Anadolu sahası Türk kültüründe törensel yemekler
Ceremonial meals in Anatolian field Turkish culture
- Tez No: 758027
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Beslenme insanların fizyolojik ihtiyaçlarından biridir. İnsan var olduğu ilk andan itibaren bu ihtiyacını karşılayabilmek ve yaşamını idâme ettirebilmek için harekete geçmiş, doğada çeşitli mücadeleler vermiş ve çeşitli arayışlar içerisine girmiştir. Öncelikle yabani bitkilerin tüketilmesiyle başlayan yemek yolculuğu, ateşin keşfiyle beraber büyük bir dönüm noktası yaşamıştır. Çünkü ateşin bulunmasıyla birlikte çiğ tüketilen yiyecekler artık pişirilerek keyifle yenilen yemeklere dönüşmüştür. Daha sonra ise yerleşik hayata geçiş, ekip biçerek besin üretme ve hayvanları evcilleştirme, insan hayatında devrim niteliğinde buluşlar olmuştur. Zamanla değişim ve dönüşümlere uğrayan beslenme ihtiyacını yalnızca karın doyurmaktan ibaret görmeyen insan, çeşitli yemekler yapma ve ihtişamlı sofralar kurma geleneğiyle, yemeğin kültürel bir değere dönüşmesini sağlamıştır. Çünkü insan yemeğe belirli bir zaman ayırmaya, çeşitli yemekler yapmaya ve farklı sofralar kurmaya başlamıştır. Böylece her toplumun kendine ait beslenme şekli ve yemek kültürü de ortaya çıkmaya başlamıştır. Köklü bir geçmişe sahip olan Türk toplumunun geçmişten günümüze kadar doğum, sünnet, düğün, ölüm, asker uğurlama ve karşılama, hacı uğurlama ve karşılama, Kandiller, Cem törenleri, dini ve tabiat bayramları gibi birçok özel günde eğlence ve törenler düzenledikleri, törenlerin de başlıca unsurunun ritüel yemekler olduğu bilinmektedir. Bakıldığında bu özel günlerin birçok işlevi yerine getirdiğini söylemek mümkündür. Bu günler aracılığıyla insanlar bir araya gelir, sosyal bağlar güçlenir, birlik ve beraberlik duygusu artar, ortak değerler, gelenek ve görenekler pekişir ve kültür aktarımı sağlanır. Dolayısıyla yemekler, insanlar ve toplumlar hakkında bilgi sahibi olabilmemizi sağlar. Özellikle törenlerde yapılan yemekler Türk kültürüne ait izler taşıdığından, kültürü tanımamız ve yaşatabilmemiz konusunda bizlere faydalı olmaktadır. Bu bahsedilenlerden hareketle yapılacak olan tezin araştırma problemi, Türk kültürünü yaşatabilme ve var olan kültür hakkında bilgi toplama ve insanların bu bilgilerden haberdar olmalarını sağlamaktır. Araştırmada yer alan birincil amaç, Türk kültürüne katkıda bulunmak ve kültürü daha geniş bir alana yayıp, yaşatabilmektir. Söz konusu araştırmada yer alan törensel yemeklerin kültüre olan faydası, yemeklerin hangi coğrafyada ne şekilde yapıldığı, tören diye nitelendirilen özel günlerin neden yapıldığı gibi sorulara da cevap aramak amaçlanmıştır. Ayrıca törensel yemekler konusunda daha önce bir çalışma yapılmadığından, söz konusu çalışmanın halkbilimsel açıdan bu konuda fikir sahibi olmak isteyenlere yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada törensel yemeklerin işlevleri bakımından İşlevsel Halkbilimi kuramı kullanılacaktır. Çalışmada araştırma yöntemi olarak da yazılı kaynaklardan derlenen bilgilere yer verilecek ve sahada derleme yapılacaktır. Sahada yapılacak olan derlemelerde ise gözlem ile (katılımlı-katılımsız) mülakat yöntemine yer verilecektir.
Özet (Çeviri)
Nutrition is one of the physiological needs of people. From the first moment of human existence, this took action to meet his needs and to maintain his life, he struggled and entered into various quests. Primarily, the food journey that started with the consumption of wild plants became a major turning point with the discovery of fire.Because with the discovery of fire, foods that were consumed raw are now turned into cooked and enjoyed food.Then, the transition to settled life, food by planting and harvesting, breeding and domesticating animals have been revolutionary inventions in human life.The need for nutrition, which has undergone changes and transformations over time, is not satisfied only by satisfying the stomach. It has turned food into a cultural value with the tradition of cooking various dishes and setting magnificent tables. Because a person has a certain time to eat began to separate, cook various dishes and set up different tables. Thus every society's own diet and food culture began to emerge. The Turkish society, which has a deep-rooted history, has organized entertainment and ceremonies on many special days such as birth, circumcision, wedding, death, soldier farewell and welcome, pilgrim farewell and welcome, Kandils, Cem ceremonies, religious and natural holidays, and the main element of the ceremonies is known as ritual meals. It is possible to say that these special days fulfill many functions.Through these days, people come together, social bonds are strengthened, the feeling of unity and togetherness increases, common values, traditions and customs are reinforced and cultural transfer is ensured. Therefore meals allow us to have information about people and societies. Especially, since the meals made in the ceremonies bear traces of Turkish culture, it helps us to know the culture and survive it. Based on these mentioned, the research problem of the thesis is to keep the Turkish culture alive and to collect information about the existing culture and to ensure that people are aware of this information. The primary purpose of the research is to contribute to Turkish culture and to spread it İnto broader area and eternize it. The research in point aimed to seek answers to questions such as the benefit of the dishes to culture, why The special days that described as ceremony has arranged, in which geography and how the food is made. Also since there has been no previous study on ceremonial meals, it is thought that it will be a guide for those who want to have an idea about this issue in terms of folklore. In this study, Functional Folklore theory in terms of the functions of ceremonial meals will be used.In the study, as a research method, the information compiled from written sources will be included and compilation will be made in the field. Observation in the compilations to be made in the field and (with or without participation) interview method will be included.
Benzer Tezler
- Anadolu sahası Türk masallarında erkeklikler
Masculinities in Anatolian field Turkish tales
MEHMET DALDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
- Anadolu sahası Türk masallarında taş
Stone in Turkish tales set in Anatolia
HİLAL ŞİMŞEK EĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Necmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
- Anadolu sahası Türk masallarında tilki
Fox in Anatolian field Turkish tales
LEYLA ECE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ALTAY GÖDE
- Gaziantep halk kültüründe çeyiz geleneği
Dowry tradition in Gaziantep folk culture
TÜRKAN ALPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI BALİ
- Sivas şehrinin kültür coğrafyası (Maddi kültür öğelerine göre)
Cultural geography of Sivas city (According to the elements of material culture)
GÖKÇE DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALETTİN ŞAHİN