Bütünleşik otoregresif hareketli ortalama (ARIMA) ve uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sistemi (ANFIS) yöntemleri kullanılarak enflasyon tahmini
Estimating inflation using autoregressive integrated moving average (ARIMA) and adaptive neuro fuzzy inference system (ANFIS) methods
- Tez No: 746512
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELÇUK ALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Bu çalışmada en önemli makroekonomik göstergelerden biri olan enflasyonun iki farklı yöntem ile gelecek dönemlere ait değerleri tahmin edilmiştir. Tahminde geleneksel ekonometrik bir yöntem olan ARIMA (Bütünleşik Otoregresif Hareketli Ortalama) ve sezgisel bir yöntem olan ANFIS (Uyarlamalı Ağ Tabanlı Bulanık Çıkarım Sistemi) modeli kullanılmıştır. Tahminde Ocak 2005 ve Ekim 2021 arası 202 aylık veri seti kullanılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti için hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) değişim oranları üzerinde çalışılmıştır. Sonuçlar belirlilik katsayısı (R²), ortalama hata karesi (MSE), ortalama mutlak hata (MAE) ve simetrik ortalama mutlak yüzde hata (SMAPE) performans kriterleri ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde ANFIS modelinin ARIMA'ya göre daha başarılı tahmin yaptığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, inflation, which is one of the most important macroeconomic indicators were predicted by using the auto regressive integrated moving average (ARIMA) method and the adaptive neuro fuzzy inference system (ANFIS). In the prediction, 202 monthly dataset used between January 2005 and October 2021. The rate of change of the Consumer Price Index (CPI) for the Republic of Turkey has been studied. Results obtained from established models and the real values were compared using the performance criteria of coefficient of determination (R2), root mean square error (RMSE), mean absolute error (MAE) and the symmetric mean absolute percentage error (SMAPE). Results illustrate the success of the ANFIS to predict the inflation rate and ANFIS model outperforms ARIMA model.
Benzer Tezler
- Tüketici fiyat endeksinin uyarlamalı ağa dayalı bulanık çıkarım sistemi ile kestirimi
Consumer price index forecast wi̇th adapti̇ve neuro fuzzy inference system
SERENAY VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İstatistikOndokuz Mayıs Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK ALPASLAN
- Sales forecasting in fashion retail industry with classical and machine learning methods
Moda perakendesi sektöründe klasik ve makine öğrenmesi metodları ile satış tahmini
HANİFE IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA YURET
- YAPAY SİNİR AĞI VE BOX-JENKİNS MODELİ İLE YAZICI SARF MALZEMELER VERİLERİNİN TAHMİNİ IRAK ÖRNEĞİ
PREDICTING THE SALE OF PRİNTİNG STUFFS USING ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS AND BOX-JENKINS MODEL MODEL OF IRAQ
BAN ANIS ABDULLAH AL MAHMUD
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSüleyman Demirel ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALBAYRAK
- The forecast performance of classical time series models and machine learning algorithms on bitcoin series using exogenous variables
Klasik zaman serisi modellerinin ve makine öğrenme algoritmalarının bitcoin serisi üzerinde dışsal değişkenler kullanarak öngörü performansları
SEVİLAY DOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İstatistikOrta Doğu Teknik Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEYLAN YOZGATLIGİL
- A comparative study of classical and machine learning approaches for time series forecasting: An empirical analysis on exports in turkey
Zaman serilerinin tahminlenmesinde klasik ve makine öğrenmesi yaklaşımlarına yönelik karşılaştırmalı bir çalışma: Türkiye'nin ihracatı üzerine deneysel bir analiz
EDA GÜNEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
EkonometriOrta Doğu Teknik Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYLAN YOZGATLIGİL