Osmanlı Devletinin Kuruluşundan Cumhuriyetin Kuruluşuna Kadar Anadolu Kentlerinde Kamusal Alan ve Meydan Gelişimi
Development Of Public Space And Squares In Anatolian Cities From The Establishment Of The Ottoman Empire To The Establishment Of The Republic
- Tez No: 859323
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SEMİH ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Kentler bir toplumun kültürel ve sosyal yapısının anlaşılmasında büyük bir öneme sahiptir. Kent oluşumunda ana rol topluma aitken, kültürel ve sosyal yapının oluşumunda ise kentin yapısı oldukça etkilidir. Dolayısıyla bu iki kavram sürekli bir etkileşim halindedir. Toplumun iletişim, etkileşim ve ticaret gibi çeşitli ihtiyaçlarına cevap veren oluşumlar ise, kentlerin merkezini ve odak noktalarını oluşturan kamusal alanlardır. Kamusal alan evreninde yer alan meydanlar, farklı toplum yapısına sahip şehirlerde, kültürlerde ve coğrafyalarda birbirlerinden farklı şekillenmektedir. Bu doğrultuda Doğu ve Batı kentlerinde meydanlar birbirlerinden farklı bir biçimde gelişmiş, bu farklılığın temel nedenleri arasında dini, coğrafi ve sosyo-kültürel kavramlar yer almıştır. Günümüz kent meydanlarının çoğunu Cumhuriyet dönemi meydanları oluşturmaktadır. Dolayısıyla meydanların ontolojik serüvenini incelemek amacıyla Anadolu Bizans, Selçuklu ve Beylikler dönemi kentleri, kamusal alanları ve meydanları incelenerek, çalışmanın örneklem alanı olan Osmanlı'nın kuruluşundan Cumhuriyetin ilanına kadarki süreçlere bir zemin oluşturulmuştur. Bu bağlamda Batı kentlerinin meydan olgusundan farklı şekillenen Anadolu kent meydanlarının ve kamusal alanlarının tarihi süreçlerinin analiz edilmesi amaçlanmış, konu hakkında kaynak taramaları ve araştırmalar yapılmıştır. Çalışma boyunca Batı ve Doğu kentlerinin tarihi süreçleri, kent ve meydan kavramları açıklanmış, bu kavramların antik dönemlerde bile birbirinden farklılaştığı çıkarımları yapılmıştır. Mezopotamya'ya dayanan köklü bir geçmişe sahip Anadolu toprakları, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, her medeniyet bu topraklara kendinden bir iz bırakmıştır. Bu izler bir sonraki uygarlığa, bu uygarlıkların kentlerine, sosyo-kültürel yapısına aktarılmıştır. Bu bağlamda Anadolu kentlerinin vazgeçilmez unsuru olan avlu kavramının, antik doğu kentlerinde de görüldüğü çıkarımı yapılmıştır. Çalışmanın ilerleyen aşamasında Anadolu Türk kentlerinin oluşum süreçlerinde en önemli etkenlerden biri olan İslamiyet'in, kentlerin sosyo-kültürel yapısına, kamusal alan ve meydan oluşumuna etkisi ele alınmıştır. Sonuç olarak batı kentlerindeki açık kentsel kamusal alanların karşıladığı sosyal, siyasal ve ekonomik ihtiyaçlar, doğu kentlerinde cami avlusu, çarşı ve külliye gibi bu kentlerin kendine özgü alanlarında karşılandığı çıkarımları yapılmıştır. Dolayısıyla bu iki coğrafyadaki kentlerin kamusal alan ve meydan kavramı, her ne kadar ontolojik ve morfolojik açıdan birbirlerinden farklılaşsa da işlevsel olarak benzer toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda oluştuğu tez kapsamında açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
Cities hold significant importance in understanding the cultural and social structure of a society. While the primary role in the formation of a city lies with the community, the structure of the city significantly influences the formation of its cultural and social fabric. Thus, these two concepts are in a continuous state of interaction. The formations that respond to various needs of society such as communication, interaction, and trade constitute the core and focal points of cities as public spaces. Squares within the realm of public space take on different shapes in cities with diverse social structures, cultures, and geographies. Accordingly, squares in Eastern and Western cities have evolved differently; among the fundamental reasons for this disparity are religious, geographical, and socio-cultural concepts. Most of today's urban squares are formed by Republican era squares. Therefore, in order to examine the ontological journey of squares, the cities, public spaces, and squares of Anatolian Byzantine, Seljuk, and Beylik periods were examined, creating a groundwork for the processes from the establishment of the Ottoman Empire to the proclamation of the Republic. In this context, the historical processes of Anatolian urban squares and public spaces, which take on different forms from the squares of Western cities, were aimed to be analyzed, and source reviews and research were conducted on the subject. Throughout the study, the historical processes of Western and Eastern cities, as well as the concepts of city and square, were explained, and it was inferred that these concepts had already differentiated from each other even in ancient times. Anatolian lands, with a deep-rooted history dating back to Mesopotamia, have hosted many civilizations, each leaving its own mark on these lands. These traces have been transferred to the next civilization, its cities, and its socio-cultural structure. In this context, it was inferred that the concept of the courtyard, an indispensable element of Anatolian cities, is also seen in ancient Eastern cities. Subsequently, the study delves into the influence of Islam, one of the most significant factors in the formation processes of Anatolian Turkish cities, on the sociocultural structure of cities and the formation of public spaces and squares. As a result, it has been inferred that the needs met by open urban public spaces in Western cities are fulfilled in distinctive spaces in Eastern cities. Hence, while the concepts of public space and squares in cities in these two regions may differ ontologically and morphologically, it is evident that they have emerged functionally in line with similar societal needs.
Benzer Tezler
- The effects of earthquakes in antioch and its vicinity: Evidence of repair, rebuilding and urban reorganization between the fourth and thirteenth centuries
Antakya ve çevresinde meydana gelen depremlerin etkileri: 4. ve 13. yüzyıllar arasında yapılan tadilat, yeniden yapılandırma ve kentsel düzenleme faaliyetleri
MEVLÜDE BAKIR
Doktora
İngilizce
2022
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
PROF. DR. NEFİSE NEVRA NECİPOĞLU
- Güneydoğu Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren geleneksel eğitim kurumları(Medreseler) üzerine bir araştırma (Batman, Diyarbakır ve Siirt örneği)
Traditional education institutions (Madrasah) which are active in the South East of Turkey (examples of Batman Diyarbakir and Siirt)
ÜBEYDULLAH PİLATİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ
- Bursa'da ipekböcekçiliğinin ekonomik coğrafya açısından etkileri (1840-1920)
The effects of silkworm in Bursa in terms of economic geography (1840-1920
MAHBUP YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaKarabük ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN KANTÜRK YİĞİT
- Mondros Mütarekesi'nden Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın Kuruluşuna Kadar Hüseyin Rauf (Orbay) Bey
From the Armistice of Mondros to the Establishment of the Progressive Republican Party by Hüseyin Rauf Orbay
BAHAR KIRAÇ
- Âşık Sıdkî Baba'nın hayatı eserleri edebi şahsiyeti ve yaşayan mirası
Ashiq Sidkî Baba's life, works, literary personality and living legacy
BAHATTİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELCAN GÜRÇAYIR TEKE