Abdürrezzâk b. Hemmâm'ın Musannef'indeki 'Kitâbü'l-Megâzî' ile İbn Ebû Şeybe'nin Musannef'indeki 'Kitâbü'l-Megâzî'nin siyer açısından mukayeseli olarak incelenmesi
A comparative study across Kitab al-Mahgazi in Abd al Razzaq's Musannaf and another Kitab al-Maghazi in Ibn Abi Shayba's Musannaf related to sirah
- Tez No: 760904
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATIMATÜZ ZEHRA KAMACI PEKGEÇGİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Allah Resûlü'nün ahkâma müteallik hadislerinin yanı sıra tâbiîn ve tebe-i tâbiînin fıkhî görüş ve düşüncelerine dair rivayetleri bir araya getiren musannefler, erken dönemde siyer/megâzî, hadis ve fıkıh arasında kurulan irtibatın seçkin örneklerini teşkil ederler. Bu türün en meşhur eseri ise Abdürrezzâk es-San'ânî'nin (ö. 211/826-827) Kitâbü'l-Musannef'i ile İbn Ebû Şeybe'nin (ö. 235/849) Kitâbü'l-Musannef'idir. Bir araya getirip tasnif ettikleri çok sayıda rivayetle hem siyer-megâzî hem de fıkıh için önemli birer kaynak olan bu iki eseri, siyer-megâzî için daha da önemli kılan husus, alel'l-ebvâb türü eserlerde pek rastlanmayacak şekilde müstakil olarak Kitâbü'l-Megâzî başlığına yer verilmiş olmasıdır. Çalışmamızda Abdürrezzâk'ın el-Musannef'inde yer alan“Kitâbü'l-Megâzî”ile İbn Ebû Şeybe'nin el-Musannef'indeki“Kitâbü'l-Megâzî”başlıklı iki müstakil bölüm ele alınmıştır. Birbirine yakın dönemlerde farklı merkezlerde eser veren ve Allah Resûlü ve Hulefâ-yi Râşidîn dönemi tarihini müstakil olarak Kitâbü'l-Megâzî başlığı altında ele alan bu iki muhaddisin, siyerle ilgili hangi rivayetleri tercih ettiklerini, bunları nasıl tasnif ettiklerini, kronoloji ve hadiselerin seyri ile ilgili yapılandırmayı nasıl gerçekleştirdikleri tespit edilecektir. Ayrıca araştırmamız muhaddis ve müfessir olmasının yanı sıra bir de tarihçi olduğu iddia edilen İbn Ebû Şeybe'nin siyerle ilgili rivayetlerini muhaddis selefi Abdürrezzâk'ınkilerle karşılaştırarak gerçekten bir tarihçi olup olmadığını ortaya koymayı hedeflemektedir. Bu bağlamda ilk olarak İbn Ebû Şeybe ve Abdürrezzâk'ın megâzî alanındaki rivayetleri tespit edilip incelenmiş ve müelliflerin kullandıkları metotlar değerlendirilmiştir. Akabinde de bu rivayetler karşılaştırılarak tahlil edilmiş ve rivayetlerin örtüştüğü ve farklılık arz ettiği yerlere işaret edilmiştir. Bu tahlil ve mukayese neticesinde ise müelliflerin hadis kitaplarında yer alan siyer vemegâzî rivayetlerinin müstakil bir tarih çalışması açısından değerine ve İslâm tarihine sundukları katkılarına vurgu yapılmıştır. Bu sırada ise siyer-megâzî ile ilgili bilgilerin yer aldığı diğer kaynaklardaki konuya ilişkin bilgilerden yararlanılmıştır. Son tahlilde ise İbn Ebû Şeybe'nin Kitâbü'l-Megâzî'sinde Abdürrezzâk'a nispetle tarihçi kimliği ile izah edilebilecek farklılıklar olup olmadığı ortaya koyulmuştur.
Özet (Çeviri)
The works by named Musannefs that combines rumors about tâbiîn and tebe-i tabiîns jurisprudence rights and thinkings besides The Prophhet Mohammed's hadiths regarding the judgment, are outstanding examples for contact between of sirah/maghazi, hadith and İslamic jurisprudence in early period. The most famous work of this literature is Kitab al-Musannef of Abd al Razzaq al-San'any and Kitab al-Musannef of Ibn Abi Shayba. The attribute of making more important for sirah and maghazi's field for these two work that classified and combined a lot of rumors and thus became an important source for İslamic jurisprudence and maghazi, is, its giving place to title of Kitab al-Maghazi by seperated, rared in kind of works part by part. In our work, examined two seperated part with title Kitâb al-Maghazi in Musannaf for Abd al Razzaq and Kitâb al-Maghazi in Musannaf for Ibn Abi Shayba and will detected that these two hadith scholar those produced works in near terms but at different centers and examined history of The Prophet Mohammed and Hulefai Rashidin's part in title of Kitab al-Maghazi independently, which rumors prefered about sirah and how to classified those and how maked and realized this chronology and configuration about event's arrangement. Additionally our work aim to show that is Ibn Abi Shayba who claimed a historian also allaged hadith scholar and interpreter, real historian or not, by comparing Ibn Abi Shayba's rumors about sirah and his hadith scholar predecessor Abd al Razzaq's rumors. In this context, first of all the narrations of Ibn Abi Shayba and Ab al Razzaq in the field of maghazi were determined and examined, and the methods used by the authors were evaluated. Then, these narrations were analyzed by comparing and the places where the narrations coincide and differ were pointed out. As a result of this analysis and comparison, the value of the siyar and maghazi narrations in the hadith books of the authors in terms of an independent historical study and their contributions to the history of Islam are emphasized. Meanwhile, information on the subject in other sources containing information about siyar-maghazi was used. In the final analysis, it has been revealed whether there are differences in Ibn Abi Shayba's Kitab al-Maghazi compared to Abd al Razzaq that can be explained by his historian identity.
Benzer Tezler
- Esbâb-ı nüzûl rivâyetlerinin hadîs kaynaklarına intikali (Abdürrezzâk b. Hemmâm'ın tefsîri ve rivâyetleri özelinde)
The transmision of narrations about the specific reasons of Islamic revelation (Asbāb al-Nuzūl) to hadith sources (On example of Abd al-Razzāq's work al-Tafsîr and his narrations)
MUHAMMET EZBER
Doktora
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERTÜRK
- Abdurrazzâk'ın Tefsirindeki musannefine ziyade Medine Dönemi merfû rivayetlerin değeri
Value of Medina era merfû narrations in addition to musannefin of Abdurrazzâk's Tafsir
ADİL ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinGaziantep ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP TUZCU
- Abdurrezzak ve hadisçiliği
Başlık çevirisi yok
MUSA ÇETİN
Doktora
Türkçe
2000
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BAYRAKTAR
- Hicri ikinci asırda sarf akdi ile ilgili fıkhî tartışmalar
Islamic legal discussions about currency exchange (Sarf) in the second century after the hegira
ESMA KUNDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAİL OKUYUCU