağımsız bir şekilde- sağlıksız yürüyüşteki“anomalileri”yakalayabildiği ve patojen belirginliği altındaki katılımcıların sağlıklı ve sağlıksız yürüyüş arasındaki olağanlık farkını daha abartılı biçimde değerlendirdiği görülmüştür. Ayrıca katılımcıların sosyal etkileşim isteği de yürüyüşten etkilenmiş ve -patojen belirginliğinden bağımsız bir şekilde- sağlıksız yürüyüşe sahip olan avatarlarla sağlıklı bir yürüyüşe sahip olana kıyasla daha düşük bir sosyal etkileşim arzusu içinde olduğu saptanmıştır. Oluşturulan sağlıksız yürüyüş tipinin yaşlı yetişkinlerin streotipik yürüyüşüne benzemesi dikkate alınmış ve elde edilen sonuçların avatarların yaşlılık değerlendirmesinden etkilenmediği saptanmıştır. Bulgular, DBS'nin dinamik uyaranlar aracılığıyla da tetiklenebildiğini gösteren ilk çalışma olması bakımından da önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Behavioral immune system (BIS) demonstrates a cognitive sensitivity to detect“anomalies”by generalizing any morphological deviation that occurs in the face and body -whether it is a sign of an active infectious disease or not- (Nussinson et al., 2018) and thus it affects the motivation to form social interactions (Brown et al., 2021; van Leeuwen & Petersen, 2018). In other words, triggering of BIS through morphological anomalies -whether it is directly related to the disease or not (e.g., redness or lesions in the face area, harmless spots, etc.)- leads to the emergence of certain reactions such as avoidance and increased cognitive sensitivity. The main reason for this, is that the infectious diseases are characterized by morphological anomalies of various kinds (Ryan et al., 2012). Although BIS literature contains a lot of information on emotional, cognitive and social-behavioral responses triggered by morphological deviations, it should be criticized that research on this topic is completely based on static stimuli. Because infectious diseases lead to deviation in not just face and body morphology, but also deviations from species-specific norms in behavior or movement patterns can be noticed. For example, it has been reported that many parameters such as speed, stride length, arm sway are disrupted in the gait of individuals whose immunological responses are triggered by lipopolysaccharide injection (Lasselin et al., 2020). In this context, the current study used the PoserPro12 animation tool to create healthy and unhealthy gait characteristics based on the gait parameters identified by Lasselin and colleagues (2020). Then investigated whether BIS can be triggered from these gait types and, if triggered, how the contextual pathogen salience will regulate BIS responses. For this purpose, 93 participants (47 female and 46 male) were randomly assigned to either pathogen salient (presenting images representing the indirect presence of pathogens) or control (presenting neutral images) experimental conditions, followed by virtual avatars displaying healthy and sick gait. According to the results, regardless of pathogen salience participants were able to detect“anomalies”in unhealthy gait under pathogen salience they overestimated the difference in regularity between healthy and unhealthy gait. Besides, regardless of pathogen threat, participants' motivation for social interaction was also affected by gait, so that they had a lower desire for social interaction with avatars represents an unhealthy gait than with those with a healthy gait. Considering that the unhealthy gait type created by researchers was similar to the characteristic gait of older adults, it has been shown that the current research results were not affected by the age assessments about avatars. The findings are also important given that it is the first study showing that BIS can also be triggered by dynamic stimuli.
Benzer Tezler
- Patojen belirginliğinin görsel estetik algı ve tercihler üzerindeki etkisi
The effect of pathogen salience on visual aesthetic perception and preferences
SERKAN ÖZÇAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiEge ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM MERT TEKÖZEL
- Effects of behavioral immune system on risk taking: The case of framing effect
Davranışsal bağışıklık sisteminin risk alımı üzerine etkisi: Çerçeveleme etkisi durumu
BARIŞ SEVİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
PsikolojiKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜLİN TERRY ESKENAZİ
- Türdeş ve türdeş olmayan bulaşıcı hastalık vektörü hayvanların davranışsal bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerinin karşılaştırılması
Comparison of the effects of conspecific and heterospecific animal infectious disease vectors on behavioral immune system
SEZER RENGİİYİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiEge ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM MERT TEKÖZEL
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuk hastalarda enflamatuar sitokin düzeyleri ile nöroligin düzeylerinin hastalık şiddeti ve semptom kümeleriyle ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of inflammatory cytokine levels and neuroligin levels with disease severity and symptom clusters in pediatric patients with autism spectrum disorder
KÜBRA KILINÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSelçuk ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT TÜRKOĞLU
- Bireysel emeklilik sisteminin yurtiçi tasarruflar üzerindeki etkisi: Davranışsal iktisat açısından değerlendirme
The effect of the private pensin sysyem on domestic savings: Assesment of behavioral economics
ALİ KEMAL BAŞBUĞ