Antik ve günümüz anadolu toplumu mandibulalarındamorfometrik yöntemle cinsiyet tayini ve adli bilimlerdekullanılabilirliğinin değerlendirilmesi
Gender determination with the morpometric method in ancient and present anatolian society mandibulas and the evaluation of its usage in forensic sciences
- Tez No: 760291
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞEGÜL ŞARBAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Adli Bilimlerde cinsiyet tahmini gerek maktulün, gerekse suçlunun kimliklendirilmesinde büyük önem taşımaktadır. İskelet materyallerde cinsiyet tahmini, tüm iskelet materyalin bulunması durumunda %100, pelvisten %95, kafatasından %90, sadece pelvis ve kafatasından %98, yalnızca uzun kemiklerden %80 doğruluk oranında yapılabilmektedir. Kafatası ve pelvis kemiklerinin bulunmadığı durumlarda ise mandibula cinsiyet tayini için güvenilir iskelet materyaller arasında yer almaktadır. Mandibuladan antroskobik ve metrik olmak üzere iki yöntemle cinsiyet tayini yapmak mümkündür. Antroskobik yöntem; mandibulanın morfolojik özelliklerinin makroskobik olarak incelenerek kadın ve erkek bireyler arasındaki morfolojik farklılıkların ortaya konmasına dayanır. Metrik yönmtemde ise mandibulanın çeşitli bölgelerinden alınan ölçümlerin istatistiksel olarak değerlendirilmesiyle kadın ve erkek bireyler arasındaki farklılıkların sayısal verilerle ifade edilmesidir. Bu bilgiler ışığında çalışmanın konusu, antik ve günümüz anadolu toplumu mandibulalarından alınan metrik ölçülerin cinsiyet tayininde kullanılabilirliği ve elde edilecek bu verilerin adli bilimlerde kullanılmasının değerlendirilmesidir. Bu kapsamda 96 adet kuru mandibula, 100 adet mandibula radyografi görüntülerinden (retrospektif) ölçümler alınmış ve bu ölçümlerden elde edilen değerler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca elde edilen metrik veriler yardımıyla Lojistik regrasyon analizi yapılarak bireylerin cinsiyletlerinin tahmininde güven aralıkları hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda kuru mandibulalardan toplam 30 ölçünün 21'i; radyografi görüntülerinden ise 10 ölçümün 4'ü istatistiksel açıdan cinsiyetler arası farklılığı ortaya konmuştur. İstatistiksel olarak anlamlı çıkan ölçümlerle Lojistik regrasyon analizleri yapılmış ve kurulan denklemlerle cinsiyet tahminin güvenirliği hesaplanmıştır. Buna göre en yüksek güvenirlik condyle-gnathion ölçümünden elde edilmiştir. Yapılan analizler sonucu %95 oranında cinsiyet tahminin münkün olduğunu göstermiştir. Ayrıca condyle–gnathion arası uzunluk, sağ-condyle–gnathion arası uzunluk, sol ve bicondylar genişliği birleştirilerek cinsiyet tahmini için model kurumuş ve kurulan modelden birleştirilerek elde edilen olasılıklar ile ROC analizi yapılmış ve %95 güven aralığı ile cinsiyet tahmini yapılabileceğini göstermiştir. Diğer anlamlı çıkan ölçülerde de %70'in üzerinde güvenirlik aralığı ile cinsiyet tahminin mümkün olacağı bulunmuştur. Sonuç olarak bakıldığında gerek kuru mandibula gerek ise radyolojik görüntülerden elde edilen metrik verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesiyle cinsiyet tahmini yapılabildiği ve bu alanda yapılan birçok çalışamalarda olduğu gibi söz konusu çalışmada da ortaya konmuştur. Adli vakalarda özellikle cinsiyet tahminin mümkün olmadığı durumlarda ele geçirilen her bir iskelet materyal bireyin kimliklendirilmesi için kullanılmaktadır. Bu iskelet materyaller içerisinde yer alan mandibulanın cinsiyet tahmini için güvenilir olduğu bu çalışma ile desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
Gender estimation in Forensic Sciences is of great importance in the identification of both the victim and the criminal. Gender estimation in skeletal materials can be made with 100% accuracy, 95% accuracy from pelvis, 90% accuracy from skull, 98% accuracy from pelvis and skull only, and 80% accuracy from long bones only if all skeletal material is found. In the absence of skull and pelvis bones, the mandible is among the reliable skeletal materials for sex determination. It is possible to determine sex from the mandible by two methods, anthroposcopic and metric. Anthroscopic method; It is based on revealing the morphological differences between male and female individuals by examining the morphological features of the mandible macroscopically. In the metric method, the statistical evaluation of the measurements taken from various parts of the mandible, and the differences between male and female individuals are expressed with numerical data. In the light of this information, the subject of the study is the usability of metric measurements taken from ancient and present Anatolian society mandibles in sex determination and the evaluation of the use of these data in forensic sciences. In this context, measurements were taken from 96 dry mandible and 100 mandible radiography images and the values obtained from these measurements were evaluated statistically. In addition, with the help of the metric data obtained, logistic regression analysis was performed and confidence intervals were calculated in the estimation of the genders of the individuals. As a result of the analyzes made, 21 out of 30 measurements from dry mandibles; In radiography images, 4 out of 10 measurements showed statistically gender differences. Logistic regression analyzes were performed with statistically significant measurements and the reliability of gender estimation was calculated with the established equations. Accordingly, the highest reliability was obtained from the condyle-gnathion measurement. The results of the analyzes showed that it is possible to predict gender at the rate of 95%. In addition, the length between the condyle-gnathion, the length between the right-condyle-gnathion, the length between the right-condyle-gnathion, the left and bicondylar width were combined to make the model dried and the ROC analysis was performed with the probabilities obtained by combining the established model and it showed that gender estimation could be made with a 95% confidence interval. In other significant measures, it was found that gender estimation would be possible with a confidence interval of over 70%. As a result, it has been demonstrated in this study, as in many other studies in this field, that gender estimation can be made by statistically evaluating metric data obtained from both dry mandible and radiological images. In forensic cases, especially in cases where gender estimation is not possible, each skeletal material obtained is used for the identification of the individual. The reliability of the mandible, which is included in these skeletal materials, for sex prediction has been supported by this study.
Benzer Tezler
- Zooarchaeological analysis of equids at Gordion between the early Iron Age and the early Hellenistic period (1100 BCE – 330)
Gordion Antik Kenti'nin erken Demir Çağı ve erken Hellenistik dönemleri (MÖ 1100-MÖ 330) atgillerinin zooarkeolojik analizi
RAMAZAN PARMAKSIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Antropolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiEkoloji ve Evrim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ARIKAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN ÇAKIRLAR
- Batı Anadolu antik çağ yerleşimlerinde agoraların rolü ve kentlerin fiziksel gelişimine etkisi
The fuction of 'agora' and its influence on physical urban development in the ancient era settlements in the Western Anatolia
AÇALYA KESKİN
- Ana tanrıça heykelcikleri'nin Anadolu'da biçimsel değişimiyle çağdaş Türk seramik sanatına plastik değer olarak yansıması
The Anatolian mother goddess sculpture and contemporary Turkish ceramics art of formal variation in plastic as the value of the reflection
AYTÜL EFEAKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OLCAY BORATAV
- Triatlon sporcularında yabancılaşma olgusunun instagram mecrasındaki yansımaları
Reflections of in triathlon athletes on instagram
VOLKAN ALTUNBUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiAnadolu ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ALTUNOĞLU
- Anadolu baş takıları
Anatolian head jewelry
AYŞEGÜL ALTINBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAltınbaş ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA ULUSMAN