İmam Muhammed'in el-Asl adlı eserinde istihsan
Istihsan in Imam Mohammad's work named al-Asl
- Tez No: 747779
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN HACAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 539
Özet
Hanefî Mezhebi'nde kıyasın katılıklarını yumuşatmak ve karşılaşılan meselelerde daha tatmin edici çözümlere ulaşabilmek için geliştirilen istihsan prensibinin terim olarak ortaya çıkışı Hicrî II. yy.'a tekâbul etmektedir. İstihsan kavramını teknik anlamı ile ilk kullanan isim ise Ebû Hanîfe'dir. Hanefî hukuk düşüncesi için anahtar kavramlardan biri olan istihsanın, usûl eserlerinde sınırları çizilen belirli çerçeveler içerisine yerleştirilmemiş ilk halini ortaya koyabilmek, istihsanın mâhiyetinin tam olarak kavranabilmesi için son derece önemlidir. Bu ise ancak istihsanın ilk elden kaynaklara dayanılarak incelenmesi ile mümkündür. Bu çalışmada da sadece Hanefî Mezhebi'nin değil; bir bütün olarak İslam Hukuku'nun ilk hacimli kaynağı olan ve kendisinden sonra kaleme alınan bütün fıkıh kitapları üzerinde etkisi bulunan el-Asl adlı eserin tamamı üzerinde istihsan merkezli bir inceleme yapılmış; bu sayede istihsan kavramının ilk dönem uygulamasında nasıl algılandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda müstakil bir bölümde, istihsan kavramının klasik dönem usûl eserlerinde işlenişine de yer verilerek, teorideki istihsan ile uygulamadaki istihsan arasında mukâyeseye gidebilme imkânı sağlanmıştır. Araştırmalarımız neticesinde ulaştığımız sonuç, el-Asl'daki istihsan anlayışının Hanefî usûl literatüründe ortaya konulan istihsan teorisinden daha genel olduğu; bir diğer anlatımla uygulamadaki istihsanın teorideki istihsanı kampsam bakımından aştığı yönündedir. Yine araştırmalarımız, teorideki istihsan ile pratikteki istihsanın zaman zaman çatıştığını; usûl literatüründe, istihsanla ilgili bazı konularda sergilenen sert tavrın uygulamaya aynı ölçüde yansımadığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The emergence of the principle of istihsan as a term, which was developed in the Hanafi school to soften the rigidity of qiyas and to reach more satisfactory solutions to the problems encountered, was introduced in the second century AH. Ebû Hanîfe was the first to use the concept of istihsan in its technical meaning. It is extremely important to fully comprehend the nature of istihsan which is one of the key concepts for the Hanafi legal thought, to present the early form of istihsan as it was placed within the boundaries that were drawn in the usûl works. This is possible only by examining istihsan based on first-hand sources. In this study, an istihsan-centered analysis was made on the entire work called al-Asl, which was the first voluminous source in the entire Islamic law literature and in this way, it has been tried to determine how the concept of istihsan was perceived in its early application. Additionally, by examining, in an independent section, the concept of istihsan in the classical usûl works, it was rendered possible to make a comparison between the theory of istihsan and its practice. As a result of our research we have reached a conclusion that the understanding of istihsan in al-Asl is more general than the theory of istihsan as it was depicted in the Hanafi usūl literature. Furthermore, this research shows that istihsan in theory and istihsan in practice occasionally conflicted with each other.
Benzer Tezler
- Hâkim eş-Şehîd el-Mervezî'nin el-Kâfî Adlı Eserinin Kitâbü'l-Vekâlet bölümünün tahkik ve tahlili
Analysis and critical edition of the Kitāb al-Wikāla Section of Hākim al-Shahīd al-Marwazi's Work Named al-Kāfī
NESLİHAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinTrabzon ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENOL SAYLAN
- İmam Muhammed'in el-Asl adlı eserinin ibadet bölümlerinde kıyas terimini kullanması
İmam Mohammad's usage of the term qiyas in the prayers sections of his book named al-Asl
MAHMUT SALİH ESER
- Hâkim eş-Şehîd'in el-Kâfî adlı eseri: Tahkik ve inceleme (nikah bölümü)
Hâkim al-shahid's work called al-Kâfî: Verification and analysis (section on marriage)
NECAT ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİZAMETTİN KARATAŞ
- El-Hakîm eş-Şehîd'in el-Kâfî adlı eserinin Buyu' bölümünün tahkiki
Analyse of the chapter of trade of al-Hakîm aş-Şehîd?in al-Kâfî
YUSUF ÖZGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH ÖZCAN
- El-Kafi adlı eserin nikah bölümünün tenkitli neşri
Edition critic of marriage part of El-Kafi
HASAN BASRİ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURTEZA BEDİR