Parental ethnotheories and psychological control behaviors among Turkish parents
Türkiye'deki ebeveynlerinin etnoteorileri ve psikolojik kontrol davranışları
- Tez No: 755916
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Sabancı Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Geçmiş araştırmalarda ebeveyn psikolojik kontrol davranışlarının olumsuz etkisi kapsamlı olarak incelenmişken psikolojik kontrolün etnoteorik öncülleri (sosyalizayson amaçları ve ebeveynlik inanışları) görece ihmal edilmiştir. Bu çalışma, Türkiye'de ebeveynlerin etnoteorileri ve psikolojik kontrol davranışları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel veri kullanılarak geliştirilen kültüre özgü ölçekler daha sonra nicel bir çalışmada ebeveynlere uygulanmıştır. Çalışmaya 3 ila 18 yaşları arasında çocuğu olan 414 ebeveyn katılmıştır. Sonuçlar, ebeveynlerin sosyalizasyon amaçları ve ebeveynlik inançlarının, ebeveynlerin eğitim düzeyine ve sosyoekonomik durumuna (SES) göre değiştiğini göstermiştir. Yüksek eğitimli ve SES'li ebeveynler, daha fazla çocuğu koruyan ve daha az disfonksiyonel ebeveynlik inançları bildirmiştir. Bulgular, en yaygın kullanılan psikolojik kontrol stratejisinin aşırı koruma, en az kullanılanın ise suçluluk duygusu yaratma olduğunu göstermiştir. Karşılıklı bağımlı sosyalizasyon amaçlarını destekleyen ebeveynler daha yüksek psikolojik kontrol bildirmişlerdir. Çocuğu koruyan ebeveyn inançları düşük psikolojik kontrol düzeylerini, disfonksiyonel ebeveyn inançları ise yüksek psikolojik kontrol düzeylerini yordamıştır. Etnoteoriler ile aşırı koruma ve suçluluk duygusu yaratma gibi kültürel psikolojik kontrol boyutları arasındaki ilişkinin, kendini ifade etmeyi sınırlama boyutuna kıyasla daha güçlü olduğu bulunmuştur. Sonuçlar, belirli ebeveynlik amaçları ile sistematik olarak ilişki gösteren kültüre özgü psikolojik kontrolün çok boyutlu kavramsallığına işaret etmiştir.
Özet (Çeviri)
The adverse effect of parental psychological controlling behaviors has been extensively documented. However, the ethnotheoretical antecedents (socialization goals and parenting beliefs) of psychological control have been relatively unexamined. This study aims to explore the associations between ethnotheories and psychological control behaviors among Turkish parents. First, qualitative data was used to develop culturally relevant measures which were later applied to parents in a quantitative study. Participants were 414 parents with 3 to 18-year-old children. Results showed that parents' socialization goals and parenting beliefs varied based on the parents' level of education and socioeconomic status (SES). Parents with higher education and SES reported more benign, and less dysfunctional parenting beliefs. The most common psychological control strategy was overprotection, and the least common was guilt induction. Parents who promoted interdependent socialization goals reported higher psychological control. Benign parental beliefs predicted lower levels, and dysfunctional parental beliefs predicted higher levels of psychological control. The association between ethnotheories and culturally relevant psychological control strategies such as overprotection and guilt induction were stronger compared to the limiting self-expression dimension of psychological control. Results suggested a multidimensional conceptualization of culture-specific psychological control, which is systematically associated with specific parenting goals.
Benzer Tezler
- The effects of parenting beliefs on children's adjustment in Turkey
Türkiye'de ebeveynlik inançlarının çocuğun uyumu üzerindeki etkisi
ALİ CAN ÖZEN
- Özel gereksinimli çocuğu olan annelerde ebeveyn öz yeterliği: Bilinçli farkındalık ve psikolojik dayanıklılığın yordayıcı rolü
Parental self efficacy of mothers with special needs children: The predictive role of mindfulness and psychological resilience
SEDANUR AKBUĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYTEN EREN ARTAN
- Algılanan ebeveyn tutumları ve mağduriyet algısı arasındaki ilişki: Narsistik kişilik özelliklerinin ve stres düzeyinin aracı rolü
The relationship between perceived parental attitudes and perceived victimization: The mediator role of narcissistic personality traits and stress level
AYŞE MELİKE BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEYDA TÜRK
- Çatışma çözme davranışlarının yordayıcısı olarak algılanan ebeveyn tutumu ve duygu düzenleme yetisi
Parental attitudes perceived and ability to emotion requali̇ton as predictors of conflict resolution behaviors
RANA ÖĞRETİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM KÜT
- Okul öncesi dönem çocuğunun oyuna olan yönelimine ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi
Parental views on preschool children's orientation towards play
YÜKSEL ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELMA TUĞRUL
