Geri Dön

Tanzimat'tan II. Meşrutiyet dönemine Türk roman ve hikâyesinde çocuk ve çocuk eğitimi

Child and child education in Turkish novel and short stories from Tanzimat to the second constitutional period

PDF İndir

  1. Tez No: 753860
  2. Yazar: CEYLAN AYDIN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 238

Özet

Tanzimat'ın ilanıyla birlikte yüzünü Batı'ya çeviren Osmanlı toplumunda çocuk da bu değişikliklerden etkilenmiş, yeniliklerin bazen sembolü bazen de taşıyıcısı olarak roman ve hikâyelerde sıklıkla işlenmiştir. Batılılaşma hadisesi en büyük etkilerini eğitim ve yaşayış tarzında göstermiştir. Çocuğa bakış da değişen toplumun değer yargıları doğrultusunda yeniden ele alınmıştır. Çocuğun küçük yetişkin olarak algılandığı dönem sona ermiş, çocuk ve çocukluğa dair çalışmalar da hız kazanmıştır. Çocuğun ihtiyaçları önemsenmiş, gelişim özellikleri üzerinde durulmuş ve eğitim potansiyeli araştırılmıştır. Tanzimat döneminde özellikle eğitimde yenileşme çabaları iki ayrı kanaldan ilerlemiştir. Bir yandan okullarla ilgili düzenlemeler yapılırken diğer yandan ev içinde ailelerin sosyo-ekonomik koşullarına göre bazen özel bir eğitimciden bazen de bir aile büyüğünden ders alma devam etmiştir. Tanzimat nesli yazarları, eğitim meselesini çocukla sınırlamamış, kadın eğitimine de sağlıklı kuşakların yetişmesi için önem vermişlerdir. Bu dönemde çocuklar, genellikle eğitim alma hususiyetleriyle eserlerde kendilerine yer bulmuşlardır. Çocuklar, birey olmaktan çok, bir işlevi yerine getirme göreviyle, bir mesajı iletme çabasının nesnesi konumundadır. Servet-i Fünûn döneminde ise çocuklar, bir hüviyet kazanmıştır. Bu devirde çocukların varlığı bütün özellikleriyle ele alınmıştır. Bu dönem roman ve hikâyelerde, çocuklar ya da yetişkin karakterlerin çocuklukları, önemli bir yer tutmaktadır. Çocukluğa dair yaşantının bireyin gelişimini ne yönde etkilediği üzerinde dikkatle duran Servet-i Fünûn yazarları, toplumun çocuğa bakışının hangi yönde değiştiğini kurgusal eserlerine yansıtmıştır. Aile ilişkilerinin anlatıldığı bu dönem romanlarında çocuklar, artık figüratif değildir. Diğer yandan çocukların hemen hepsi ev içinde ya da okullara giderek eğitim almaktadır. Hem Tanzimat dönemi yazarlarının hem de Servet-i Fünûn dönemi yazarlarının şahsi eğitim süreçleri ile çocuk eğitimine dair fikirleri zaman zaman kurgusal eserlere yansımıştır. Özellikle Tanzimat aydınlarının çocuk eğitimi konusunda kaleme aldıkları teorik eserler kendilerinden sonraki nesli de etkilemiş, Servet-i Fünûn döneminde çocuğa ve çocukluğa duyulan ilgi artmıştır. Çocuk ve çocukluk, her çağın normlarına göre şekil verilmiş tanımıyla, anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu yönüyle hem bilimin hem de sanatın odağında yer almıştır.

Özet (Çeviri)

In the Ottoman society, which turned its face to the west with the proclamation of the Tanzimat, the child was also affected by these changes, and was often used in novels and stories, sometimes as a symbol and sometimes as a carrier of innovations. The issue of westernization showed its greatest effects in the way of education and life. The view of the child has also been reconsidered in line with the value judgments of the changing society. The period when the child was perceived as a small adult has ended, and studies on children and childhood have also gained momentum. The needs of the child were taken into consideration, developmental characteristics were emphasized and educational potential was investigated. In the Tanzimat period, especially in education, innovation efforts progressed through two separate channels. On the one hand, while arrangements were made regarding the schools, on the other hand, taking lessons from a special educator and sometimes from a family elder continued, depending on the socio-economic conditions of the families at home. The writers of the Tanzimat generation did not limit the issue of education to children, but also gave importance to women's education for the growth of healthy generations. In this period, children often found a place in the works with their education. Children are the object of an effort to convey a message, with the task of fulfilling a function rather than being an individual. In the period of Servet-i Fünun, children gained an identity. In this period, the existence of children was handled with all their characteristics. In the novels and stories of this period, the childhood of adult characters or children has an important place. The authors of Servet-i Fünun, who carefully focused on how the experience of childhood affects the development of the individual, reflected in their fictional works how the society's view of the child changed. In the novels of this period in which family relations are told, children are no longer figurative. On the other hand, almost all of the children receive education at home or by going to schools. The personal education processes of both the Tanzimat period writers and the Servet-i Fünûn period writers and their ideas on child education were reflected in fictional works from time to time. Especially the theoretical works written by the Tanzimat intellectuals on child education also affected the next generation, and the interest in children and childhood increased during the Servet-i Fünûn period. Child and childhood have been tried to be understood with the definition shaped according to the norms of each age. In this respect, it has been at the center of both science and art.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    209781

    1914'lerden 1940'lara Türk resim ve romanında gerçekçilik

    The realism in the Turkish painting and novel from 1914?s to 1940?s

    HATİCE BİLEN BUĞRA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Türk Sanatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELÇUK MÜLAYİM

  2. Tez No

    616231

    Tanzimat'tan II. Meşrutiyet'e Türk hikâye ve romanında ebeveyn-çocuk ilişkisi

    From tanzimat II. parent-child relationship between Meşrutiyet in Turkish story and its roman

    OSMAN AKKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET BOZDOĞAN

  3. Tez No

    287855

    Tanzimat'tan II. Meşrutiyet'e Türk romancılarının eserlerinde dönemin sosyo kültürel durumuna bakışı

    From the second administrative reforms to legitimacy in the works of Turkish novelist of the period of socio-cultural situation overview

    SÜLEYMAN YELOCAĞI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    SosyolojiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. MEMET YETİŞGİN

  4. Tez No

    383557

    Edebî eserlerde iktidar mücadelesi: 1896-1923

    Power struggle in literary works: 1896-1923

    MURAT TAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHAMMET GÜR

  5. Tez No

    483212

    II. Meşrutiyet Dönemi Türk romanında dinler ve inançlar (1908-1923)

    Religions and beliefs in Turkish novel in the Period of the second constitutionalism

    YAŞAR ŞİMŞEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HİDAYET ÖZCAN

Geri Dön