XVI. yüzyıldaki suhte olayları bağlamında medreselerde verilen eğitim üzerine bir inceleme
A research on the education given in madrasas in the context of the suhte events in the 16th century
- Tez No: 763267
- Danışmanlar: DOÇ. DR. REMZİYE EGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Osmanlı Devleti'nde ilk medrese kurumu 1330-1331 yıllarında ikinci Osmanlı Padişahı olan Orhan Gazi tarafından İznik'te inşa edilmiştir. Medrese kurumu, 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan Tevhid-i Tedrisat kanunu ile tüm eğitim-öğretim kurumlarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmasına kadar ki yaklaşık 600 yıllık süreçte Osmanlı Devleti'nde örgün eğitim faaliyetlerinin yapıldığı kurumlar olarak varlığını devam ettirmiştir. Devletin ilk kuruluş döneminde henüz yeni yapılanmaya başlayan Medrese kurumu, Osmanlı Devleti'nin zaman içerisinde geçirdiği büyüme, gelişme ve gerilemeye paralel olarak birçok yapısal ve sistemsel değişimler geçirmiştir. Nitekim XVI. yüzyılın son çeyreği içerisinde, Osmanlı Devleti'nin yükselmeden duraklamaya doğru adım attığı kırılma döneminde Osmanlı medreselerinde“suhte olayları”ya da“medreseli isyanları”ismiyle bilinen geniş çaplı eylemlerin ortaya çıkması devlet ve kurumlar arasındaki etkileşimi ortaya koymaktadır. Yapılan araştırmanın temel problemi XVI. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan ve Osmanlı Devleti'nin örgün dini eğitim kurumları olan medreselere atfedilen isyanların medreselerle ve medreselerde verilmekte olan dini eğitim ile ilişkisinin neler olduğu sorularına cevap aramaktır. Araştırmanın amacı tarihsel olarak kayda geçmiş olan ve“suhte olayları”olarak adlandırılan isyanların ortaya çıkmasını tetikleyen faktörlerin incelenerek, medreselerde verilmekte olan dini eğitim ile bağıntısının ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaçla birlikte XVI. yüzyıl son dönem medreselerinde örneklerine rastlanılan din eğitiminin etkinliğini ve verimliliğini azaltan ya da engelleyen bazı faktörlerin anlaşılabilmesi hedeflenmektedir. Çalışmada bilimsel araştırma yöntemlerinden nitel araştırma yöntemi kullanılmış, veri toplama ve analiz süreçlerinde doküman incelemesi yapılmıştır. Bu bağlamda, meydana gelen“suhte isyanları”döneme ait kaynaklar ve konuya dair çalışmalar çevresinde incelenmiş ve araştırma amacına yönelik olarak analiz edilmiştir. Araştırma konusu, XVI. yüzyıl Osmanlı medrese yapısında meydana gelen değişimlerin ve XVI. yüzyılın ikinci yarısında medreselerle ilişkili olarak meydana gelen suhte olaylarının incelenmesiyle sınırlandırılmıştır. Yapılan araştırmada Osmanlı Devleti'nde birçok alanda çözülmelerin eş zamanlı olarak meydana geldiği, temel olarak ekonomi, siyaset ve liyakat sistemlerinde meydana gelen sıkıntıların beraberinde devlet kurumlarını, toplumu ve eğitimi de olumsuz olarak etkilediği belirlenmiştir. Meydana gelen olayların ortaya çıkmasında medrese öğrencilerinin yanı sıra medrese dışından da katılımların ve desteklerin olduğu görülmüştür. Eğitim sisteminde meydana gelen çözülmelerin ve dış faktörlerin olumsuz etkilerin sonucunda XVI. yüzyılın ikinci yarısında medreselerde etkin bir din eğitimi faaliyeti yürütülemediği ve öğrencilere yeterli rehberlik yapılamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The first madrasa institution in the Ottoman Empire was built in Iznik in 1330-1331 by Orhan Gazi, the second Ottoman Sultan. The institution of madrasah was a part of the formal education activities in the Ottoman Empire in the 600-year period until the unification of all educational institutions with the Law of Unification of Education enacted on March 3, 1924. It continued to exist as the institutions in which it was made. Madrasa institution, which has just started to be restructured in the first establishment period of the state, has undergone many structural and systemic changes in parallel with the growth, development and decline of the Ottoman Empire over time. As a matter of fact, in the last quarter of the 16th century, the emergence of large-scale actions known as“suhte events”or“medrese revolts”in the Ottoman madrasahs during the breaking period when the Ottoman Empire took a step towards stagnation without rising, reveals the interaction between the state and institutions. The main problem of the research is to seek answers to the questions of what is the relationship between the revolts that emerged at the end of the 16th century and attributed to the madrasahs, which were the formal religious education institutions of the Ottoman Empire, with the madrasahs and the religious education given in the madrasahs. The aim of the research is to examine the factors that triggered the emergence of the historically recorded revolts called“suhte events”and to reveal their relationship with the religious education given in madrasahs. For this purpose, it is aimed to understand some factors that reduce or prevent the effectiveness and efficiency of religious education, examples of which can be found in the late 16th century madrasahs. Qualitative research method, one of the scientific research methods, was used in the study, and document analysis was carried out in the data collection and analysis processes. In this context, the“suhte revolts”that took place were examined in the context of the sources of the period and studies on the subject and analyzed for the purpose of research. The subject of the research is limited to examining the changes that occurred in the 16th century Ottoman madrasah structure and the suhte events that occurred in the second half of the 16th century in relation to the madrasahs. In the research, it was determined that the disintegration in many areas occurred simultaneously in the Ottoman Empire, and the problems that occurred mainly in the economy, politics and merit systems negatively affected the state institutions, society and education. In the emergence of the events that took place, it was seen that there were participation and support from outside the madrasah as well as the madrasah students. As a result of the disintegration in the education system and the negative effects of external factors, XVI. In the second half of the century, it was concluded that an effective religious education activity could not be carried out in madrasahs and sufficient guidance was not provided to the students.
Benzer Tezler
- XVI. ve XVII. yüzyıllarda Eyalet-i Rum'da isyan ve eşkiyalık hareketleri
Insurrection and plagiarization movements in Eyalet-i Rum through XVI - XVII. centuries
MEVLÜDE GÖKÇEN DAŞ
- Şer'iye sicillerine göre 17. yüzyılda Bor'da sosyal ve ekonomik hayat
Social and economic life in Bor in the seventeenth centry according to 'şer'iye sicilis'
MUSTAFA KORKMAZ
- Şah Tahmasb (1524-1576) ile Osmanlı Sarayı arasında teati edilen mektupları içeren 'Münşe,at-ı atîk'in edisyon kritiği ve değerlendirilmesi
The edition critic and evaluation of the ancient compiling 'münşe'ât-i atik which comprises the letters exchanged between shah tahmasb (1524-1576) and the Ottoman serai
İSA ŞEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Siyasal BilimlerDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SÜLEYMAN GENÇ
- Osmanlılar döneminde hekimlik ve hekimbaşılık müessesesi
Başlık çevirisi yok
NİLÜFER GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Deontoloji ve Tıp TarihiTrakya ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RATIP KAZANCIGİL
- Abdulkadir Meragi: Hayatı, eserlerinin usul ve güfte açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
SEDA KENT
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. CAHİT ATASOY