Geri Dön

Sosyal psikolojik açıdan Covid 19 pandemisine yaklaşım: Bir karma yöntem çalışması

Social psychological approach to Covid 19 pandemic: A mixed method study

PDF İndir

  1. Tez No: 753832
  2. Yazar: ESENGÜL KAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MERAL GEZİCİ YALÇIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 122

Özet

Bu tez çalışmasının amacı, a) bireylerin COVID 19 pandemisi normlarına uyma davranışında rol oynayan sosyal psikolojik değişkenlerin neler olduğunun betimlenmesi (nitel araştırma), ve b) aralarındaki ilişkilerin incelenmesidir (nicel araştırma). Bu amaçlar doğrultusunda karma araştırma deseninin kullanıldığı üç çalışma gerçekleştirilmiştir. İlk çalışmada, filyasyon görevi yapan sağlık personeli (N= 12) ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan tematik analiz sonucunda uyma davranışında rolü olabilecek dokuz temaya (biliş, deneyim, duygu, güven, ahlak, uyma, örgüt, ev ve kültür) ulaşılmıştır. Bu temalardan yola çıkarak sonraki deneyde incelenecek değişkenlere karar verilmiş ve bu değişkenlerle ilgili hipotezler formüle edilmiştir. Birinci deneyde (N= 141) mekân (ev, dış mekân) ve yakınlık derecesinin (komşu, arkadaş) değişimlendiği; risk algısı, iyimserlik önyargısı ve kültürel ritüelleri sürdürmenin etkisinin kontrol edildiği 2x2 ANCOVA deseni kullanılmıştır. Analizler sonucunda mekân ve yakınlık derecesinin herhangi bir anlamlı etkisine rastlanmamış, uyma davranışına dair niyetinse diğer değişkenlerle anlamlı ilişkilere sahip olduğu görülmüştür. Buna ek olarak, algılanan riskin uyma davranışına etkisi üzerinde bireylerin ahlaki uzaklaşma düzeyinin ve kültürel geleneklere bağlılığının düzenleyici rol oynadığı tespit edilmiştir. Birinci deneyin verileri toplandıktan kısa bir süre sonra COVID 19 tedbirlerinin büyük bir kısmı ortadan kaldırılmış, koronavirüsle mücadele, bireylerin ahlaki karar verme süreçlerine bırakılmıştır. Bundan ötürü, ilk deneyde elde edilen bulguların geçerliliğinin bu yeni bağlamda sınanmasına karar verilmiş; ahlaki vurgunun (deontolojik, faydacı) ve etkinlik türünün (düğün, toplantı) tedbirlere uyma davranışı üzerindeki etkisinin incelendiği 2x2 ANCOVA desenine sahip ikinci bir deney (N= 124) yapılmıştır. Analizler sonucunda ahlaki vurgunun tedbirlere uyma üzerinde anlamlı bir etkisi görülmemekle birlikte, kültürel ritüel kovaryant olarak analize eklendiğinde etkinlik türü anlamlı değildir. Risk algısının, kültürel ritüelleri sürdürmenin ve mağdur olma ihtimalinin uyma niyetiyle anlamlı ilişkiler gösterdiği bulunmuştur. Özetle, pandemi durumunda tedbirlere uyma niyetinde kişi (biliş, ahlak) ve kültür değişkenlerinin belirleyici olduğu ortaya konmuştur. Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The aim of this dissertation is a) to describe social psychological variables those play a role in complying with new norms of COVID 19 pandemic, and b) to examine the relationships between them. For this purpose, three studies were carried out in which a mixed method research design was used. In the first study, semi-structured interviews were conducted with the medical personnel (N=12) who performed the filiation task. As a result of the thematic analysis, nine themes (cognition, experience, emotion, trust, morality, conformity, organization, home, and culture) were reached. Based on these themes, and Culture x Person x Situation approach the variables to be examined in the experimental study (N = 141) were decided, and the hypotheses related to these variables were formulated. In the first experiment, a 2 (place: house, outside) x 2 (social proximity: neighbor, friend) factorial design was used; perception of risk, optimism bias and participation in cultural rituals during pandemic were assesed by self-reports and controlled for in the ANCOVA. Neither place nor social proximity revealed significant effect on compliance, however, significant associations between compliance and other variables were found. In addition, moral disengagement as well as adherence to cultural traditions moderate the relationship between perceived risk and compliance. After the data of the first experiment were collected, most of the pandemic measures were abolished, and the controlling for the pandemic was left to the moral desicions of individuals. Therefore, we conducted a second study to test the relationships we found in this new context. Again, a 2x2 factorial design was applied, but this time moral emphasis (deontologist vs. beneficiary) and organization type (wedding vs. meeting) were manipulated. Only organization type revealed significant effect on compliance if participation in cultural rituals during pandemic was added in the analysis as a covariant variable. In addition, it was found that perceived risk has a significant relationship to compliance. Moreover, perceived grievance mediated the relationship between organization type and compliance. In summary, this research revealed that person (perception of risk, morality) and culture (participation in cultural rituals) play role on compliance with the precautions taken during pandemic. The findings were discussed in the light of the relevant literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    816000

    Dialogue for all: Crafting inclusive and humanized voice assistants for diverse populations through an interdisciplinary approach

    Herkes için diyalog: Farklı topluluklar için kapsayıcı ve insani sesli asistanlar oluşturmak üzerine disiplinler arası bir yaklaşım

    YELİZ YÜCEL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEREM RIZVANOĞLU

  2. Tez No

    824881

    Covid 19 pandemisinde uzaktan eğitim düzenlemelerinin üniversite akademisyenleri üzerindeki etkisi: Meslek yüksekokulu örneği

    The effect of remote working regulations on university academicians in the Covid 19 pandemic: Vocational school case

    YASEMİN NEBİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAltınbaş Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP ÖZSOY

  3. Tez No

    747410

    İnsani güvenliğin realist açıdan eleştirisi: Avrupa Birliği'nin Covid-19 pandemisiyle mücadelesi

    Realist criticism of human security: The European Union's fight against the Covid-19 pandemic

    ŞEYMA KALYONCU İLHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Kamu YönetimiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖKHAN KOÇER

  4. Tez No

    839501

    Hayvanlara ilişkin tutumlar ve dindarlığın araştırılması: Evcil hayvan besleyen Müslümanlar örneği

    Attitudes towards animals and religiosity: The case of Muslims who keep pets

    LALE HANNAN AYVACIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLÜŞAN GÖCEN

  5. Tez No

    821258

    #Gameaddicted: Dijital oyun bağımlılığına makine öğrenimi yaklaşımı

    #Gameaddicted: A Machine learning approach to digital game addiction

    BEKİR ASIM ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Yönetim Bilişim SistemleriErciyes Üniversitesi

    Yönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESRA KAHYA ÖZYİRMİDOKUZ

Geri Dön