İlköğretim matematik öğretmen adaylarının sayılar ve işlemler öğrenme alanına ilişkin alan ve pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi
An examination of preservice primary school mathematics teachers' content and pedagogical content knowledge related to numbers and operations learning domain
- Tez No: 751560
- Danışmanlar: PROF. DR. SERKAN NARLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 571
Özet
Matematiğin en önemli öğrenme alanlarından biri olan sayılar ve işlemler öğrenme alanıyla ilgili öğrencilerin çok fazla öğrenme güçlüğüne sahip oldukları söylenebilir. Yapılan birçok araştırma bu öğrenme güçlüklerinin kaynağının yalnızca öğrenciler olmadığı öğretmenden kaynaklı güçlüklerin de var olduğu sonucunu ortaya koymaktadır. Araştırmacılar iyi bir öğretmende bulunması gereken özellikleri açıklayabilmek için birçok model geliştirmişlerdir. Bu modeller en genel itibariyle öğretmende bulunması gereken yeterlikleri alan bilgisi ve pedagojik alan bilgisi olarak sınıflamıştır. Alan bilgisi, matematikteki anahtar kavram, ilke ve kurallarda ustalık, problem çözme teknik ve stratejilerini içerir. Bir öğretmenin öğrenciyi gerektiği zaman matematiksel tartışmalara sokabilmesi ve öğrencilerin kavramlar arası ilişkileri anlamlandırmalarına yardımcı olabilmesi için o alanı derinlemesine bilmesi gerektiği söylenebilir. Bu nedenle öğretmenlerin özellikle anlattığı kavramlar ve konularla ilgili derinlemesine alan bilgisine sahip olması gerektiği ifade edilebilir. Bir öğretmenin alan bilgisine sahip olması da yeterli değildir. İyi bir alan bilgisine sahip olmasının yanı sıra alanı nasıl öğrettiği, sahip olduğu alan bilgisini öğretime nasıl yansıttığı konusu da önemlidir. Bu da pedagojik alan bilgi düzeyinin önemini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının sayılar ve işlemler öğrenme alanına ilişkin alan ve pedagojik alan bilgileri incelenmesi amaçlanmaktadır. Öğretmen adaylarının alan bilgilerini inceleyebilmek için Kinach (2002a) tarafından düzenlenen“anlama düzeyleri”teorik çerçevesi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının alan bilgileri konu, kavram, problem çözme ve epistemik bilgi düzeyleri bileşenlerinde; pedagojik alan bilgileri ise öğrenci bilgisi, öğretim stratejileri bilgisi ve program bilgisi bileşenlerinde incelenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen yedi bileşenin her biri için açık uçlu sorulardan oluşan testler geliştirilmiştir. Bu testler araştırmanın çalışma grubunu oluşturan Dokuz Eylül Üniversitesi ilköğretim matematik öğretmenliğinde okuyan 160 öğretmen adayına uygulanmıştır. Ayrıca her bir sınıf düzeyinden ikişer öğrenciyle yazılı veriler kapsamında yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Elde edilen tüm veriler çeşitli kuramsal çerçeveler ışığında içerik analizine tabi tutulmuş ve analiz sonuçları frekans ve yüzdeler eşliğinde tablolar halinde sunulmuştur. Öğretmen adaylarının öğretime yönelik olan alan bilgilerinde eksiklikler olduğu görülmüştür. En çok güçlük yaşanan bileşen kavram bilgi düzeyi olmuştur. Öğretmen adayları, öğrenme alanının temel kavramlarını matematiksel olarak tanımlamakta zorlanmışlardır. Basamak-bölük, çarpan-bölen-kat, rasyonel sayı-irrasyonel sayı, birimli-birimsiz oran gibi kavramların birbirleriyle ilişkilerini ortaya koymada güçlük yaşadıkları ve öğrencilere benzer kavram yanılgılarına sahip oldukları görülmüştür. Alan bilgisinin bir diğer bileşeni olan epistemik bilgi düzeyinde öğretmen adaylarının ispat etme ve gerekçelendirme becerileri incelenmiştir. Öğretim sürecinde yer alan üslü ifade, bölünebilme, devirli sayıları kesirli hale getirme gibi kuralların altında yatan matematiksel gerekçeleri ortaya koyamayabildikleri görülmüştür. Alan bilgisindeki eksikliklerin pedagojik alan bilgisi üzerinde de etkisi olduğu gözlenmiştir. Öğrencilerin muhtemel kavram yanılgılarını teşhis etme, öğrenci hatalarının kaynağını anlayabilme ve öğrencilere etkili dönüt verebilme noktasında güçlük yaşandığı anlaşılmıştır. Ayrıca program bilgisi ile ilgili incelemeler bazı eksiklikleri ortaya çıkarmıştır. Bazı öğretmen adaylarının programın amacı ve felsefesinin ortaya konduğu giriş kısmında yer alan kavramlar, programda yer alan kazanımlar, konuların öğretim sırası ve matematik materyalleri ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları belirlenmiştir. Çalışma sonuçları öğretmen eğitimi sürecinde sayılar ve işlemler öğrenme alanının öğretimine önem verilmesi gerektiğini göstermektedir. Öğrenci güçlükleri ve kavram yanılgıları, öğretim yöntem ve stratejileri, öğretim programı ve materyalleri ile ilgili yapılacak çalışmaların öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgisi gelişimleri için faydalı olacağı söylenebilir. Ayrıca öğretmen adaylarının alan bilgilerini geliştirici çalışmalara hizmet öncesi eğitimde daha çok yer verilmesi gerektiği önerilebilir. Böylece, öğretmen adayları öğretecekleri konulardaki kavramların matematiksel tanımlarını yapabilir, kavramların birbirleriyle olan ilişkilerini öğrenebilir, kuralların altında yatan matematiksel yapıyı açıklayabilir, prosedürel işlemleri doğru bir şekilde gerçekleştirebilir ve rutin olmayan problemleri çözebilirler.
Özet (Çeviri)
It can be said that students related to numbers and operations learning domain, which is one of the most important learning domain of mathematics, have a lot of learning difficulties. Many studies reveal that the source of these learning difficulties is not only the students but also the difficulties stemming from the teacher. Researchers have developed many models to explain the characteristics that a good teacher should have. These models, in general, classified the competencies that a teacher should have as content knowledge and pedagogical content knowledge. Content knowledge includes mastery of key concepts, principles, and rules in mathematics, problem-solving techniques, and strategies. It can be said that a teacher should know the field in depth in order to engage students in mathematical discussions when necessary and to help students make sense of the relationships between concepts. For this reason, it can be stated that teachers should have in-depth content knowledge about the concepts and topics they teach. It is not enough for a teacher to have content knowledge. In addition to having good content knowledge, how he teaches the field and how he reflects his content knowledge to teaching is also important. This reveals the importance of pedagogical content knowledge level. In this study, it is aimed to examine primary school mathematics teacher candidates' content and pedagogical content knowledge related to numbers and operations learning domain. To examine pre-service teachers' content knowledge, the theoretical framework of“level of understandings”organized by Kinach (2002a) was used. Pre-service teachers' content knowledge in the components of the content, concept, problem-solving, and epistemic knowledge levels; pedagogical content knowledge was examined in the components of student knowledge, instructional strategies knowledge, and curriculum knowledge. Tests consisting of open-ended questions were developed for each of the seven components examined within the scope of the research. These tests were applied to 160 pre-service teachers studying at Dokuz Eylul University, primary school mathematics teaching, constituting the study group of the research. In addition, semi-structured interviews were conducted with two students from each grade level within the scope of written data. All the data obtained were subjected to content analysis in the light of various theoretical frameworks and the analysis results were presented in tables with frequencies and percentages. It has been observed that teacher candidates have deficiencies in their content knowledge about teaching. The most difficult component was the level of concept knowledge. Pre-service teachers had difficulties in defining the basic concepts of the learning domain mathematically. It has been observed that the concepts such as places-periods, factor-divisor-multiple, rational number-irrational number, and ratio-rate have difficulty in revealing their relations with each other and they have similar misconceptions to the students. At the level of epistemic knowledge, another component of content knowledge, pre-service teachers' proving, and justification skills were examined. It was seen that they could not reveal the mathematical reasons underlying the rules in the teaching process such as exponential numbers, divisibility, and converting repeating decimal numbers to fractions. It has been observed that deficiencies in content knowledge also influence pedagogical content knowledge. It was understood that pre-service teachers had difficulties in diagnosing students' possible misconceptions, understanding the source of student errors, and giving effective feedback to students. In addition, the examinations of curriculum knowledge revealed some deficiencies. It has been determined that some pre-service teachers do not have sufficient knowledge about the concepts in the introduction part, where the purpose and philosophy of the curriculum are revealed, the goals in the curriculum, the order of instruction of the subjects and the materials. The results of the study show that the teaching of numbers and operations learning domain should be given importance in the teacher education process. It can be said that studies on student difficulties and misconceptions, teaching methods and strategies, curriculum, and materials will be beneficial for the development of pre-service teachers' pedagogical content knowledge. In addition, it can be suggested that studies that improve content knowledge should be given more place in teacher education. Thus, pre-service teachers can make mathematical definitions of the concepts in the subjects they will teach, learn the relations of concepts with each other, explain the mathematical structure underlying the rules, perform procedural operations correctly, and solve non-routine problems.
Benzer Tezler
- Matematik öğretmeni adaylarının ters yüz öğrenme modeliyle yapılan öğretimde problem kurma etkinlikleri yoluyla matematiksel ilişkilendirme becerilerinin incelenmesi
Investigation of pre-service mathematics teachers' mathematical connection skills through problem posing activities realized by flipped learning model
MÜGE KİRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE EV ÇİMEN
- İlköğretim matematik öğretmen adaylarının blok tabanlı programlamayı kullanma süreçleri ve tasarlanan öğrenme ortamlarının incelenmesi
The analysis of the block based programming processes and designed learning environments by prospective elementary mathematics teachers
SELVA BÜŞRA TURAN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERDOĞAN
- Tam sayılar ve tam sayılarda işlemler konularında öğretmen ve öğretmen adaylarının kullandıkları benzetimler
The analogies that teachers and candidates use about integers and integer operations
NACİ KÜÇÜKGENÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE PEKER
- Sınıf öğretmeni adaylarının Temel Matematik I-II Derslerine ilişkin kavram yanılgılarının incelenmesi
The analysis of prospective elementary scool teachers misconceptions Regarding Basic Mathematics I and II courses
SERAP AKBABA DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. DEVRİM ÇAKMAK
- Sınıf öğretmeni adaylarının ilköğretim matematik programındaki doğal sayılar ve işlemler konularına ilişkin durumları
The level of the candidates of primary school teacher on the subjects of natural numbers and operations included in mathematical program of primary school
NİHAN TOPSAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEŞE TERTEMİZ