Gordon Matta-Clark'ta mimarlığın eleştirisi
Critism of architecture in Gordon Matta-Clark
- Tez No: 747793
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN ERKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Bu çalışma, Gordon Matta-Clark'ın mimar yönüne yeterince vurgu yapılmadığı ve yalnızca mimari yapılara kesme, delme gibi eylemler yoluyla müdahale eden bir sanatçı olarak kabul edildiği düşüncesinden hareketle; onun 20. yüzyıl mimarlık tarihi ve mimarlıkta eleştiri kültürü içindeki yerini araştırma amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu metin kapsamında Gordon Matta-Clark'ın yaşam öyküsü ve çalışmaları geniş bir literatür taranarak aktarılmıştır. Doğduğu ve içinde yetiştiği entelektüel ve sanatçı çevre, yaşamının büyük bir kısmını geçirdiği New York şehri, mimarlık eğitimi aldığı Cornell Üniversitesi ve onun gibi sanatçıların bir araya gelerek yarattığı SoHo semtine ait öykülerin, dönemin toplumsal hareketliliği ile birlikte onun eleştirisine katkıları ortaya konmuştur. Gordon Matta-Clark'ın Modernizm karşıtlığı ve politik bir bilinçle harmanlanan eylemliliği, işlevci bir amaç taşımaması ve bir sanat eseri olarak anıtlaşamadan yok olması nedeniyle dikkat çekmektedir. Günümüze yalnızca müdahalelerinin fotoğrafları ve video kayıtları kalmış, onun düşünce dünyası bu takıntılı biçimde düzenli belgeler ve tuttuğu düzensiz notları dışında yok olmuştur. Onun avangart sanatın yöntemlerini kullanarak, mimarlığa ait unsurlar ile gerçekleştirdiği eyleme dayalı eleştirisi, çalışmanın içinde kendi ilkelerine sahip bir eleştiri türü olarak doğrudan mimarlığın eleştirisi kavramı ile ilişkilendirilmiştir. Mimarlıkta eleştirinin yeri mimarın ve mimarlık alanının tarih içindeki değişimi üzerinden okunup, Gordon Matta-Clark'ın bu süreç içinde önemli bir figür olarak doğrudan mimarlığı eleştirdiği öne sürülmüştür. Yaşadığı dönemin ve coğrafyanın sorunlarına karşı yüksek bir farkındalıkla yaklaşan Gordon Matta-Clark, bu sorunlara yol açan unsurun Modernizm ve onun yarattığı mimarlık ve şehircilik uygulamaları olduğunu görerek eleştirisini buraya yöneltmiştir. Yıkımın süreklileşerek toplumsal eşitsizliklere neden olduğu sırada keserek, delerek ve parçalayarak bu yıkımlara eşlik etmiştir. Şiirsel bir tekinsizlik yaratan rutin bozucu müdahaleleri, Amerikan rüyası, özel mülkiyet, evsizlik, kentsel sızma gibi kavramlara dair birer protestoya dönüşmüştür. Gordon Matta-Clark, 20. yüzyıl mimarlığı içinde Modernizm'den Postmodernizm'e, oradan da neoliberal bir mimarlık anlayışına giden süreçte uyarıcı ve dikkat çekici bir isim olarak yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to investigate Gordon Matta-Clark's place in the 20th century architectural history and the culture of criticism in architecture, based on the idea that Gordon Matta-Clark's architect aspect is not emphasized enough and that he is only accepted as an artist who intervenes in architectural structures through actions such as cutting and drilling. Within the scope of this text, Gordon Matta-Clark's life story and works are presented through an extensive literature review. The intellectual and artistic environment in which he was born and raised, the city of New York where he spent most of his life, Cornell University where he studied architecture, and the SoHo neighborhood created by artists like him, along with the social dynamism of the period, have been revealed to contribute to his criticism. Gordon Matta-Clark's activism, blended with his opposition to Modernism and a political consciousness, is notable for its lack of a functionalist purpose and its disappearance before it could be monumentalized as a work of art. Only photographs and video recordings of his interventions have survived, and his world of thought has disappeared except for these obsessively organized documents and his irregular notes. His action-based criticism using the methods of avant-garde art and elements of architecture is directly associated with the concept of criticism of architecture as a type of criticism with its own principles. The place of criticism in architecture is read through the change of the architect and the field of architecture in history, and it is argued that Gordon Matta-Clark directly criticized architecture as an important figure in this process. Gordon Matta-Clark, who approached the problems of the period and geography he lived in with a high level of awareness, saw that the factor that caused these problems was Modernism and the architectural and urbanism practices created by it, and directed his criticism here. As the destruction became continuous and caused social inequalities, he accompanied these destructions by cutting, piercing and dismembering . His disruptive interventions, which create a poetic uncanny, have become a protest against concepts such as the American dream, private property, homelessness and urban infiltration. Gordon Matta-Clark is a stimulating and remarkable figure in the process of 20th century architecture from Modernism to Postmodernism and from there to a neoliberal understanding of architecture.
Benzer Tezler
- Çağdaş sanatta mekansal soyutlama pratikleri
Spatial abstraction practice in contemporary art
DİLARA ÖZÜÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAİK KARTELLİ
- The ?Programmatic experimentation? in the work of Gordon Matta-Clark
Gordon Matta-Clark?ın çalışmalarında ?Programatik deneysellik?
BAHAR BEŞLİOĞLU
Doktora
İngilizce
2008
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEN SAVAŞ
- Between art and architecture redefining adaptive reuse in the works of Gordon Matta-Clark
Sanat ve mimarlık arasında Gordon Matta-Clark'ın eserlerinde yeniden işlevlendirme
İSRA KIRLAR KAŞLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
MimarlıkYaşar Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAĞME EBRU AYDENİZ
- Mimari unsurların heykel sanatı ile ilişkisi ve Gordon Matta Clark'ın çalışmalarıyla ilişkilendirilen kavramlar
The relationship between architectural elements along with sculpture and the concepts associated with the work of Gordon Matta Clark
SAVAŞ İLHAN
- Heykelde ev imgesi
The house image in sculpture
ÇAĞLA VERA KILIÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHU ANTMEN AKİSKA