Keçecizâde İzzet Molla'nın Islah-ı Nizam-ı Devlete Dair Risalesi'ndeki tekliflerin Osmanlı modernleşmesine yansımaları
Reflections of the proposals in Keçecizâde İzzet Molla's Treatise on the Reform of the State on Ottoman modernization
- Tez No: 757012
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHMUT AKPINAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Siyasetname, Layiha, Risale, Islahatname, Tanzimat, Keçecizade İzzet Molla, II. Mahmud, Siyasetname, Layiha, Risale Islahatname, (Reorganization), Tanzimat, Kececizade Izzet Molla, Mahmud II
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Çalışmanın konusu; Keçecizâde İzzet Molla'nın Islah-ı Nizam-ı Devlet'e Dair Risalesi'ndeki tekliflerinin II. Mahmud Dönemi'ne etkisi ve yansımalarını ortaya koymaktır. 1828 yılının Nisan ayında yazıldığı tespit edilen söz konusu risale, II. Mahmud Devri'ne ve hatta ondan sonraki sürece etki ettiği saptanmıştır. Bu yönüyle çalışma; çoğunlukla sultan II. Mahmud Dönemi'ne olan etkiyi içerse de, dönem bakımından daha geniş bir zamanı kapsamaktadır. İzzet Molla'nın Islah-ı Nizam-ı Devlet'e Dair Risalesi'nin transkripsiyonu 2000 yılında Lütfi Doğan tarafından yapılmış, bu vesile ile transkripsiyona harcanacak zamandan tasarruf edilmiştir. Buna karşın söz konusu eserin kolay anlaşılabilir olmamasından ötürü lâyiha; günümüz Türkçesine göre bir nevi özetleme ile konularına göre tasnif edilmiş ve sadeleştirilmiştir. Islahatnamelerin tümelden tikele olan süreci bağlamında incelenen İzzet Molla'dan önceki lâyihalar, genel hüviyetleri hakkında bilgi ile olgusal bir karşılaştırma hedeflenmiştir. İzzet Molla'nın teklifleri ile devlet düzenine yansımaları görünümüyle ele alınan ana tema; karşılaştırmalı tarih anlayışına göre daha çok ikincil kaynaklardan istifade edilerek ortaya konulmaya çalışılmıştır. İzzet Molla, lâyihasında belirttiği düşünce ve teklifleri ile II. Mahmud Dönemi icraatları karşılaştırıldığında dikkat çeken önemli benzerlikler fark edilmiştir. Molla'nın bizatihi önerileriyle mi yoksa önerilerinin yerindeliğiyle mi olduğu tam olarak saptanmasa da yapılan karşılaştırma, İzzet Molla'nın risalesinin kayda değer ölçüde devlet nizamına etki ettiği gözlemlenmiştir. Misalen: II. Mahmud Dönemi'nde ihdas edilen Meclis-i Vâlây-ı Âhkâm-ı Adlîye ve Redif teşkilatı gibi kurumlar adeta İzzet Molla'nın önerdiği bir kurum olarak belirmektedir. Çeşitli alanlara dair dikkate değer teklifleri de barındıran İzzet Molla'nın risalesi; II. Mahmud ıslahatlarının habercisi ve Tanzimat'la başlayan dönüşümün bir ön etütü şeklinde özetlenebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine the effects and reflections of Keçecizâde İzzet Molla's book titled“Islah-ı Nizam-ı Devlet'e Dair Risalesi”, which was presented to Mahmut II. and a natural comparison between İzzet Molla's Layiha and previously published Layihas is aimed. The work, which was written in 1828, has been a guiding and effective criterion for the solution of the problems experienced in the following periods. In this respect, although the study mostly includes the effect on the Mahmud II Period, it actually covers a wider time. The transcription of Keçecizâde İzzet Molla's“ Islah-ı Nizam-ı Devlet'e Dair Risalesi”was made by Lütfi Doğan in 2000.“Lâyiha”has been simplified using today's Turkish and classified according to its subjects. In this way, it has been tried to present an understandable style to the reader. The examination of these proposals created by İzzet Molla was made according to the comparative history understanding and mostly secondary sources were used. The innovations made during the reign of Mahmud II showed that İzzet Molla's work was taken into account. It has not been determined whether the innovations made were implemented by direct communication with Keçecizade Izzet Molla or whether the items recommended in the work were implemented through an intermediary bureaucrat. But very strong results were obtained. For instance, institutions such as“Meclis-i Vâlây-ı Ahkâm-ı Adlîye”and“Redif Organization”, which were created during the reign of Mahmud II, appear as an institution suggested by İzzet Molla. Izzet Molla's“Lâyiha”which includes remarkable proposals on various fields, can be summarized as a precursor to the reforms of Mahmud II and a preliminary study of the transformation that started with the Tanzimat.
Benzer Tezler
- Keçecizade İzzet Molla'nın Islah-ı Nizam-ı Devlete Dair Risale adlı eserinin transkripsiyonu ve edisyon kritiği
The Transcription and the edition-critique of the report of Keçecizade İzzet Molla about reformation for state
LÜTFİ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Tarihİstanbul ÜniversitesiYakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BEYDİLLİ
- Keçecizade İzzet Molla'nın Gülşen-i Aşk adlı mesnevîsindeki tasavvufî temalar
The sufi themes in Keçecizâde Izzet Molla's Work Called Gülşen-i Aşk
HATİCE İBİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SALİM GÜVEN
- Keçecizade İzzet Molla'nın Bahar-ı Efkar adlı Divanında Mevlana ve mevleviliğe dair unsurlar
The elements of Mevlana and maulawi in Keçecizade İzzet Molla's Bahar-ı Efkar of Council
İLKNUR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN YILMAZ
- Sarrâçzâde 'Aliyyül'l'Âlliyyü'r-Ruhâvî'nin Mecmû'â-i Bedî'-i Ruhâvî isimli eseri (Metin-inceleme)
Translation of the work named Mecmû'â-i Bedî'-i Ruhâvî by Sarrâçzâde 'Aliyyü'l-'Âliyyü'r-Ruhâvî (Text-review)
ADEM KARASU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BAZ