Anadolu Selçuklu dinî mimarisinde geometrik süslemeler: Beyşehir Eşrefoğlu Camii örneği
Geometric ornaments in Anatolian Seljuk religious architecture: The example of Beysehir Esrefoglu Mosque
- Tez No: 753889
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: İslam Sanat Tarihi, Anadolu Selçuklu Üslubu, Geometrik Süsleme, Beyşehir Eşrefoğlu Camii, The History of Islamic Art, Anatolian Seljuk Style, Geometric Ornaments, Beysehir Esrefoglu Mosque
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Geometrik süslemeler insanlık tarihinin her safhasında, farklı kültür ve coğrafyalarda görülmektedir. Her ne kadar İslam öncesi uygarlıklarda basit formlarda geometrik motifler kullanılmış olsa da iç içe geçmeli kompleks geometrik kompozisyonların ortaya çıkışı İslam medeniyeti ile gerçekleşmiştir. Geometrik süslemeler Karahanlı ve onu izleyen Büyük Selçuklular döneminde sistematik bir şekilde uygulanmış ardından da bu sanatsal birikim Anadolu'ya geçerek kendi kimliğini bulmuştur. Anadolu Selçuklu dönemi mimari yapıları incelendiğinde hemen hemen hepsinde geometrik desenlerin ana süsleme unsuru olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu yapıların arasında Anadolu Selçuklu geometrik süsleme üslubunu en güzel yansıtan örneklerden biri ise XIII. yüzyılda inşa edilmiş olan Beyşehir Eşrefoğlu Camii'dir. Caminin çini mozaik tekniğiyle süslenmiş harim kapısı, mihrabı ve mihrap önü kubbesi, başta ceviz ağacından yapılmış kündekârî minberi olmak üzere ahşap işleri ve kalem işlerinde kendini gösteren geometrik süslemeler kompozisyon zenginliği, renk uyumu ve oluşturdukları ahenk açısından incelemeye değerdir. Bu bağlamda bildirinin konusu Beyşehir Eşrefoğlu Camii geometrik süslemelerinin incelenmesidir. Bildirinin amacı, Anadolu Selçuklularının geometrik süsleme anlayışı ışığında ilgili caminin geometrik süslemelerini incelemek, desenlerin analizini yapıp belgelemek ve caminin sanatsal değerini ortaya koymaktır.
Özet (Çeviri)
Geometric ornaments can be seen in different cultures and geographies throughout the human history. Even if in pre-Islamic civilizations simple forms of geometric patterns were used, the appearance of interlocking complex geometric designs dates back to Islamic civilization. Geometric ornaments were systematically used in the period of Karakhanids and subsequently in The Great Seljuk era and then this artistic knowledge spread to Anatolia, finding its own identity. When the Anatolian Seljuk architecture is examined, it can be seen how geometric patterns are used as a key ornament element almost in every work. Esrefoglu Mosque in Beysehir which was built in the 13th century is one of the best examples of the structures that represent Anatolian Seljuk architecture and geometric ornament style. Geometric ornaments presented on the mosque's harim door, mihrab, dome in front of the mihrab, minbar, woodworks and penworks are worth examining in terms of their rich composition, color harmony and the congruity they form. In this regard, the topic of this paper is the examination of geometric ornaments of Beysehir Esrefoglu Mosque. The purpose of this paper is to examine the ornaments of the corresponding mosque and present the artistic value of the mosque by revealing the what of geometric ornaments in the light of Anatolian Seljuk's geometric ornament style.
Benzer Tezler
- Osmanlı öncesi Konya ve çevresinde bulunan mimari eserlerdeki ma'kılî yazılar
Pre-Ottoman ma'kili writings in architectural works in Konya and surroundings
RAŞİDE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Van Gölü Havzası'nda ortaçağ ve Osmanlı mihrapları
Medieval and Ottoman mihrabs in the Van Lake basin
SULTAN ÖZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TOP
- Diyarbakır'daki İslam dönemi mimarisinde süsleme
Ornamentation of Diyarbakır Islamic architecture
GÜLSEN BAŞ
Doktora
Türkçe
2006
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KADİR PEKTAŞ
- Van'daki Hıristiyan dini mimarisine ait plastik süslemelerde görülen bitkisel ve geometrik motifler
Botanical and geometrical motifs seen on plastic ornaments belonging to Christian religious architecture in Van
EMEL YILDIZ
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YALÇIN KARACA
- Türk sanatında altı köşeli yıldız
6 pointed star in Turkish arts
İDİL TÜRELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELÇUK MÜLAYİM