Toplumsal cinsiyet temelli şiddetin erkek failleri: Erkeklik ideolojisinin ve toplumsal cinsiyet rol geriliminin şiddete etkisi
Male perpetrators of gender-based violence: The effect of masculinity ideology and gender role stress on violence
- Tez No: 763355
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYHAN ERBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Erkeklik İdeolojisi, Şiddet, Toplumsal Cinsiyet Rol Gerilimi, Toplumsal Cinsiyet, Gender, Gender Role Stress, Masculinity Ideology, Violence
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Toplumsal cinsiyet temelli şiddeti anlamanın yolu, özellikle ataerkil toplumlarda, erkeklik ideolojisine bağlı olarak ortaya çıkan kalıp yargıların erkeklerde şiddet davranışını ortaya çıkarmada nasıl bir rol oynadığını anlamaktan geçer. Bu çalışma, erkeklik ideolojisi ve toplumsal cinsiyet rol geriliminin erkeklerde şiddet davranışının oluşumunda nasıl bir etki yarattığını incelemektedir. Toplumsal cinsiyet rol geriliminin erkeklik ideolojisi nedeniyle nasıl şekillendiğini, bu ideolojinin toplumsal cinsiyet sosyalleşmesi sürecine nasıl bir katkısı olduğunu ve sürecin dinamiklerinin nasıl işlediğini erkek deneyimleri aracılığıyla analiz etmek hedeflenmiştir. Bu kapsamda, alan araştırması sürecinde 18 ve 62 yaş arası farklı demografik özelliklere sahip 23 erkek katılımcıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Keşfedici bir amaçla yapılan bu çalışma, nitel araştırma yöntemi ve fenomenoloji deseni kullanılarak tasarlanmıştır. Çalışmada elde edilen verileri analiz etmek için tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Mevcut çalışma, toplumsal cinsiyet temelli şiddetin motivasyon kaynağının erkeklik rollerinin toplumsal inşası sürecinde başladığı sonucuna ulaşmıştır. Araştırmanın temel bulgularından bir tanesi literatürden farklı olarak, erkeklik ideolojisini benimseme derecesine bağlı olmaksızın tüm katılımcılarda erkek toplumsal cinsiyet rol geriliminin belli düzeyde yaşandığıdır. Erkeklik ideolojisinin dayattığı erkek rollerini gündelik hayatlarında karşılamaya çalışmıyor olsalar da sadece bu ideolojinin var olması bile erkeklerde stres oluşturmaktadır. Ancak hem erkeklik ideolojisini içselleştirilip hem de buna bağlı olarak erkek toplumsal cinsiyet rol geriliminin yaşanmasının şiddete yönelik inanç ve tutumları etkilediği gözlenmiştir. Bu durumun şiddet davranışına dönüştüğüne dair herhangi bir bulgu elde edilmemiştir. Ancak tutum ve inançların davranışların oluşumuna temel katkısı göz önünde bulundurulduğunda geleneksel erkeklik ideolojisinin ön gördüğü erkeklik rollerine bağlılık ve bunun sonucunda oluşan erkek toplumsal cinsiyet rol gerilimi dolaylı olarak toplumsal cinsiyet temelli şiddet davranışını etkilemektedir.
Özet (Çeviri)
The way to understand gender-based violence, especially in patriarchal societies, is to understand how the stereotypes that arise due to masculinity ideology play a role in revealing violent behavior in men. This study examines how masculinity ideology and gender role stress affect the formation of violent behavior in men. It aims to analyze how gender role stress is shaped by the ideology of masculinity, how this ideology contributes to the process of gender socialization, and how the dynamics of the process work through male experiences. In this context, in-depth interviews were conducted with 23 male participants between the ages of 18 and 62, with different demographic characteristics, using a semi-structured interview form. This study, which was conducted with an exploratory purpose, was designed using a qualitative research method and a phenomenology pattern, and thematic analysis was used to analyze the data obtained in the study. The present study concluded that the motivation for gender-based violence begins with the process of social construction of masculinity roles. One of the main findings of the study, unlike the literature, is that all participants experience a certain level of male gender role stress, regardless of the degree of adopting the ideology of masculinity. Despite the fact that they do not necessarily follow the male roles imposed by the ideology of masculinity in their daily lives, even the existence of this ideology creates stress for men. However, it was observed that both internalizing the ideology of masculinity and experiencing male gender role stress predicted beliefs and attitudes towards violence. There was no evidence that this situation turned into violent behavior. However, considering the main contribution of attitudes and beliefs to the formation of behaviors, adherence to masculine roles predicted by traditional masculinity ideology and the resulting male gender role stress indirectly predict gender-based violence behavior.
Benzer Tezler
- Yazılı basında kadın cinayetlerine ilişkin haberler: Eleştirel bir söylem analizi
News about women's murders in the print media: A critical discourse analysis
CENNET KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SosyolojiPamukkale ÜniversitesiDil Bilimleri ve Kültür Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL AKTAŞ
- Kadına yönelik şiddet
The violence against to women
HİKMET NAZLICAN ÇALMUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiUfuk ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL KARABULUT
- Bosna Savaşı ve Srebrenitsa soykırımının cinsiyetkırımı ve kadınkırımı üzerinden incelenmesi
An analysis of the Bosnian War and the Srebrenica Genocide through the perspectives of gendercide and femicide
HİLAL UR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Hukukİstanbul ÜniversitesiSoykırım Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR AKARÇAY
- Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadına yönelik şiddet Eyüpsultan örneği
Gender inequality and violence against women Eyüpsultan example
HÜLYA GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiKadın ve Aile Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAMZE YILDIZ ŞEREN
- Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin çevrimiçi yeniden üretimi: Erkeklerle nitel bir çalışma
Online reproduction of gender inequality: A qualitative study with men
CEMRE AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sosyal HizmetAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEZEN SERPEN