Geri Dön

Kur'ân'da k-r-m kökünün etimolojik yapısı ve semantik analizi

Semantic and etymological analysis for k-r-m root in the Qur'an

PDF İndir

  1. Tez No: 756382
  2. Yazar: MUSTAFA NEBHEN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA KESKİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

Bu çalışma, genel olarak dilsel metinleri ve özel olarak da Kur'ân-ı Kerîm metnini analiz etmede semantiğin önemini ortaya koymakla ilgilidir. Bu çalışmada“k-r-m”kökü model olarak benimsenmiştir. Bu kapsamda kök sözcüğün esas anlamı açıklığa kavuşturulmuş. Ardından bu kökün eş sürem ve art sürem anlam analizi yapılmıştır. Bu kökün temel anlamının“bir şeyin şerefli ve değerli olması”, bunun zıt anlamlısının da alçaklık, aşağılık ve hakirlik gibi anlamlar olduğu anlaşılmıştır.“k-r-m”kökünün kazandığı ek anlamların sayısı, Câhiliye dönemi şiirinde dokuz, İslamî dönem şiirinde on üç, klasik sözlüklerde yirmi ve modern sözlüklerde ise yirmi dört anlamı aşan bir kullanıma sahip olmuştur. Bu kök, Kur'ân-ı Kerîm'in kırk altı ayetinde kırk yedi defa kullanılmıştır. Kur'ân lügatindeki“k-r-m”kökü,“bir şeyin şerefli ve değerli olması”şeklindeki temel anlamdan başlayarak,“değersiz şeylerden sakınmak”,“misafirlere ikramda bulunmak”,“başkalarına iyi davranmak”,“cömertlik”ile“af ve mağfiret”gibi ek anlamları alarak, Câhiliye ve İslamî dönem şiirinde kullanıldığı anlamların çoğunu içermektedir. Nitekim“k-r-m”kökünün anlamları sayıları on bire ulaşan farklı alanları ifade etmek için kullanılmıştır. Araştırmamız giriş, iki bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Girişte etimoıloji ve anlamsal gelişime etkisi üzerinde durulmuş, anlambilim ve anlamsal değişim türleri tartışılmıştır. Bunun yanı sıra sözün anlamında bağlamın önemine de değinilmekte ve anlamsal analizinin Kur'ân-ı Kerîm'deki önemine ilişkin bir açıklama ile giriş kısmı sona ermektedir. Birinci bölümde k-r-mkökünün teorik çerçevesi ve etimolojik yapısı ele alınmştır. Daha sonra Câhiliye ve İslamî dönem şiiri ile başlayan tarihsel aşamalar izlenerek, bu kökün klasik ve modern sözlüklerde kullanıldığı anlamları tespit edilmiştir. İkinci bölümde, k-r-m kökünün Kur'ân-ı Kerîm'deki kullanımları etimoıloji açısından incelenmiş ve bu kullanımlar belirli araştırma türleri içinde sınıflandırılmıştır. Bu tasnif vasıtasıyla Kur'ân'daki surelerin sırasına göre k-r-m kökünün fiil ve isim formundaki kullanımları tablolar halinde sunulmuştur. Dolayısıyla tefsir edilmek istenen bu kökün nüzul sebepleri ihmal edilmeden bu kökün kullanıldığı anlamlar müfessirlerin görüşlerine dayanılarak açıklanmıştır. Ardından Türkçe meallerde yer alan k-r-m kökünün anlamları ele alınmış ve buna göre tercümenin doğruluk oranı ve Kur'ân bağlamındaki önemi ortaya çıkartılmıştır. Son olarak Kur'ân sözcükleri arasından k-r-m kökünün yakın ve zıt anlamlılarından bahsedilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study is intended to reveal the importance of semantics in analyzing linguistic texts in general and the text of the Qur'an in particular. The root“k-r-m”is adopted as an example in this study. Its basic meaning has been explained. Then the study discusses the additional meanings that the root has acquired over time, and the basic meaning of this root is ''honor and faithfulness'', and its opposite meaning is ''humility or meanness''. The number of additional meanings acquired by the root reached nine meanings in pre-Islamic poetry, thirteen meanings in Islamic poetry, and twenty meanings in ancient linguistic dictionaries, and twenty-five meanings in modern linguistic dictionaries. When this root entered the words or lexicon of the Qur'an, it gained a great importance. It is used forty-seven times in forty-six verses of the Qur'an. It included most of the meanings in which the root was used in pre-Islamic and Islamic poetry, starting with the basic meaning, which is ''Honor'' and other additional meanings such as“preserving oneself from iniquities,”,“honoring the guest,”“benevolence to others,”“generosity,”and“forgiveness.”This root has gained a more important place than it had before by the Qur'an. The meanings of the root have been employed to express different fields, reaching eleven fields, and this is what makes the root very important in the Qur'anic lexicon. This research is presented in an introduction and two chapters. In the introduction, the importance of derivation in semantic development and the definition of semantics and its methods, factors and forms are discussed. The importance of context in the meaning of the word is also discussed, and it concludes with a statement of the importance of semantic analysis in the Qur'an. Throughout the first chapter, the discussion was about the theoretical framework of the root“k-r-m”and its morphological structure in the language. After that, the meanings in which the root was used were established by tracing the historical stages, beginning with pre-Islamic poetry, Islamic poetry, then the dictionaries of ancient and modern language. In the second chapter: the derivations of the root“k-r-m”are studied, and are classified within certain patterns in the research. The verbal and nominal forms in which the root is mentioned are presented, then the meanings in which the root was used are claified, taking into account the reasons for revelation, by referring to the first interpreters' books, then the research deals with the meanings of the root“k-r-m”contained in the translations the Qur'an into Turkish language. By this, the rate of the translation correctness and its relation with the text of the Qur'an appears. The research concludes by clarifying the Qur'anic words which have a close meaning to the root“k-r-m”and words which have opposite meaning to it.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    476560

    Vahiy sürecinde E/M/N ve K/F/R kökleri üzerine semantik çalışma

    The semantic study of the roots E/M/N and K/F/R in the revelation process

    HATİCE NURAY ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MESUT OKUMUŞ

  2. Tez No

    16930

    Adaptive position control of permanent magnet synchronous motors and torque ripple compensation

    Başlık çevirisi yok

    O.SETA BOĞOSYAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    1991

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. TAMER KUTMAN

  3. Tez No

    188708

    Kur'an'da ahlak ilkeleri -Tevrat, Zebur ve İncil'le mukayeseli bir çalışma-

    Ethical principles in the Qur'an -A comparative study with the Torah, the Psalms and the new testament-

    CELİL KİRAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    DinUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ABDURRAHMAN ÇETİN

  4. Tez No

    253754

    El-İrâkî ve Tefsîru'l-Kur'an'ın özellikleri

    Al-Iraki and features of Tafs?r al-Qur??n

    CELAL EKER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSHAK YAZICI

  5. Tez No

    142597

    Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

Geri Dön