Birinci basamakta takip edilen 75 yaş ve üstü yaşlıların kırılganlık, sosyal izolasyon, bağımlılık yönlerinden değerlendirilmesi ve sağlık hizmet alımında yaşadıkları zorlukların araştırılması
The evaluation of elderly patients aged 75 years and older in primary care in terms of frailty, dependence and social isolation and investigation of the challenges they experience in HEALTH service procurement
- Tez No: 761152
- Danışmanlar: UZMAN HÜSEYİN AKSOY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Yaşlı, Bağımlılık, Kırılganlık, Sosyal İzolasyon, Sağlık Hizmetleri, Zorluk, Elderly, Dependency, Frailty, Social Isolation, Health Care, Difficulty
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Adana Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı birinci basamakta takip edilen 75 yaş ve üstü yaşlıların kırılganlık, sosyal izolasyon, bağımlılık yönlerinden incelenerek bu faktörlerin sağlık hizmet alımında yaşadıkları zorluklarla ilişkisinin araştırılmasıdır. Gereç ve yöntem: Bu araştırma kesitsel olarak 01.02.2022-31.03.2022 tarihleri arasında Adana ilindeki 6 adet aile sağlığı merkezindeki (ASM) toplam 6 adet aile hekimliği birimine kayıtlı 75 yaş ve üstü 123 kişiyle yüz yüze görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Yapılandırılmış anket formunda yer alan, katılımcıların sosyodemografik verileriyle sağlık durumu ve alışkanlıklar, sağlık hizmet kullanımı, sağlık hizmet alımında yaşanan zorluklara yönelik verileri kaydedilip katılımcılara Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Lawton-Brody Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Edmonton Kırılganlık Ölçeği, Lubben Sosyal Ağ Ölçeği-6 uygulanmıştır. Veriler SPSS 25.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan 123 katılımcının ortanca yaş değeri 78 idi. Katılımcıların %48,8'i kadın, %51,2'si erkekti. Katılımcıların %53,7'si günlük yaşamın temel aktivitelerinde, %83,7'si günlük yaşamın enstrümantal aktivitelerinde çeşitli derecede bağımlı idi. Katılımcıların %33,3'ü kırılgan değildi. Katılımcıların %69,1'i mobil olup ASM'ye gelebilen; %27,6'sı sadece ev içinde mobil; %3,3'ü immobildi. Sadece ev içinde mobil olma durumu artan yaş, kadın cinsiyet, kullanılan ilaç sayısındaki artış, artan kırılganlık, artan bağımlılık ve artan sosyal izolasyonla ilişkiliydi. ASM başvurusu az, hastane ve acil servis başvuruları ise daha fazla olan bu grup aile hekimi tarafından telefonla az sayıda aranıyor, hiç ev ziyareti almıyordu ancak bu grubun %78,8'i, ev ziyaretine ihtiyaç duyduğunu beyan ediyordu. 75 yaş ve üstü yaşlıların sağlık hizmet alımında yaşadıkları en fazla zorluk hastaneye başvurmaları gerektiğinde randevu almada yaşanan zorluktu. Bundan sonraki en fazla zorluk sağlık hizmeti alımı için evden çıkıp tekrar eve dönene kadar kendini güvensiz hissetme şeklindeydi. Bunları, ASM ya da hastaneye gitmeleri gereken durumlarda onları götürecek birinin varlığı, acil durumlarda onları hastaneye götürecek birinin varlığı konularında yaşanan zorluklar takip ediyordu. Sonuç: Bağımlılığı ve kırılganlığı yüksek 75 yaş ve üstü yaşlıların daha fazla sağlık problemi yaşama potansiyelleri nedeni ile birinci basamakta takiplerinin daha düzenli yapılabilmesi için bu kişilerle ev aramaları ve ev ziyaretleri yoluyla daha sık temas sağlanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to examine the frailty, social isolation, and dependency aspects of elderly people aged 75 and over who are followed in primary care, and to investigate the relationship between these factors and the difficulties they experience in health service procurement. Materials and methods: This research was carried out cross-sectionally by face-to-face interview method with 123 people aged 75 and over who were registered in 6 family medicine units in 6 family health centers (FHC) in Adana province between 01.02.2022 and 31.03.2022. Sociodemographic data of the participants, health status and habits, health service use, and difficulties in health service procurement in the structured questionnaire were recorded and the Katz Activities of Daily Living Scale, Lawton-Brody Instrumental Activities of Daily Living Scale, Edmonton Frailty Scale and Lubben Social Network Scale -6 were applied to the participants. The data were analyzed by using the SPSS 25.0 program. Results: The median age of 123 participants in the study was 78. 48.8% of the participants were female and 51,2% were male. 53.7% of the participants were dependent on basic activities of daily life and 83.7% were dependent on instrumental activities of daily life to varying degrees. 33.3% of the participants were not fragile. 69.1% of the participants were mobile and could come to FHC; 27.6% were mobile only at home; 3.3% were immobile. Only being mobile at home was associated with increased age, female gender, increased number of medications used, increased frailty, increased dependence and increased social isolation. This group, which had fewer FHC applications and more hospital and emergency applications, received fewer phone calls from the family physician, did not receive any home visits, but 78.8% of this group declared that they needed home visits. The greatest difficulty experienced by the elderly 75 years and older in obtaining health services was the difficulty in getting an appointment when they had to apply to the hospital. The next biggest challenge was feeling insecure until he left the house to get health care and came back home. These were followed by difficulties in the presence of FHC or someone to take them to the hospital when they needed to go to the hospital, and the presence of someone to take them to the hospital in case of emergency. Conclusion: Due to the potential for the elderly 75 years of age and older with high dependence and frailty to experience more health problems, more frequent contact should be made with these people through house calls and home visits so that their follow-up can be carried out more regularly in primary care.
Benzer Tezler
- Birinci basamakta takip edilen 65 yaş üstü hastaların günlük yaşam aktivitesinin ölçülmesi, depresyon riskinin ve yaşam kalitesinin belirlenmesi
Measurement of daily living activities, determination of depression risk and quality of life of patients over 65 years of age followed in primary care
AHMET SERHAT ŞEKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN TOPAL
- 2015 yılında S.B.Ü. Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi aile hekimliği polikliniğine başvuran yetişkin hastalardan demir eksikliği olanlar ile olmayanların D vitamini düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of vitami̇n d levels on adult patients who has iron deficiency and who does not have iron deficiency that applied to family medicine policlinic in S.B.Ü. Haseki̇ Eği̇ti̇m ve Araştirma Hastanesi̇ in 2015
KADİR EMRAH ERCAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL ARICA
- Yeni tanı immun trombositopeni hastalarının trombosit/lenfosit ve nötrofil/lenfosit oranları ile kortikosteroid tedavi yanıtı arasındaki ilişki
The relationship between platelet/lymphocyte and neutrophil/lymphocyte ratios and corticosteroid treatment response in patients with newly diagnosed immune thrombocytopenia
CANSU YILMAZ CANDALI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
İç HastalıklarıZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. GÜRAY CEYLAN
- Trakya Üniversitesi Hastanesi Diyabet Polikliniği'ne başvuran diyabet tanılı hastaların kronik hastalık bakımı ve yaşam kalitelerini kendi perspektiflerinden değerlendirmeleri
Self-evaluation of chronical patient care and life quality in diabetes patients who applied to Trakya Universty Hospital Diabetes Polyclinic
ERTUĞRUL ÜNAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiTrakya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ NEZİH DAĞDEVİREN
- Travma ile ave evre 1-2 hemorajik şokta olan hastalarda batın bilgisayarlı tomografisinin değeri
The value of abdominal computed tomography in patients presenting with trauma and in stage 1-2 hemorrhagic shock
AHMET ŞİMŞEK