Çeviri bağlamında Anadolu'ya özgü anonim eserlerin metinlerarası kavramlar ve yöntemlerle incelenmesi
Analyzing Anatolian anonymous music with notions and methods of intertextuality within the context of translation
- Tez No: 750263
- Danışmanlar: PROF. DR. FÜSUN ATASEVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, Western Linguistics and Literature, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Bu tez çalışmasında, çeviribilim bağlamında Anadolu medeniyetlerine özgü anonim eserler ve bu eserlerin Avrupa'daki karşılıklarına varan geniş bir uzamda yazınsal, kültürel ve bağlamsal değişimlerinin – dönüşümlerinin izi sürülmeye çalışılmaktadır. Özellikle metinselaşkınlığı oluşturan“metinlerarasılık”,“anametinsellik”ve“yanmetinsellik”bağlamında incelenen eserlerin çeviri ürünü olarak eklemlenerek ya da dönüşerek konumlandığı noktalar saptanmaya çalışılmaktadır. Tezin ana hatları:“Halkbilimi bağlamında Anadolu medeniyetleri ve müzik kültürü”,“çeviribilim ışığında metinlerarasılık ve müzik”,“dillerarası uygulama çalışması olarak metinlerarasılık bağlamında anonim halk eserleri örnek inceleme”ve“dil-içi uygulama çalışması olarak metinlerarasılık bağlamında anonim halk eserleri örnek inceleme”olmak üzere dört ana bölümden oluşmaktadır. Öncelikle incelenen anonim eserlerin bağlı olduğu halkbilimi disiplini ve Anadolu'daki tarihçesi hakkında bilgi verilmektedir. Ardından metinlerarasılığın anonimeserler ile kesiştiği müzik kültürü ve anonim halk eserleri türlerine göre incelenmektedir. Daha sonrasında eserlerin çeviribilim bağlamında ele alınabilmesi sorgulanarak çevirinin bir disiplin olarak geldiği eklektik konum vurgulanmaktadır. Bu çalışmadaki anonim eserleri çeviri ile buluşturan metinlerarasılık kavramı ise bir sonraki aşamada kuramsal gelişimi ve uğradığı değişimleri bağlamında incelenmektedir. Ardından da metinlerarasılık ile müziklerarasılık gibi çok daha yeni bir kavramın ilişkisine çeviribilim penceresinden bakıldığında ortaya çıkan bulgular sorgulanmaktadır. Bu aşamada Anadolu ve Avrupa'daki anonim eserlerde tespit edilen metinlerarası ögeler kıyaslanmakta ve dil- içi ve diller arası olmak üzere iki farklı açıdan yorumlanmaktadır. Araştırmanın sonucunda müzik eseri olarak tanımlanabilecek bu anonim metinlerin aktarımda uğradığı dönüşüm ve değişimler; göçler savaşlar vb. coğrafi unsurlardan etkilenmiş çok katmanlı palimsest bir yapıda olduğu, ayrıca söz konusu metinlerarası ilişkiselliğin ve sosyo-kültürel etkileşimin aktaran (çevirmen) tarafından da biçemsel farklılıklarla değişikliğe uğratıldığı gözlenmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis is to reveal and trace the literary, cultural and contextual changes – transformations of anonymous works unique to Anatolian civilizations and their European equivalents within the context of translation studies. In particular, it is tried to determine the points where the works examined in the context of“intertextuality”,“maintextuality”and“paratextuality”are positioned by being articulated or transformed as a translation product. The outline of the thesis comprises of four main chapters:“Anatolian civilizations and music culture within the context of folklore”,“intertextuality and music in the light of translation studies”,“anonymous folk works case study within the context of intertextuality as an interlingual case study”and“anonymous folk works case study in the context of intertextuality as an intralinguistic case study”. First of all, information is given about the discipline of folklore and its history in Anatolia, to which the anonymous works examined. Then, musical culture and anonymous folk works are elaborated according to the genres that intertextuality intersects with anonymous works. Afterwards, the eclectic position of translation as a discipline is emphasized by questioning whether the works can be examined in the context of translation studies. The concept of intertextuality, which brings together anonymous works with translation in this study, is examined in the next step within the context of its theoretical development and changes. Then, the relationship between intertextuality and a newer concept such as intermusicality is examined from the perspective of translation studies, and the findings are questioned. At this stage, the intertextual elements identified in the anonymous works in Anatolia and Europe are compared and interpreted from two different perspectives, intralinguistic and interlingual. As a result of the research, the transformations and changes in the transfer of these anonymous texts, which can be defined as musical works; changes such as migrations and wars. It is observed that it has a multi-layered palimsest structure influenced by geographical factors, and that the intertextuality and socio-cultural interaction in question have been modified by the translator with stylistic differences.
Benzer Tezler
- Melheme-i Dânyâl Peygamber tercemesi (giriş-inceleme-söz dizimi-metin-sözlük-tıpkıbasım)
Melheme-i Dânyâl Prophet translation (introduction-review-syntax-text-dictionary-facsimile)
ERSİN SİYAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT TÜRK
- 19.yüzyıla ait yeni bir Maḳtel-i Hüseyin nüshası (Dil özellikleri- metin-dizin)
A new 19th century Maḳtel-i Hüseyin copy (Language features-text-index)
YELİZ FATMA KÜÇÜKOĞUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAHİT BAŞDAŞ
- Hikāyet-i Cemel üzerine bir dil incelemesi (İnceleme- metin-dizin)
A language examination on the Hikāyet-i Cemel (examination- text-index)
BİRAY ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA UĞURLU
- Hikâyet-i Latife-i ʿUcūbe-i Maḥcūbe-i Ẓarife
Hikâyet-i Latife-i ʿUcūbe-i Maḥcūbe-i Ẓarife
MOTLO FADHIL SHAKOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- Kitâb-ı Tıbb-ı Latîf
Kitâb-ı Tıbb-ı Latîf
HASAN BEKMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. YAKUP KARASOY