Karabağ (Azerbaycan) işgali nedeniyle yöre arazi örtüsü ve kullanımındaki değişimlerin uzaktan algılama yöntemleri ile tespit ve analizi
Detection and analysis of changes in the land cover and land use due to the invasion of Karabakh (Azerbaijan) by remote sensing methods
- Tez No: 749593
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZŞEN ÇORUMLUOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS), bir dizi mekânsal ve zamansal ölçekte arazi kullanımı ve arazi örtüsündeki değişikliklerin modellenmesi, izlenmesi ve haritalanması için oldukça önemlidir. Azerbaycan'ın yaklaşık 30 yıldır Ermenistan tarafından işgal altında kalan toprağı Karabağ'ın arazi kullanımı ve arazi örtüsünde önemli değişikler olmuştur. Şehirleşmenin durduğu, ormanların yakıldığı ve tahrip edildiği, tarımsal faaliyetin durduğu işgal süreci, arazi örtüsü ve kullanımında ciddi değişiklere neden olmuştur. Bu tez çalışmasında özellikle geriye dönük veri elde etmenin neredeyse olanaksız olduğu bu dönemde, tek veri kaynağı haline gelen Uzaktan Algılama yöntemi ve bu verilerin analizinde ise Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak Karabağ bölgesindeki değişim incelenmiştir. 1986-2021 yılları arasında altı farklı zamana ait LANDSAT 5 TM, LANDSAT 7 ETM+ ve LANDSAT 8 OLI/TIRS uydu görüntülerine piksel tabanlı kontrollü sınıflandırma algoritmaları ile literatürde önerilen değişik indekslerle beraber“temel bileşen analizlerini de”içeren yerleşim alanı analiz indekleri ile arazi örtüsü ve kullanımı tespit ve değişimi zamansal olarak haritalanmaya çalışılmıştır. Savaşın etkisi ile yerleşim alanlarında oluşan değişimi daha detaylı incelemek için çalışma alanına Toprak Ayarlı Bitki Örtüsü İndeksi (SAVI), Normalize Edilmiş Fark Yerleşim Alanı İndeksi (NDBI), Modifiye Edilmiş Fark Su Alanı İndeksi (MNDWI) ve İndeks Tabanlı Yerleşim Alanı İndeksi (IBI) spektral indeksleri uygulanmıştır. Kontrollü sınıflandırma sonuçlarına göre, bölgede yaşanan işgal sebebi ile 1991 yılında yerleşim alanları 13,31 km2'lik alanı kapsarken, 2001 senesi itibarı ile 7,77 km2'lik gerileme ile 5,54 km2 alanı kapsamaktadır. 2021 senesi itibarı ile yerleşim alanları 11,37 km2'lik artış ile 16,91 km2 alanı kapsamaktadır. Tarım alanları 1991 yılında 1703,52 km2'lik alanı kapsarken, 2001 senesi itibarı ile 434,52 km2'lik gerileme ile 1269 km2 alanı kapsamaktadır. 2021 senesi itibarı ile tarım alanları 657,43 km2'lik gerileme ile 611,57 km2 alanı kapsamaktadır. Normalize Edilmiş Fark Yerleşim Alanı İndeksi (NDBI) ve Temel Bileşen Analizi (PCA) sonuçlarının ortak değerlendirilmesi sonucu, 1991 senesi itibarı ile Ağdam şehri ve etraf yerleşim alanları 25,13 km2'lik alanı kapsarken, 2001 senesi itibarı ile 24,85 km2'lik gerileme ile 0,28 km2 alanı kapsamaktadır. 2021 senesi itibarı ile yerleşim alanları 0,28 km2 olmuştur. Eski Ağdere şehri ve etraf yerleşim alanları 1991 senesi itibarı ile 11,33 km2'lik alanı kapsarken, 2001 senesi itibarı ile 11,05 km2'lik gerileme ile 0,28 km2 olmuştur. 2021 senesi itibarı ile 1,54 km2'lik artış ile 1,82 km2 alanı kapsamaktadır. Füzuli şehri ve etraf yerleşim alanları 1991 senesi itibarı ile 8,49 km2'lik alanı kapsarken, 2001 senesi itibarı ile 7,15 km2'lik gerileme ile 1,34 km2 olmuştur. 2021 senesi itibarı ile 0,61 km2'lik gerileme ile 0,73 km2 alanı kapsamaktadır.
Özet (Çeviri)
Remote sensing and geographic information systems (GIS) are essential for modeling, monitoring and mapping changes in land use and land cover across a range of spatial and temporal scales. There have been significant changes in the land use and land cover of Karabakh, the land of Azerbaijan that has been occupied by Armenia for about 30 years. It has caused the land cover to change at a time when urbanization has stopped, forests have been burned and destroyed, and agricultural activity has stopped. In this thesis, the change in the Karabakh region was examined by using Remote Sensing techniques in data acquisition and Geographical Information Systems in data management. Between 1986-2021, LANDSAT 5 TM, LANDSAT 7 ETM+ and LANDSAT 8 OLI/TIRS satellite images belonging to six different times were collected with pixel-based controlled classification algorithms and various indexes suggested in the literature, together with residential area analysis indices including“principal component analysis”, land cover and It has been tried to map the usage, determination and change temporally. In order to examine the changes in settlement areas due to the effect of war in more detail, the Soil Adjusted Vegetation Index (SAVI), Normalized Differential Build-up Index (NDBI), Modified Normalized Differential Water Area (MNDWI) and Index Based Build-up Index (IBI) spectral indexes have been applied. According to the results of the supervised classification, while the residential areas covered an area of 13,31 km2 in 1991 due to the occupation in the region, they cover an area of 5,54 km2 with a decrease of 7,77 km2 as of 2001. As of 2021, residential areas cover an area of 16,91 km2 with an increase of 11,37 km2. While agricultural areas covered an area of 1703,52 km2 in 1991, it covers an area of 1269 km2 with a decrease of 434,52 km2 as of 2001. As of 2021, agricultural areas cover an area of 611,57 km2 with a decrease of 657,43 km2. As a result of the joint evaluation of the Normalized Difference Settlement Area Index (NDBI) and Principal Component Analysis (PCA) results, while the city of Agdam and its surrounding settlements covered an area of 25,13 km2 as of 1991, 24,85 km2 as of 2001. It covers an area of 0,28 km2 with a regression. As of 2021, the settlement areas have been 0,28 km2. While the old Agdere city and its surrounding settlement areas covered an area of 11,33 km2 as of 1991, it became 0,28 km2 with a decrease of 11,05 km2 as of 2001. As of 2021, it covers an area of 1,82 km2 with an increase of 1,54 km2. While Ağdere city and its surrounding settlement areas covered an area of 8,49 km2 as of 1991, it became 1,34 km2 with a decrease of 7,15 km2 as of 2001. As of 2021, it covers an area of 0,73 km2 with a decrease of 0,61 km2.
Benzer Tezler
- Türk kamuoyunda Dağlık Karabağ sorunu ve Türkiye Cumhuriyetinin Dağlık Karabağ politikası
The Nagorno Karabakh problem on Turkish Public opinion and the Karabakh policy of Turkey Republic
Kamil SULEYMANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halkla İlişkilerMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT İHSAN ÖZGEN 24179079896
- Kırım ve Karabağ'ın işgalinin karşılaştırılması: işgal ve sonrası
The comparison of the occupation of Crimea and Karabakh: Occupation and post-occupation
VUSAL MANSUROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerSelçuk ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET ŞEFİKA MANGIR
- Karabağ sorunu ve çözüm ilkeleri
Karabakh problem and principles of solution
ARAZ ASLANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KURTHAN FİŞEK
- Kafkasya'da Türkiye-Rusya rekabeti: Karabağ Meselesi örneği
Türkiye-Russia rivalry in the Caucasus: The case of Karabakh Issue
AHMET TURAN
Doktora
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL İNAT
- The role of Internally Displaced People (IDPs) in securitization in Azerbaijan's Nagorno-Karabakh policy
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ politikasında Yerinden Edilmiş Kişilerin (YEK) güvenlikleştirmedeki rolü
ARZU TURGUT
Doktora
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FAİK DEMİR