İleri yaşta radyoterapi uygulanan meme ve prostat kanserli hastalarda umut, başa çıkma tutumları ve ilişkili faktörler
Hope, coping strategies and their predictors in older patients with prostate and breast cancer under radiotherapy
- Tez No: 750442
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVNAZ ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Geriatri, Geriatrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yaşlı Sağlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Amaç: İleri yaşta meme kanseri ve prostat kanseri tanısı konmuş ve tedavi sürecinde radyoterapi aşamasına gelmiş hastalarda umut düzeyini değerlendirmek, başa çıkma tutumları ve diğer faktörlerin umut düzeyine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tipte planlanan çalışmada evren olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Bölümü'ne başvuran meme ve prostat kanserli hastaların tümü alınmıştır. Örneklem olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Bölümü'ne başvuran meme ve prostat kanserli hastalar arasından 60 yaş ve üstü, demansı ve iletişim problemi olmayan ve nonmetastatik hastalar alınmıştır. Hastalara iki defa yüz yüze görüşme yöntemi ile anket yapılmıştır. Sorular araştırmacı tarafından okunmuştur. İlk görüşme Radyasyon Onkolojisi Bölümü'ne ilk başvuru ve tedavi onamından sonra, ikinci görüşme tedavi bittikten sonraki ilk kontrolde yapılmıştır. Sonuçlar araştırmacı tarafından değerlendirilmiştir. Umut düzeyini belirlemek için 1992'de Kaye Herth tarafından geliştirilen ve 2007 'de Özlem Aslan tarafından Türkçe'ye uyarlanan Herth Umut İndeksi (HHİ) kullanılmıştır. Başa çıkma tutumları, Carver, C.S. tarafından geliştirilen COPE ölçeğinin Miron Zuckerman tarafından revize edilen ve Türkçeye A. Nuri Dicle tarafından uyarlanan Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği formu kullanılmıştır. Katılımcıların uyum, yaşam kalitesi ve sağlık düzeyi puanları görsel analog skala (VAS) kullanılarak elde edilmiştir. Veri toplama formu ile yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, meslek, ekonomik koşulları, sosyal desteğinin olup olmadığı, alışkanlıkları, beslenme davranışı, komorbiditesi, kendi başına iş görebilme durumu, teşhis ve tedavi süreci hakkında bilgiler, tedaviye ulaşım olanakları, hastalığın evresi, tedavi bilgileri (tedavi türü, süresi, yan etkileri) yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Bulgular: 66 katılımcının ortalama yaşı 67±5 olup, 37 meme kanseri tanısı olan katılımcı, 29 prostat kanseri tanısı olan katılımcı vardır. Meme kanserlerinin %89,2'si invaziv meme karsinomudur. Prostat kanserlerinin %48,3'ünün risk sınıflamasına göre risk düzeyi ortadır. Tüm katılımcılarda cerrahi tedavi uygulanan 51 hasta (%77) bulunmaktadır. Meme kanseri hastalarında daha çok meme koruyucu cerrahi prostat kanseri hastalarında daha çok radikal prostatektomi uygulanmıştır. Katılımcıların RT öncesi HHİ toplam puanları 40±4, COPE toplam puanları 94±10 olup RT'nin bu ortalamalara etkisi yoktur. Ancak sadece prostat kanseri tanısı olan katılımcılara bakıldığında COPE kendine yardım alt boyut puanı RT sonrasında azalmıştır (p: 0,018). Bu alt boyutun özellikle sosyalleşme ile ilişkili maddelerinde değişim daha belirgindir. Katılımcıların kilo ve bel çevrelerinde RT sonrası azalma olmuştur. RT sonrası uyum puanı COPE kendine yardım alt boyutu ile, yaşam kalitesi puanı en yüksek HHİ toplam puanı ile, sağlık düzeyi puanı en yüksek HHİ gelecek alt boyuyu ile koreledir. Sadece prostat kanseri hastalarında bakıldığında ise yaşam kalitesi puanının COPE kendine yardım puanı ile korele olduğu görülmüştür. Sonuç: Katılımcıların umut düzeyleri ve başa çıkma tutumları RT'ye göre değişmemekte olup sadece prostat kanseri tanılı katılımcıların COPE kendine yardım alt boyut puanı RT sonrasında azalmış olup başa çıkma becerileri azalmaktadır. Bu nedenle prostat kanser tanılı hastaların psikososyal destek alması önerilir. Araştırmamızda uygulanan ölçeklerle birçok ilişkili faktör bulunmuştur. Literatür bulguları ile karşılaştırıldığında kanser tanılı bireylerin klinik takibinde eğitim düzeyi düşük olanların, ev hanımı olanların, ikamet ettiği bölgede kısa süredir bulunmakta olanların, yaşı genç olanların, ekonomik gelir kaynağı sayısı az olanların, düzenli aylık maaş almayanların psikososyal riskler açısından uzman desteği alması önerilir.
Özet (Çeviri)
Aim: It was aimed to evaluate the level of hope and to investigate the effect of coping attitudes and other factors on the level of hope in patients who were diagnosed with breast cancer and prostate cancer at an advanced age and who came to the stage of radiotherapy during the treatment process. Method: All patients with breast and prostate cancer who applied to the Department of Radiation Oncology of Dokuz Eylul University Hospital were included in the cross-sectional study. Among the breast and prostate cancer patients who applied to the Radiation Oncology Department of Dokuz Eylul University Hospital, patients aged 60 and over, without dementia and communication problems, and nonmetastatic patients were taken as a sample. The patients were surveyed twice by face-to-face interview method. The questions were read by the researcher. The first interview was made after the first application to the Radiation Oncology Department and the treatment approval, and the second interview was made at the first control after the treatment was finished. The results were evaluated by the researcher. The Herth Hope Index, which was developed by Kaye Herth in 1992 and adapted into Turkish by Özlem Aslan in 2007, was used to determine the level of hope. Coping attitudes, Carver, C.S. The Coping Attitudes Evaluation Scale form of the COPE scale developed by Miron Zuckerman and adapted to Turkish by A.Nuri Dicle was used. Adjustment, quality of life and health level scores of the participants were obtained using a visual analog scale. With the data collection form, information about age, gender, education level, occupation, economic conditions, social support, habits, nutritional behavior, comorbidity, self-employment, diagnosis and treatment process, access to treatment, stage of the disease, treatment information. (type of treatment, duration, side effects) were obtained by face-to-face interview method. Results: The mean age of 66 participants was 67±5, there were 37 participants with breast cancer diagnosis and 29 participants with prostate cancer diagnosis. 89.2% of breast cancers are invasive breast carcinomas. The risk level of 48.3% of prostate cancers is medium according to the Gleason classification. There were 51 patients (77%) who underwent surgical treatment in all participants. Breast-conserving surgery was more common in women, and radical prostatectomy was performed more often in men. The participants' HHI total scores before RT were 40±4, and their COPE total scores were 94±10, and RT had no effect on these averages. However, when only the participants with prostate cancer diagnosis were examined, it was determined that the self-help sub-dimension of COPE decreased (p: 0.018). The change is more evident especially in the items related to socialization of this sub-dimension. There was a decrease in the weight and waist circumference of the participants after RT. The compliance score after RT was correlated with the COPE self-help sub-dimension, the quality of life score was correlated with the highest HHI total score, and the health level score was correlated with the highest HHI future sub-dimension. In males only, the quality of life score was correlated with the COPE self-help score. Conclusion: The hope levels and coping attitudes of the participants do not change according to RT, and only the participants with prostate cancer may have a decrease in their coping skills. Therefore, it is recommended that patients with prostate cancer receive psychosocial support. Many related factors were found with the scales applied in our study. Compared with the literature findings, it is recommended that those with low education level, those who are housewives, those who have been in the region of residence for a short time, those who are young, those who have a low number of economic income sources, and those who do not receive a regular monthly salary, should receive expert support in terms of psychosocial risks in the clinical follow-up of individuals with cancer diagnosis.
Benzer Tezler
- Standart cerrahi uygulanan Tip II endometrium kanseri'nde adjuvan tedavi modalitelerinin genel sağkalım'a katkısı ve morbiditesi
Başlık çevirisi yok
EHAD GÖKÇE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Kadın Hastalıkları ve DoğumBaşkent ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AYHAN
- Akromegali hastalarında klinik özelliklerin yaşam kalitesi ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between clinical features and quality of life in acromegaly patients
FATMA NUR ERDEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç HastalıklarıEskişehir Osmangazi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKNUR YORULMAZ
- Lokal ileri küçük hücreli dışı akciğer kanserinde radikal radyoterapi sonuçlarının retrospektif analizi
Başlık çevirisi yok
ŞİMAY GÜROCAK
- Lokal ileri serviks kanserinde radyoterapi
Radiotherapy in locally advanced cervical cancer
SÜMERYA DURU BİRGİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
OnkolojiHacettepe ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERAH YILDIZ
- Lösemi tedavisi tamamlanmış hastalarda vücut kitle indeksi, adipositokinler ve insülin rezistansı
Body mass index, adipocytokines and insulin resistance in the survivors of acute leukemia
DİLEK İNCE CEBECİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKİZ GÜRSEL