Molla Halil es-Si'irdî'nin Nehcü'l-Enâm adlı eserinin belâgat açısından incelenmesi
An analysis of Molla Halil es-Si'ridî's Nehcü'l-Enâm terms of rhetoric
- Tez No: 756367
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Molla Halil es-Si'irdî, XVIII. yüzyılın ikinci yarısı ve XIX. yüzyılın birinci yarısında yaşamış, gerek tedrisât gerekse telifât faaliyetleriyle şark medrese geleneğinin en önemli halkalarından biri olmuş Osmanlı dönemi âlimlerinden/müelliflerindendir. İlmî eğitimini Bitlis'in yanı sıra Van, Siirt, Cizre, Musul ve İmâdiyye gibi dönemin en önemli ilim merkezlerinin büyük âlimlerinden alan Molla Halil, İslâmi ilimlerin birçoğunda onlarca eser telif etmiştir. Molla Halil es-Si'irdî, yaşadığı dönemin bütün maddî imkânsızlıklarına rağmen yazdığı kırkı aşkın eseriyle, ilmî kişiliği ve tedrisât faaliyetleriyle kendi döneminde ilmî hareketliliğe ivme kazandırmıştır. Eserlerinin büyük çoğunluğunu nesir bir kısmını ise nazım türünde yazmıştır. Onun şairliğini ve Arap diline hâkimiyetini gözler önüne seren manzum eserlerinden biri de akaid, tasavvuf ve ahlâkla ilgili konuları işlediği Nehcü'l-Enâm adlı eseridir. Molla Halil, Arapça ve Kürtçe olarak kaleme aldığı bu eserinde Arap Dili Belâgatı'nın birçok sanat ve üslûbunu büyük bir ustalıkla kullanmıştır. Molla Halil'in Nehcü'l-Enâm adlı eserini konu edinen bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde müellifin hayatına, ilmî kişiliğine ve eserlerine yer verilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın temelini oluşturan Nehcü'l-Enâm adlı eserinin üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde ise Molla Halil'in Nehcü'l-Enâm adlı eseri belâgat ilmi açısından incelenmiştir. Bu bağlamda ilk olarak Nehcü'l-Enâm'da kullanılan me'âni ilminin sanat ve üslûpları analiz edilmiş daha sonra beyan ve bedi' ilminin sanat ve üslûpları sırasıyla tespit edilip örnekler eşliğinde değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
Molla Halil es-Si'irdî, XVIII. the second half of the century and the XIX. lived in the first half of the century, He is one of the Ottoman period scholars/authors who lived in century and became one of the most important links of the oriental madrasah tradition with his teaching and copyright activities. Molla Halil, who received his scientific education from the great scholars of the most important science centers of the period such as Van, Siirt, Cizre, Mosul and Imadiyye, as well as Bitlis, wrote dozens of works in many of the Islamic sciences. Molla Halil es-Si'irdî, with his more than forty works, his scientific personality and educational activities, despite all the financial impossibilities of the period he lived in, accelerated the scientific activity in his own time. He wrote most of his works in prose and some in verse. One of his poetic works, which reveals his poetry and command of the Arabic language, is his work called Nehcü'l-Enâm, in which he deals with issues related to akaid, mysticism and morality. In this bilingual work, Molla Halil has used all the arts and styles of Arabic Language Rhetoric with great mastery. This study, which deals with Molla Halil's work called Nehcü'l-Enâm, consists of two parts. In the first part, the life, scientific personality and works of the author are given. In this context, his work called Nehcü'l-Enâm, which forms the basis of the study, is emphasized. In the second part of the study, Molla Halil's Nehcü'l-Enâm was examined in terms of rhetoric. In this context, firstly, the art and styles of the science of me'ani used in Nehcü'l-Enâm were analyzed, then the art and styles of the science of declaration and bedi' were determined respectively and interpreted with examples.
Benzer Tezler
- Molla Halil es-Si'irdî'nin Basîratü'l-Kulûb fî Kelâm-i Allâmi'l-Ğuyûb adlı eserindeki rivâyetlerin hadis ilmi açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the hadith in the word of the Molla Halil es-Si'irdî in the hadith of the hadith in the work named 'Basîratü'l-Kulûb fî Kelâm-i Allâmi̇'l-Ğuyûb'
RIDVAN CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF GEZER
- Molla Halil Es-Si'irdî'nin el Kâfiyetü'l Kübra fi'n-Nahv adlı eserinde Kur'ân âyetleriyle istişhâdının İbnü'l-Hâcib'in el Kâfiye fi'n-Nahv eseriyle mukayesesi
Acomparison of Molla Halil Es-Si'irdî's citations of Quranic verses in his work 'al-Kafiyatu'l-Kubra fi'n-Nahw' with Ibn al-Hajib's citations in his work 'al-Kafiya fi'n-Nahw'
VEYSEL BAYDARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YILMAZ
- Molla Halil es-Si'irdî'nin Basîretu'l-Kulûb fî Kelâmi Allâmi'l-Ğuyûb adlı tefsîrinin tahkik ve tahlili (Bakara-İsra)
Critical edition and analysis of Molla Khaleel es-Si'irdî's Baseeratu'l-Gulûb fî Kalaami Allaami'l-Ghoyoub (Baqara-Israa)
ABDULLAH ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2018
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER PAKİŞ
- Molla Halil Es-si'irdi'nin 'Usulü Hadisi'l-Ezher Min Muhtasar ve Şerhihi Li-ibn Hacer' isimli eserinin tahkiki ve metoduكتاب 'أصول الحديث الأزهر من مختصر وشرحه لابن حجر' لملا خليل السعردي تحقيقا ودراسة ومنهجه في أصول الحديث
The verifacation and methodology of Mullah Halil al-si'irdî's work which is named 'Usûlü Hadîsi'l-Ezher Mine'l-Muhtasar ve Şerhihi Li-i̇bn Hacer'
JADALLA HASAN
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinSiirt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÜNALAN
- Molla Halil el-İs'irdî'nin Şerhu Dıyau Basîreti Kalbi'l-A'ruf fi'Tecvîdi ve'r-Resmi ve Ferşi'l-Hurûf adlı eserinin tahkik ve değerlendirilmesi
دراسة وحتقيق ألفية مال خليل اإلسعردي املسماة بشرح ضياء بصرية قلبالعروف يف التجويد والرسم وفرش احلروف
ABDUL KHALEK ALABDUL KARIM
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİM DÖNER