Türev ürün kullanımının Türkiye bankacılık sektörüne etkisi: katılım bankacılığı analizi
Effect of derivatives on Turkish banking sector: Analysis of participation banking
- Tez No: 745899
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜZEYYEN ESRA ATUKALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, İşletme, Banking, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Banka, Etkinlik, Faizsiz Bankacılık, Katılım Bankacılığı, Türev Ürünler, Bank, Efficiency, Interest-Free Banking, Participation Banking, Derivatives
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Bankacılık kavramının ortaya çıkışı, insanların yerleşik hayata geçtiği ve henüz paranın kullanılmadığı eski çağlara dayanmaktadır. Yerleşik hayata geçiş ile birlikte oluşan ihtiyaç fazlası birikimlerin saklanabilmesi amacıyla bugünkü bankalar ile benzerlik gösteren kurumlara gerek duyulmuştur. Modern anlamda bankacılık faaliyetlerinin ise 1600'lü yıllarda Avrupa'da görülmeye başladığı kabul edilmektedir. Söz konusu bankalar faiz esasına göre faaliyet gösteren kurumlar olarak kurulmuşlardır. Faiz; geçmişten günümüze sosyal, ahlaki ve ekonomik açıdan en çok tartışma konusu olan kavramlardan biri olmuştur. Faiz kavramı, ilkçağ ve orta çağda toplumsal ve ahlaki yönüyle ele alınırken sonraki dönemlerde iktisadi hayatta meydana gelen gelişmelerle birlikte ekonomik yönüyle de incelenmeye başlamıştır. Günümüzdeki mevcut finans sektörü, faiz esasına göre çalışan bir sistem olarak kurulmuştur. Faizsiz bankacılık ise mevcut bankacılık sistemine dâhil olmak istemeyen gerçek ve tüzel kişilerin taleplerini karşılamak üzere alternatif bir finans sistemi olarak ortaya çıkmıştır. Dünyada faizsiz bankacılık, insanların birikimlerini faiz esasına dayalı işlemler ile değerlendirmek istememesi veya birikimlerini faizsiz olarak güvenli bir yerde saklama ihtiyaçlarından doğmuştur. Tarihteki ilk faizsiz finans faaliyetlerinin M.Ö. 20. yüzyılda Babil'de yapıldığı kabul edilmektedir. Modern anlamda faizsiz bankacılık faaliyetleri ise 1960'lı yılların başlarında Mısır'da kurulan Mit Ghamr Tasarruf Bankası ile başlamıştır. Bu banka, dünya genelinde faizsiz bankacılık faaliyetlerinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Önceleri sadece Müslüman nüfusun yoğun olduğu ülkelerde görülmeye başlayan faizsiz bankacılık faaliyetleri günümüzde ABD ve Avrupa ülkelerinde uygulama alanı bulmuştur. Türkiye'de modern anlamda faizsiz bankacılık faaliyetleri ise 1983 yılında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararnamesi uyarınca Özel Finans Kurumları (ÖFK)'nın kurulmasına izin verilmesi ile başlamıştır. Türev ürünler; genellikle riskten korunma veya kâr sağlama amacıyla belirli bir zamanda, belirli özelliklere sahip ve belirli tutardaki bir finansal varlığın belirli bir bedel karşılığında alım-satım işleminin gerçekleştirilmesi için düzenlenen sözleşmelerdir. İlk türev ürün işlemlerinin ilkçağda tarım ürünlerine yönelik yapılan opsiyon işlemleri olduğu varsayılmaktadır. Türkiye'de ise türev ürünlere dair işlemler 1980'li yıllardan itibaren görülmeye başlamıştır. Küreselleşmenin etkisiyle rekabetin arttığı günümüz Türkiye'sinde finansal piyasalardaki belirsizliklerden kaynaklanabilecek risklerden korunabilmek ve bu belirsizliklerden yararlanarak kâr elde edebilmek amacıyla gerçek ve tüzel kişilerin bankalar aracılığı ile türev ürünleri kullanmaya başladığı görülmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de faaliyetlerini sürdürmekte olan katılım bankalarının etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi aracılığıyla ölçülmesi ve elde edilen etkinlik skorları içerisinde katılım bankalarının türev ürün kullanımının etkili olup olmadığının SPSS programı kullanılarak uygulanan Spearman Sıra Korelasyon Analizi ile belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
The emergence of the concept of banking dates back to ancient times, when people settled down and money was not yet used. Institutions similar to today's banks were needed to store the surplus savings that occurred with the transition to settled life. It is accepted that in the modern sense, banking activities began to be seen in Europe in the 1600s. These banks were established as institutions operating on an interest basis. Interest; it has been one of the most discussed concepts socially, morally and economically from the past to the present. While the concept of interest was discussed in the first age and the middle ages in terms of social and moral aspects, it began to be examined in the economic aspect with the developments occurring in economic life in the following periods. Today's current financial sector has been established as a system that operates on an interest basis. Interest-free banking has emerged as an alternative financial system to meet the demands of real and legal persons who do not want to be included in the current banking system. Interest-free banking in the world arises from the fact that people do not want to evaluate their savings with interest-based transactions or the need to store their savings in a safe place without interest. It is accepted that the first interest-free financial activities in history were carried out in Babylon in the 20th century BC. Interest-free banking activities, in the modern sense started with Mit Ghamr Savings Bank, which was established in Egypt in the early 1960s. This bank has played an important role in the development of interest-free banking activities around the world. Interest-free banking activities, which started to be seen only in muslim-majority countries, have now found practice in the USA and European countries. Interest-free banking activities in Turkey in the modern sense began with the establishment of Private Financial Institutions in accordance with the Decree of the Council of Ministers issued in 1983. Derivatives are contracts for the trading of a certain amount of financial assets for a certain price at a certain time for the purpose of hedging or profiting. It is assumed that the first derivatives transactions were option transactions for agricultural products in the first age. In Turkey, transactions on derivatives have started to be seen since the 1980s. In today's Turkey, where competition is increasing due to globalization, it is seen that real and legal persons have started to use derivatives through banks in order to protect themselves from the risks that may be caused by uncertainties in financial markets and to profit by taking advantage of these uncertainties. In this study, it is aimed to measure the efficiencies of participation banks operating in Turkey through Data Envelopment Analysis and determine whether the effect of the use of derivatives of participation banks within the efficiency score obtained is determined by Spearman Sequence Correlation Analysis applied using SPSS program.
Benzer Tezler
- Covid 19 sürecinde katılım bankalarında türev ürün kullanımı
Derivative product use in participation banks during Covid 19
MERVE ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BankacılıkKırklareli ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA AK BİNGÜL
- Türev finansal araçların sermaye yapısına etkisi: Türkiye'deki bankalar örneği
The effect of derivative financial assets on capital structure: The bank evidence on Turkey
BİLAL AKKAYNAK
Doktora
Türkçe
2019
BankacılıkErzincan Binali Yıldırım Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT YILDIRIM
- Bankaların türev ürün kullanımı ile sektörel ve makroekonomik faktörlerin ilişki düzeylerinin incelenmesi: Türkiye'de bankacılık sektörü üzerine bir uygulama
An examination of the relationship between banks' use of derivatives and sectoral and macroeconomic factors: An application on banking sector in Turkey
YUSUF PALA
- Türk bankacılık sektöründe türev ürün kullanımı
Turkish banking sector and derivative product use
BÜŞRA MELİSA AŞIKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BankacılıkBaşkent ÜniversitesiMuhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE SEZGİN ALP
- Katılım bankacılığında türev ürünler
Derivates in participation banking
YUSUF ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DENİZ YENER