15. ve 16. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde ortakçı kullar üzerine bir inceleme
A review on sharecroppers in the Ottoman Empire during 15th and 16th centuries
- Tez No: 756235
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH TOK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Osmanlı Devleti'nde özellikli sosyal toplulukların zirai üretim ile olan ilişkisi, ortakçı kullar adı verilen grubun Osmanlı sosyo-ekonomik tarihi içerisindeki etkileri ile birlikte değerlendirilebilir. Ortakçı kullar, Osmanlı Devleti'nde savaş ve fetihlerden sonra ele geçirilen savaş esirleridir. Bu çalışmada, ortakçı kulların Osmanlı Devleti merkezî yönetimi tarafından nasıl algılandığı, sosyo-ekonomik yapı içerisinde kendilerine tanınan imkân ve istihdam koşullarının neler olduğu incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma nitel bir araştırma olup Osmanlı kanunnamelerinin ortakçı kulları konu alan has kanunnameleri birincil kaynak olmak üzere, literatür taramasını kapsayan doküman incelemesi yöntemi ile hazırlanmıştır. Ortakçı kullar Osmanlı toplumunda yerleşik olarak yaşayıp, hukuki pozisyon bakımından esirlik ile hür köylülük arasında bir yere konumlandırılmışlardır. 15. ve 16. yüzyılda Batı Anadolu, Trakya ve İstanbul'daki çiftliklere yerleştirilip padişah ve yüksek devlet görevlilerine ait arazilerde istihdam edilmişlerdir. Vakıf ve has arazilerinin işletilmesinde, toprak üretiminin devamlılığı ve iskân çalışmalarında kendilerinden yararlanılmıştır. Bu çalışma sonucunda, savaş esirlerinin, ortakçı kullar adı altında, Osmanlı tarım ve toprak sisteminde yeni bir usul oluşturduğu görülmüştür. Ortakçı kulların, savaş esirliği ile başlayan ortakçı anlayışı ile kul statüsünde devam eden pozisyonları, ilerleyen dönemlerde Osmanlı tebaasına entegre olmalarını sağlamıştır. Ortakçı kulları konu alan kanunname ve nizamnameler, zamanla bu grubun toplumla bütünleşmesinde etkili olmuştur. Kendilerine sağlanan istihdam koşulları ve imkânlar doğrultusunda, ortakçı kulların bilgi birikimlerinin ekonominin farklı dallarındaki alanlara yansıdığı elde edilen verilerden anlaşılmıştır. Osmanlı Devleti'nin savaş esirleri olan ortakçı kullara olan bakış açısının“devlet-i ebed müddet”ekseninde“daire-i adalet”temelli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The relationship of specific social groups associated with agricultural production in the Ottoman Empire can be evaluated in conjunction with the effects of the group called sharecroppers in the Ottoman socio-economic history. The sharecroppper subjects are the prisoners of war captured subsequent to the war and conquests in the Ottoman Empire. In this study, it has been attempted to examine how the sharecroppers were perceived by the central government of the Ottoman Empire, what sort of opportunities and employment conditions they possessed within the socio-economic structure, and their contribution to the economy. The study is a qualitative research and it has been prepared based on the document review method covering the literature review, with the Has Code of Laws which are the primary sources, pursuant to the subject of sharecroppers in the Ottoman statute book. Sharecroppers lived in Ottoman society and were positioned in a status between slavery and free peasantry in terms of legal position. They were settled in farms in Western Anatolia, Thrace and Istanbul in the 15th and 16th centuries and they were employed in the lands of Havass-ı Hümayun (Imperial Lands). They were hired and employed for the management and operation of foundation and private lands, the continuity of land production and settlement works. As a consequence of this study, it has been seen that the prisoners of war, who were placed in hassa (private) farms, created a new method in the Ottoman agriculture and land system under the name of the sharecropper subjects community. It has been determined that the sharecropper subjects continued to live abiding by the subject status that started with the captivity of war and integrated with the Ottoman subjects in the following periods within the context of sharecropper understanding. The codes of law and regulations enacted with regard to the sharecroppers enabled this group to integrate with the society in the course of time. In accordance with the employment conditions and opportunities provided to them, it was understood from the data obtained that the fund of knowledge of the sharecroppers was reflected on the domains of different branches of the economy. It has been concluded that the viewpoint of the Ottoman Empire towards the sharecroppers, who are originally prisoners of war, is based on justice in the axis of the eternal state notion.
Benzer Tezler
- 15-18 yüzyıllar arasında Osmanlı Devleti'nde madenler ve madencilik
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA ALTUNBAY
- Klasik Dönemde Osmanlı Devleti'nde tarım
Agriculture in the Age of Classic Ottoman
DURMUŞ VOLKAN KARABOĞA
- Zürrî vakıflarda kullanılan ?çocukların çocukları? lafzının vâkıfın kızının çocuklarını kapsaması (Hatibzâde, Kemalpaşazâde ve İbn Nüceym'in risaleleri bağlamında)
Included founder?s daughter?s children by the term ?children?s children? which is used in family waqfs (in the context of Hatibzade?s, Kamalpashazade?s and Ibn Nujaym?s pamphlets)
SÜMEYYE ÖZDEMİR
- Gazavâtnâmelerde edebî savaş tasvirleri (15-16. yüzyıl)
Literary depictions of war in ghazavatnamahs (15th-16th centuries)
KÜRŞAT ŞAMİL ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK