Kahramanmaraş'ta şehirsel gelişimin jeomorfolojik birimler ve doğal afetler üzerindeki etkisi
The impact of Kahramanmaraş urban development on the geomorphological units and natural disasters
- Tez No: 748143
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT SUNKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Kamu Yönetimi, Geography, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu çalışmada, Kahramanmaraş'ta şehirsel gelişimin jeomorfolojik birimler üzerinde meydana getirdiği değişimleri ve bu değişimin doğal afetlerle ilişkisi incelenmiştir. Kahramanmaraş şehri, Maraş Ovası ile Ahır Dağı arasında alçak plato üzerine kurulmuştur. Daha sonra Maraş Ovası'na doğru genişlemiştir. Şehir, son yıllarda Ahır Dağı güneyinde doğu batı doğrultusunda hızlı gelişerek bu alandaki plato, vadi ve birikinti yelpazelerini işgal etmiştir. Bu süreçte jeomorfolojik birimlerde değişimler yaşanarak sel ve taşkın gibi afetlerde artış görülmüştür. Kahramanmaraş'ın ilk yerleşme yeri plato üzerindeki tepelik alana karşılık geldiği için afet açısından risksiz bir alandır. Fakat yakın dönemde şehrin geliştiği alan, Ahır Dağı'ndan inen akarsular tarafından yarılmıştır. Akarsu yataklarının yerleşmeler tarafından işgal edilmesi ile sel ve taşkın afetlerinin artışına neden olmuştur. Bu afet dışında şehrin Maraş Üçlü Eklemi içerinde yer alması deprem riskinin çok yüksek olduğunu göstermektedir. Geçmişte yaşanmış olan büyük depremler bu afetin şehir için ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Kahramanmaraş şehri, uygun iklim şartları, verimli toprak yapısı ve coğrafi konumu nedeniyle sürekli nüfusun artarak, doğal ortam üzerinde baskı oluşturduğu bir yerleşmedir. Hızlı kentleşme ile birlikte şehrin fay zonu ve ova üzerinde genişlemesi yüksek afet riski oluşturmaktadır. Bu risk dışında bina ve yol yapımındaki kazı çalışmaları ile yamaç ve sırtlarda doğal denge bozulmaktadır. İnşaat çalışmaları ile çıkan hafriyat dere yatakları ve vadilere doldurulmaktadır. Hızlı ve plansız kentsel gelişmeyle birlikte şehrin yerleştiği alanlardaki jeomorfolojik birimlerdeki doğal süreçlere müdahale edilmektedir. Bütün bu süreçlerin sonucunda kentsel gelişim jeomorfolojik birimlerde değişime neden olmaktadır. Jeomorfolojik birimlerdeki bu değişim ise afet riskini artırmaktadır. Kahramanmaraş'ta şehirsel gelişimin jeomorfolojik birimler ve doğal afetler üzerindeki etkisinin tespit edilmesi için uydu görüntüleri ve sayısal veriler kullanılmıştır. Yapılan analizlere göre Kahramanmaraş şehrinde nüfusun artışına paralel olarak kentsel alanın hızlı bir şekilde genişlediği belirlenmiştir. Vadiler üzerinde yapılan beşeri müdahaleler şehrin sel ve taşkın açısından riskli hale gelmesine neden olmaktadır. Yamaçlar üzerinde yapılan müdahaleler ise deprem ile birlikte heyelan olaylarını tetikleyebilecektir. Kentsel alandaki yüksek binalar muhtemel depremlerde kayıpların daha yüksek olmasına neden olabilecektir. Bu sonuçlara göre şehrin gelişiminde mevcut afetler dikkate alınarak planlama ve gerekli önlemler alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
Changes on geomorphological units emerged by Kahramanmaraş urban development and these changes' relevance to natural disasters were scrutinized in this study. The city of Kahramanmarai was located on a low plateau between the Maraş Plain and the Mount Ahır. The city later expanded towards the Maraş Plain. In recent years, the city has developed rapidly in the east-west direction in the south of Mount Ahır and occupied the plateau, valley and alluvial fans in this area. In this process, changes have been experienced in geomorphological units and an increase has been observed in disasters such as floods and overflows. Since the first settlement of Kahramanmaraş corresponded to the hilly area on the plateau, it was a disaster-free area. However, the area where the city developed in the recent period was split by the streams descending from Mount Ahır. The occupation of the river beds by the settlements has led to an increase in disasters such as flood and overflow. Apart from these disasters, the fact that the city is located in the Maraş Triple Junction indicates that the risk of earthquakes is very high. The great earthquakes happened in the past reveal how important this disaster is for the city. The city of Kahramanmaraş is a settlement where the population is constantly increasing due to favorable climatic conditions, fertile soil structure and geographical location, which puts pressure on the natural environment. With the rapid urbanization, the expansion of the city on the fault zone and plain creates a high disaster risk. In addition to this risk, the natural balance on the slopes and ridges is disrupted by excavation works in the construction of buildings and roads. Excavations from the construction works are filled into stream beds and valleys. With the rapid and unplanned urban development, natural processes in the geomorphological units in the areas where the city is located are being intervened. As a result of all these processes, urban development causes changes in geomorphological units. This change in geomorphological units increases the risk of disasters. Satellite images and numerical data were used to determine the impact of urban development on geomorphological units and natural disasters in Kahramanmaraş. According to the analyzes carried out, it was determined that the urban area is expanding rapidly in parallel with the increase in the population in the city of Kahramanmaraş. Human interventions on the valleys cause the city to become risky in terms of floods and overflows. Interventions on the slopes will be able to trigger landslide incidents during earthquakes. High-rise buildings in the urban area will be able to cause higher losses in possible earthquakes. According to these results, in the development of the city, the necessary measures and the plannings should be carried out by taking into account the existing disasters.
Benzer Tezler
- Pazarcık'ın kuruluşu, gelişimi ve şehirsel fonksiyonları
The Foundation, development and urban functions of Pazarcık
GÜLER ESEN
- Kahramanmaraş'ta sosyal hizmetlere bağlı kurumlarda (huzurevi ve çocuk yuvası) kalan bireylerde pnömomkok taşıyıcılığı ve penisiline direnç durumunun araştırılması
A study about pneumococcal carriage and resistance to penicillin on patients staying in accomoditions ( nursing homes and kindergartens) in Kahramanmaraş
ZERİFE ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MikrobiyolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜL
- Kahramanmaraş'ta kuyumculuk faaliyetleri
Activities of jewelry in Kahramanmaras
SELAHATTİN BİLİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET GÜRBÜZ
- Kahramanmaraş'ta faaliyet gösteren aile şirketlerinin kurumsallaşmaya bakış açıları ve stratejik öngörülerinde kurumsallaşmanın yeri
The aspect of institutinalization and situation of institutinalization in strategic forecast of family firms located in Kahramanmaras
ERDEM UZUN
Doktora
Türkçe
2013
İşletmeKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL BAKAN
- Kahramanmaraş'ta nüfus ve iklim değişiminin incelenmesi
Investigation of population and climate variation in Kahramanmaras
ZEHRA NUR CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ÖMER DİŞ