17. yüzyıl halk Osmanlıcası: Bozkırî'nin Zemmü'l-Fenâ'sının metin ve dil özellikleri
17th century Ottoman language among society: Text and language properties of Bozkirî's Zemmü'l-Fenâ
- Tez No: 746941
- Danışmanlar: PROF. DR. FİKRET TURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 2366
Özet
Osmanlı Türkçesinin XVI. yüzyılda başlayıp XIX. yüzyılın ortalarına kadar devam eden dönemine“Klasik Devir Osmanlı Türkçesi”denir. XVI. ve XVII. yüzyıllar Eski Anadolu Türkçesi ile Yenileşme Devri Osmanlı Türkçesi (XIX-XX. yüzyıllar) arasında bir geçiş dönemidir. Osmanlı Türkçesi bu dönemde bir taraftan geniş kitlelerin okuyup anladığı sade ve anlaşılır bir seviyede ilerlerken bir taraftan da yüksek zümrenin anlayabileceği ağır ve sanatlı bir yazı dili olarak iki koldan gelişme göstermiştir. Bu çalışma, XVII. yüzyıla ait bir mevize örneği olan Zemmü'l-Fenâ'nın dört nüshası üzerine yapılmış karşılaştırmalı metin ve dil incelemesidir. Çalışma; Giriş, Dil İncelemesi, Metin, Sözlük ve Tıpkıbasım bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş kısmında Osmanlı Türkçesinin Klasik Devir Osmanlı Türkçesi hakkında kısaca bilgi verilmiş, Zemmü'l-Fenâ hakkında genel bilgiler, eserin yazarı, konusu, nüshaları, üslubu ele alınmıştır. İnceleme bölümünde metnin imla özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi, kelime grupları ve cümleleri incelenmiştir. Metin bölümünde Zemmü'l-Fenâ'nın dört nüshası üzerinde edisyon kritik çalışması yapılmıştır. Sözlük bölümünde ise metinde geçen kelimelerin anlamları verilmiş, bu kelimeler için ikişer örnek beyit belirtilmiştir. Eserin tıpkıbasımı da çalışmaya eklenmiştir.
Özet (Çeviri)
The period starting from the second half of 15th Century and continueing until the middle of 19th century is defined as Classical Ottoman Turkish Period. The XVII. century is a transition period from Old Anatolian Turkish to Reform Era Ottoman Turkish (from the XIX to the XX. century). During this period, Ottoman Turkish progressed at a simple and understandable level that large masses could read and understand, on the other hand, it developed in two ways as a heavy and artistic written language that could be understood by its higher class. This study is a comparative textual analysis on the four copies of Zemmü'l-Fenâ, which is a versified work of 17th century mevize (sermon). The study, consist of Introduction, Language Analysis, Text, Dictionary and Facsimile chapters. In the introduction, there is a brief information about the Classical Era Ottoman Turkish of Ottoman Turkish and general information about Zemmü'l-Fenâ, such as, the author, subject, copies and style of the work. In the analysis part, the spelling properties, phonetic, morphology, word groups and sentences of the text were examined. In the text section, critical edition study was made of on the four copies of Zemmü'l-Fenâ as mentioned above. In the dictionary section, the meanings of the words in the text are given and two sample couplets are given for each of these words. Facsimile of the original work is also added to the study.
Benzer Tezler
- Hac yolculuğu metinleri bağlamında 17. yüzyıl halk Osmanlıcası
17th century public Ottoman language in context of pilgrimage
MUHAMMED WEYSO
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY SELİM KARACA
- Osmanlı ve Safevi İmparatorluklarında eğlence kültürü (1501-1735)
Recreational culture in the Ottoman and Safevi Empires (1501-1735)
MOHAMMAD AMIN KEIKHA SHAHINPOUR
- 16. ve 17. yüzyıl Türk halk şiirinde toplumsal yergi
Başlık çevirisi yok
ÖMER SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BEKİR ŞİŞMAN
- 17. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunda Aşık Ömer ve popüler kültür
Aşık Ömer and popular culture in 17th century Ottoman Empire
MUSTAFA ALTUĞ YAYLA