Geri Dön

Hadis-fıkıh ilişkisi bağlamında ahkâm hadislerinin rolü

The role of ahkam hadith in the context of hadith-fiqh relationship

PDF İndir

  1. Tez No: 755309
  2. Yazar: MEHMET NAİM ÇAPRAS
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMED TAYYİB KILIÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Fıkıh, Hadis, Ahkâm, Ahkâm Hadisleri Disiplini, Ahkâm Hadisleri Eserleri, Ahkâm Hadisleri Eğitimi, Fiqh, Hadith, Ahkam, The Discipline Ahkam Hadiths, Ahkam Hadiths Works, Ahkam Hadiths Education
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 385

Özet

'Ahâdîs' cihetiyle daha çok hadis ilminin, 'ahkâm' cihetiyle de fıkıh ilminin kapsamına giren“âhâdîsü'l-ahkâm”kavramı, fıkhın ikinci kaynağı olmakla birlikte fıkhın en fazla materyale sahip kaynağı konumundadır. Paydaş oldukları ve ayrıştıkları noktaların bulunduğu fıkhü'l-hadîs, dirâyetü'l-hadîs gibi hadis ilimleri arasında müstakil bir ilim sayılmamakla birlikte bu kavram etrafında oluşan literatür, müstakil hadis ilimlerinin literatürünü aşarak adeta başlı başına bir ilim haline gelmiştir. Her ne kadar bazı son dönem eserlerde“Ahkâm Hadisleri İlmi (ilmu ahâdîsi'l-ahkâm)”şeklinde bir kullanım mevcutsa da hadis ilimlerinden biri olmaktan ziyade müstakil bir disiplin olarak değerlendirilmesi kanaatimizce daha isabetlidir. Hz. Peygamber (s.a.s.) döneminden itibaren az da olsa bir araya getirilen hadislerin ağırlık merkezini ahkâm hadisleri oluşturmuş, sahabe ve tabiîn dönemlerinde tüm hadislere, özellikle bu hadislerin kitabet ve tedvininde artış sağlanmış, tabiîn sonrası dönemde ise tasnif çalışmaları ön plana çıkmıştır. Bu tasnif çalışmalarının sonuçlarından biri olarak hadisler, ağırlıklı olarak ale'l-ebvâb şeklinde tasnif edilmiştir. Hadise dayalı fıkıhtan yana olan hadis ehli ise ahkâm hadislerinin tasnifinde ale'r-ricâl sistematiğini kullanmıştır. Hadislerde mündemiç olan fıkhın, ikinci asırdan itibaren iki ayrı ilme dönüşmeye başlamasıyla, hadis-fıkıh birlikteliğini sağlamaya matuf olarak ahkâm hadisleri eserleri gün yüzüne çıkmaya başlamıştır. Katkıları zamansal ve bölgesel olarak artış veya azalma gösterse de mezheplerin, bu alanda zengin bir literatürün oluşmasındaki katkıları çok fazla olmuştur. Ahkâm hadisleri, hadis ve rey ekollerinin oluşumundaki önemli faktörlerden biri olduğu için, mezheplerin şekillenmesinde de rol oynamıştır. Bu rolüyle muhaddis ve fakih arasında oluşan makas daraltılmış, konuyla ilgili eserler fıkhî tartışmalarda otorite olarak kabul edilmiştir. Temel ahkâm hadisleri kaynaklarına yönelik başlayan şerh türü eserlerle, bu hadislere yönelik çalışmalarda fıkıh ilminin ağırlığı iyice artmıştır. İslam hukukunun temel kaynaklarından biri olarak oryantalistlerin de ilgi odağına giren ahkâm hadisleri, bu yönüyle de çeşitli tartışmalara konu olmuştur. Bu hadisler, İslam tarihi boyunca değişik bölgelerde ve günümüzde fıkıh eğitimi yöntemlerinden biri olarak da kullanılagelmiştir.

Özet (Çeviri)

Apart from being the second source for fiqh, the concept“ahadith al ahkam”, which is mostly within the scope of the discipline hadith in terms of 'ahadith' and within the discipline fiqh in terms of 'ahkam', is the most bountiful resource for fiqh in respect to providing materials. Despite the fact that there have been common grounds with and dissimilarities form the distinct hadith disciplines such as fiqh al hadith and dirayat al hadith, the literature formed around this concept, though not considered distinct, has almost become a separate discipline by surpassing the literature of the already distinct hadith disciplines. Although there has been a usage such as“The Ahkam Hadiths Discipline (Ilmu ahadis al ahkam)”in some recent works, it is more appropriate to consider it as a separate discipline rather than as one of hadith disciplines. Albeit a small number, the majority of the hadiths brought together since the time of the Prophet (pbuh) were composed of ahkam hadiths. In the period of the companions (Sahabah) and followers (Tabiʿun), an increase was achieved in all hadiths, especially in the inscription and compilation of these hadiths. In the period following the followers (Tabi'un), however, the classification studies came into prominence. As one of the results of these classification studies, hadiths were classified mainly as ale'l-ebvab. The followers of hadith, who were in favor of the hadith-based fiqh, however, used the ale'r-rical systematic in the classification process of the hadiths. With the fiqh, which is already covered by the hadiths starting to evolve into a separate discipline from the hadiths since the second century, the ahkam hadiths works began to emerge in an attempt to indicate that hadith and fiqh are associated. Although it has increased or decreased depending on time and geography, the contribution of the sects to the formation of a rich literature in this field is quite high. As they are one of the important factors in the formation of hadith and ra'y schools, ahkam hadiths has also played a role in shaping the sects. As they are one of the important factors in the formation of hadith and ra'y schools, ahkam hadiths has also played a role in shaping the sects. By courtesy of this role, the gap between the mohaddis and the jurist (faqih) has narrowed, and the works on the subject have been accepted as the authority in the fiqh discussions. Along with being in the limelight of orientalists' attention, hadiths al ahkam have been the subject of various discussions in this respect as one of the main sources of Islamic law. These hadiths have been used as one of the methods of fiqh education in different regions throughout the history of Islam and today.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    607703

    Esnâf-ı Sitte hadisi bağlamında faiz tartışmaları

    Discussions around the effective cause ('illa) of ribā in the context of Aṣnāf al-Sittah hadith

    ZEYNELABİDİN HAYAT

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2019

    DinErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET GAYRETLİ

  2. Tez No

    669395

    İslam hukukunda hadlerin evrenselliği

    Universality of had in İslamic law

    AHMET NİYAZİ ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET EFE

  3. Tez No

    906544

    İbn Kudâme'nin el-Muġnî adlı eseri özelinde Hanbelî mezhebinde çok zayıf rivayetlerle amel

    Amelith with very weak rivayts in the Hanbeli madhhab, specifically in Ibn Qudāme's the work named al-Muġnin

    KADİR ZEKİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinKayseri Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM TURHAN

  4. Tez No

    776898

    Kelam-fıkıh usûlü ilişkisi -Fıkıh usûlünün inşaında kelamın belirleyiciliği-

    The relationship between kalam and fiqh method -The determination of kalam in the construction of fiqh method-

    ELMAS GÜLHAN GENÇDOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GALİP TÜRCAN

  5. Tez No

    737758

    عِنَايَةُ المُحدثين بالقِرَاءَات القرآنية 'عُمْدَةُ القَاري شرحُ صحيح البُخاري' للإمام العيني أُنْمُوذَجًا

    İmam El-Aynî'nin Buhari şerhi 'Umdetu'l-kari' bağlamında kıraat-hadis ilişkisi

    ISRAA MAHMOOD EID

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2022

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ATİLLA AKDEMİR

Geri Dön