Kentsel alanlarda yapılı çevre özellikleri ile ruh sağlığı tanılarının ilişkisi: Ankara örneği
The relationship between built environment characteristics and mental health diagnoses in urban areas: The case of Ankara
- Tez No: 752075
- Danışmanlar: PROF. DR. BURCU HALİDE ÖZÜDURU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Kentlerde nüfusun ve yapılaşmanın sürekli artması, yaşam koşullarını zorlaştırmakta ve sağlıksız yaşam çevrelerinin oluşmasına neden olmaktadır. Dünya nüfusunun artan şekilde kentlerde yaşama eğilimi göstermesi, kentsel yaşam çevrelerinin neden olduğu ruhsal hastalıkların artması konusunda kaygı oluşturmaktadır. Yaşam çevrelerinin sebep olduğu ruhsal hastalıkların ve buna bağlı olarak yaşam kalitesinin ve kent sağlığının iyileştirilmesi için ruhsal sağlıkla ilişkili kentsel özelliklerin tartışılması gereklidir. Bu tez çalışmasında, ruhsal sağlıkla ilişkili yapılı çevre özelliklerinin Ankara merkez ilçe mahalleleri üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak, mahalle düzeyinde ruhsal sağlıkla ilişkilenebilecek değişkenlerden oluşan bir veri tabanı oluşturulmuş ve ön testler yardımıyla analiz edilecek değişkenler seçilmiştir. Seçilen değişkenlerle ruhsal sağlık arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ortaya koyabilmek için faktör ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda ruhsal sağlığı etkilediği tespit edilen değişkenlerin Ankara merkez ilçe mahallelerinde oluşturduğu benzerlik yapısını değerlendirebilmek amacıyla küme analizi yapılmıştır. Son aşamada ise ruhsal sağlık tanıları ve kentsel çevre özellikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan çoklu regresyon modelleri oluşturulmuştur. Bu analizler sonucunda elde edilen bulgular; mahalle düzeyinde sosyoekonomik statü, yaş, yapılı çevre özellikleri ve yol ağı-erişilebilirlik değişkenlerine ait bazı özelliklerin ruhsal sağlıkla anlamlı olarak ilişkilendiğini göstermiştir. Buna ek olarak, tek (bağımlı) değişkenli ve çok (bağımsız) değişkenli küme analizi sonuçları Ankara'nın çeper ve merkez mahallelerinin genellikle birbirinden farklılaştığını ve bu farklılaşmada yapılı çevre özelliklerinin de etkili olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç bölümünde, komşuluk birimi ölçeğinde yapılı çevre özellikleriyle ruhsal sağlık ilişkisi bulgular ışığında tekrar tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The continuous increase in population and construction in cities complicates living conditions and causes unhealthy living environments. The increasing tendency of the world's population to live in cities creates concerns about the increase in mental illnesses caused by urban living environments. It is necessary to discuss the urban indicators that are related to mental health in order to improve the mental diseases caused by the living environment and, accordingly, the quality of life and urban health. In this thesis it is aimed to evaluate the built environment features that are related to mental health in Ankara's central district neighborhoods. For this purpose, firstly, a database consisting of variables associated with mental health at the neighborhood level was created. The variables to be analyzed with the help of pre-tests were selected. Factor and multiple regression analyses were performed to reveal whether there is a significant relationship between selected variables and mental health. Cluster analysis was conducted to evaluate the similarity structure created by the variables found to affect mental health as a result of these analyses in Ankara central district neighborhoods. In the last stage, a spatial regression model was created that explains the relationship between mental health diagnoses and built environment characteristics. The findings obtained as a result of these analyses indicate that; it has been shown that some characteristics of socioeconomic status, age, built environment characteristics, and road network-accessibility variables are highly related to mental health at the neighborhood level. In addition, the results of univariate (dependent) and multivariate (independent) variable clustering analysis revealed that Ankara's periphery and central neighborhoods generally differ from each other and that the built environment characteristics are also effective in this differentiation. In the conclusion part, the relationship between the built environment and mental health is discussed again in the light of these findings.
Benzer Tezler
- Effects of the physical environment on fear of crime and self-protective behaviors through city parks
Fiziksel çevrenin suç korkusu ve suça karşı kendini koruma davranışlarına etkilerinin şehir parkları üzerinden değerlendirilmesi
GİZEM CİHANLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU
- A lens model for parks from physical attributes to emotion
Kamusal alan tasarımında fiziksel–duygusal nitelik etkileşiminin lens modeli ile değerlendirilmesi
BURCU ÖZDEMİR
Doktora
İngilizce
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OCAKÇI
- The use of gamification to enrich the park experience for the visitors: Istanbul Atatürk urban forest park case study
Ziyaretçilerin park deneyimini zenginleştirmek için oyunlaştırma kullanımı: İstanbul Atatürk kent ormanı örneği
SARVIN ESHAGHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK
- Biyo-konfor ve kentsel yapılı çevre özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve iklim duyarlı kentsel tasarım stratejileri: İzmir - Karşıyaka örneği
The relationship between bio-comfort and urban built environment characteristics and climate sensitive urban design strategies: Case study of Izmir – Karşıyaka
MÜGE TİKİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Demokrasi ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM PELİN ÖZTÜRK
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN ÖZDEN