Yunus Emre ve eserlerinin yazılı kültür ortamındaki görünümünün yeni tarihselcilik (Postmodern tarih) yaklaşımına göre incelenmesi
Analysing of the appearance of Yunus Emre and his works in the written cultural environment according to the new historicism (Postmodern history) approach
- Tez No: 755310
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SONGÜL ÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sinop Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Yunus Emre 13 ve 14. yüzyıllar arasında yaşamış, fikirlerinin etkisi günümüzde dahi devam eden tasavvuf edebiyatı şairlerimizden biridir. Yunus Emre ile ilgili yeterli tarihi kayıtların olmaması sebebiyle halk arasında anlatılanlar, nerede yaşadığı, mezarının yeri, döneminde gerçekleşen sosyal-siyasi olaylar, bu olayların Yunus Emre'yi nasıl etkilediği ve benzeri hususların klasik tarih yaklaşımıyla değerlendirilmesi eksik sonuçlar ortaya çıkarabilir. Klasik tarih yaklaşımında nesnellik ön plandadır. Bu, yeni tarihselcilik (postmodern tarih) kuramının karşı çıktığı ve eksiklik olarak gördüğü bir durumdur. Yeni tarihselcilik tam anlamıyla gerçekliğin bilinemeyeceğini, kesinlik ve nesnelliğin mümkün olmadığını, metinlerin üreticisinin etkilerini taşıdığını öne sürer. Buradan hareketle Yunus Emre ile ilgili eksik kalan noktaların tarihi belgelerde aranabileceği gibi edebi eserlerde de aranabilmesi mümkün olur. Dolayısıyla eserlerdeki tarihi noktaların dışında kalan kısımlar Yunus Emre'yi tanımlamada bütünleyici fikirler verir. Yazılı kültürde ortaya çıkan edebi eserler Yunus Emre ve dönemiyle ilgili tarihi kayıtlarda yer verilmeyen yönleri sunar. Bu bağlamda Yunus Emre'nin yaşayışının, eserlerinin, düşünce yapısının ve yaşadığı yüzyıldaki toplumsal hayatın günümüz edebiyatına nasıl yansıdığı, edebiyata ait yaratımlarda Yunus Emre etrafında oluşan anlatı ve bilgilerin, Yunus Emre imgesinin ne şekilde kullanıldığı yeni tarihselcilik kuramı ve metinlerarasılık yaklaşımıyla değerlendirilmeye uygundur. Çalışmanın yöntemi bu kuram ve yaklaşımla yazılı kaynakların taranıp belgelerle desteklenmesi olarak belirlenmiştir. Çalışmada ele alınan eserler günümüz edebiyatında nasıl bir Yunus Emre anlayışının olduğunu ortaya çıkarır. Sözlü kültürde yer alan Yunus Emre'nin yazılı kültürdeki eserlere yansıması, ortak tema ve ideal tip oluşturma yönündedir. Buradan yola çıkarak, toplumsal yaşam içerisinde ne gibi değişim/dönüşümün olduğu, modern insan zihninde yüzyıllar önce yaşayan bir ismin ne şekilde ve neden yer aldığı, hangi ortaklıkların korunduğu, hangi ekleme ve eksiltmelerin yapıldığı, hangi işlevlerle yeniden kullanıma sokulduğu gibi konuların değerlendirilmesi çalışmada üzerinde durulan noktalardır. Böylelikle sözlü kültürden yazılı kültüre Yunus Emre etrafında aktarılan bilginin değeri, önemi ve çeşitliliği ortaya koyulmuş olacaktır.
Özet (Çeviri)
Yunus Emre is one of our Sufi poets who lived between the 13 and 14th centuries, whose influence continues even today. Due to the lack of sufficient historical records about Yunus Emre, the evaluation of what is told among the people, where he lived, the location of his grave, the social-political events that took place during his period, how these events affected Yunus Emre and similar issues with the classical historical approach may lead to incomplete results. In the classical approach to history, objectivity is at the forefront. This is a situation that the postmodern understanding of history opposes and sees as a deficiency. Neo-historicism (postmodern history) asserts that reality in the full sense of the word cannot be known, that certainty and objectivity are not possible, and that they bear the influence of its producer. From this point of view, it is possible to search for the missing points about Yunus Emre in historical documents as well as in literary works. Thus, the sections of the works that are outside the historical point of view give complementary ideas in defining Yunus Emre. The literary works that have appeared in the early written litterature present aspects that are not included in the historical records thatare aboutYunus Emre and his period. In this context, how Yunus Emre's life, works, understanding and social life in the century he lived in are reflected in today's literature, the narratives and information formed around Yunus Emre in literary pieces, and how the image of Yunus Emre is used are suitable to be evaluated with the new historicism theory and intertextuality approach. The method of the study was determined as skimming through the written sources with this theory and approach and supporting them with documents. With the works discussed in the study, it is revealed what kind of Yunus Emre is presented today. The reflection of Yunus Emre in written culture as a result of oral culture's impact is shaped in terms of the effort to create a common theme and ideal type. From this starting point, the evaluation of issues such as what kind of change/transformation takes place in social life, how and why a name that lived centuries ago is included in the modern human mind, which partnerships are preserved, what additions and inferences are made, and with which functions it is re-used are the points emphasized in the study. Thus, the value, importance and diversity of the knowledge transmitted around Yunus Emre from oral culture to written culture will be revealed.
Benzer Tezler
- Millî kültür taşıyıcılığında usta malı çalıp söyleme geleneği temsilcisi olarak Âşık Veysel
Âşık Veysel as an agent of the masters' repertory performer in the transmission of national culture
ERAY CÖMERT
Doktora
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Ahmet Hamdi Tanpınar' ın eserlerinde halk bilimi unsurları
Folklor elements in Ahmet Hamdi Tanpınar' s works
EROL AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ARGUNŞAH
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Dede Korkut Hikayeleri'nden yararlanılması
Teaching Turkish as a foreign language making use of Dede Korkut Stories
SELCEN GÜRSOY AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REFİA GÜLİN ÖĞÜT EKER
- On 'psyche: The totality of mind': Characters in Frankenstein or the Modern Prometheus and Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde
Frankenstein veya Modern Prometheus ve Dr. Jekyll ile Bay Hyde'ın Tuhaf Hikayesi'ndeki karakterlerde 'psişe: Zihnin bütünlüğü' üzerine
YUNUS EMRE ALKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKŞEN ARAS
- 1918-1920 yılları arası Köy Hocası mecmuasının transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Between 1918-1920 and evaluation of rural teacher magazine transcription
ÖNDER YAZICI