Haçeş mekânı bağlamında Çerkes yerleşim ve konut tipolojisi: Düzce kırsalı örneği
Circassian settlement and housing typology in the context of Haçeş space: The case of Düzce rural
- Tez No: 751857
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER REYHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Kuzey Kafkasya halkına verilmiş birçok isim arasında en yaygın olan ve Türkiye'de en çok kullanılan isim“Çerkes”tir. Çerkes tanımlaması, 17. yüzyıldan bu yana, etnik köken ayrımı gözetmeksizin Karaçay, Balkar, Dağıstanlı, Adıgey veya Abhaz, Kafkasya'da yaşayan Müslümanları ifade etmek için kullanılmaya başlanmıştır. Kuzey Kafkasya'da yaşayan Çerkesler, Rusya İmparatorluğu'nun bölgeyi işgali ve 1864'te savaşın bitmesi ile anavatanlarından dünyanın dört bir yanına sürgün edilmiştir. Osmanlı Devleti'ne de sığınan Çerkesler, belirlenen iskân politikası sonucu, Türkiye'de Sinop ve Reyhanlı arasına düz bir çizgi halinde çeşitli yerlere ve Marmara bölgesine yerleştirilmiştir. Kimliklerini koruyarak, kültürlerini farklı coğrafyalara taşıyıp yaşatmaya devam etmişlerdir. Sosyal tarih bakımından kimliği koruma ve örgütlenme için diasporadaki Çerkes köyleri oldukça önemlidir. Kültüre bağlı yaşayışları, köylerin planlamasına da yansımıştır. Misafire ayrıca önem veren Çerkesler, kendilerinin yaşadığı alanın dışında, misafir için Haçeş olarak adlandırılan ayrı bir bölüm oluşturmuş ve bu geleneği Anadolu'da da sürdürmüştür. İklim ve coğrafya yapısına göre köy yerleşimi, konut yapısı ve ev içi düzeninde değişiklikler görülmüştür. Türkiye'de ve Kafkasya'daki Çerkes köylerinde evlerin konumlandırılması ve temel özelliklerinin değişmemiş olması bir kültür sürekliliğinin göstergesidir. Yüzyıllar içinde üretim tarzının değişmesi ile ihtiyaçlar yeniden şekillenmiş, Çerkes kültürü de bu değişikliklerden etkilenmiştir. Buna rağmen temelini korumayı başarmıştır. Bu çalışmanın amacı, dönem ihtiyaçlarına ve coğrafyaya göre şekillenmiş olan Çerkes evindeki kültür yansımasını incelemek hem sosyal hem de kültürel anlamda değişmeyen Haçeş mekânını mimari ve kültürel açıdan analiz etmektir.
Özet (Çeviri)
Among the many names given to the people of the North Caucasus, the most common and the most used name in Turkey is“Circassian”. The definition of Circassian has been used since the 17th century to express Muslims living in the Caucasus, regardless of ethnic origin, such as Karachay, Balkar, Dagestan, Adygea or Abkhaz. Circassians living in the North Caucasus were exiled from their homeland to all over the world with the occupation of the region by the Russian Empire and the end of the war in 1864. The Circassians, who also took refuge in the Ottoman Empire, were settled in various places and the Marmara region in a straight line between Sinop and Reyhanlı in Turkey as a result of the determined settlement policy. By preserving their identities, they continued to carry their cultures to different geographies and keep them alive. In terms of social history, Circassian villages in the diaspora are very important for identity preservation and organization. Their culture-bound lifestyles are also reflected in the planning of the villages. Circassians, who also attach importance to the guest, created a separate section called Haçeş for the guest outside the area where they lived and continued this tradition in Anatolia. According to the climate and geographical structure, changes were observed in the village settlement, housing structure and domestic layout. The positioning of the houses and the fact that their basic features have not changed in Circassian villages in Turkey and the Caucasus are an indicator of cultural continuity. With the change in the production style over the centuries, the needs have been reshaped and the Circassian culture has also been affected by these changes. Despite this, it has managed to preserve its foundation. The aim of this study is to examine the cultural reflection in the Circassian house, which was shaped according to the needs of the period and geography, and to analyze the Haçeş space, which did not change both socially and culturally, from an architectural and cultural point of view
Benzer Tezler
- Understanding contemporary contextualism: The relationship between designer approach and user perception in Sancaklar Mosque
Çağdaş bağlamsalcılığı anlamak: Sancaklar Camii'nde tasarımcı yaklaşımı ile kullanıcı algısı arasındaki ilişki
AYŞEGÜL İNCE
- The role of urban agriculture in enhancing public space; an evaluation of types
Kamusal mekânın geliştirilmesinde kentsel tarımın rolü; çeşitlerin değerlendirilmesi
SADAF AMINOLESLAMI OSKOUEI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER ELA ARAL
- Medine şehri bağlamında şehir-mezar-ma'bed ilişkisi (h.1-41/m.622-661)
The relations between city, grave and temple in the context of The Medina city (h.1-41/m.622-661)
BARIŞCAN İNİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinÇukurova Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ HATALMIŞ