AiİHS ve anayasa hukuku bağlamında vergide adalet ilkesi
Principle of justice in tax in the context of ECHR and constitutional law
- Tez No: 765975
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN EMRE ZORLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonomi Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonomi Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
İdarenin kamu giderlerini karşılamak amacıyla özel bir karşılığı olmaksızın hukuki cebir ile elde ettiği gelirlere vergi denir. Verilendirmeye dair hukuki ilişkilerde taraflardan bir tanesi egemenlik gücü ve ayrıcalıklarına sahip olan devlet, diğer tarafta ise kanunların kendisine maddi ve şekli ödevler yüklediği mükellef bulunmaktadır. Bu orantısız hukuki ilişki sebebiyle zaman zaman iktidarlar keyfiliğe ve aşırılığa kaçabilmiş bu sebeple insan hak ve hürriyetleri ihlal edilmiştir. Bu sebeple vergilendirme işleminde tarafların uyması gerekli bir takım prensipler zaman içerisinde oluşmuştur. Vergiye ilişkin temel prensiplerin normlar hiyerarşisinin en üstünde yer alan Anayasada düzenlenmiş olmasının sebebi vergi düzenlemelerinin tüm hak ve özgürlükleri ilgilendirip etkileyen ve aynı zamanda onlardan etkilenen nitelikte olmasıdır. Anayasal vergi hukukunda bu tür prensipler genel olarak vergide adalet ilkesi kavramı çerçevesinde ele alınmıştır. Vergi adaleti kamu harcamaları sebebiyle alınan verginin, bireyler arasında hakkaniyetli dağılımını ve vergilendirme sürecine ilişkin idari işlemlerin hukuk ve hakkaniyete uygunluğunu ifade eder. AİHS'i Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından kabul edilmiş ve iç hukukun sözleşmeye uygun biçimde düzenlenmesi ve insan hak ve hürriyetlerinin ihlalinin engellenmesi amacıyla çeşitli kurumlar oluşturulmuştur. Bu kurumların başında Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru mekanizması gelmektedir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde vergi kavramından kısaca bahsedildikten sonra vergide adalet kavramı, tarihsel gelişimi, vergide adalet ilkeleri, vergide adalet oluşumunu engelleyen faktörlerden bahsedilmiştir. Özellikle vergide adalet ilkeleri olan vergide genellik uygunluk açıklık belirlilik eşitlik ilkelerine değinilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde insan hakları bağlamında AİHS'nin ve Anayasanın vergide adalet ilkesi çerçevesinde hükümleri ele alınmış olup bu bağlamda insan hakları, insan haklarının bütünlüğü veya bölünmezliği ilkesi ele alınmıştır. Vergide adalet ilkelerinin uygulamada sağlanmasının sosyal devlet ilkesinin ayrılmaz bir parçası olduğu belirtilmiştir. Sosyal ve hukuk devleti çerçevesinde mükellef temel hak ve özgürlüklerinin neler olduğu ve mükellef temel hak ve özgürlükleri ile doğrudan ilişkili olan mülkiyet hakkı, adil yargılanma hakkı, makul sürede yargılanma hakkı, hakkaniyete uygun yargılanma hakkı, mahkemeye erişim hakkı, masumiyet karinesi, susma hakkı vb. temel haklara ayrıntılı bir şekilde değinilmiştir. Çalışmamızın son bölümünde ise vergi mükelleflerinin sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerin ihlali karşısında Anayasa Mahkemesi'ne ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuruda izlemesi gereken prosedürler için yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Income that the state obtains by force to meet public expenditures without any special compensation is called tax. In the legal relations regarding the assignment, one of the parties is the state, which has sovereign power and privileges, and on the other hand, there is the taxpayer to whom the laws impose material and formal duties. Due to this disproportionate legal relationship, from time to time, the governments have been able to escape to arbitrariness and extremism, and therefore human rights and freedoms have been violated. For this reason, a number of principles that the parties must comply with in the taxation process have emerged over time. The reason why the basic principles of taxation are regulated in the Constitution, which is at the top of the hierarchy of norms, is that tax regulations concern and affect all rights and freedoms and are also affected by them. In constitutional tax law, such principles are generally handled within the framework of the concept of justice in taxation. Tax justice refers to the equitable distribution of the tax collected due to public expenditures among individuals and the compliance of the administrative actions with the law and equity regarding the taxation process. The ECHR has been accepted by the Republic of Turkey and various institutions have been established in order to regulate domestic law in accordance with the convention and to prevent violations of human rights and freedoms. At the forefront of these institutions is the Individual Application mechanism of the Constitutional Court. Our work consists of three parts. In the first chapter, after briefly mentioning the concept of tax, the concept of justice in tax, its historical development, principles of justice in tax, the factors that prevent the formation of justice in tax are mentioned. In particular, the principles of generality, openness, certainty, equality in tax, which are the principles of justice in tax, are mentioned. In the second part of our study, the provisions of the ECHR and the Constitution within the framework of the principle of justice in taxation are discussed in the context of human rights, and in this context, the principle of human rights, the integrity or indivisibility of human rights is discussed. It has been stated that ensuring the principles of justice in taxation in practice is an inseparable part of the social state principle. What are the fundamental rights and freedoms of the taxpayer within the framework of the social and legal state and the right of property, the right to a fair trial, the right to a fair trial, the right to a fair trial, the right to access the court, the presumption of innocence, the right to remain silent, etc. fundamental rights are mentioned in detail. In the last part of our study, the procedures to be followed in individual applications to the Constitutional Court and the European Court of Human Rights in the face of violation of fundamental rights and freedoms of taxpayers are given.
Benzer Tezler
- Yaşam hakkı, Avrupa İnsan Hakları ve Anayasa Mahkemesi'ne göre yaşam hakkı
Right to life, according to the European convention on human rights and the Constitutional Court right to life
EMEL BAYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADNAN KÜÇÜK
- Mülkiyet hakkı bağlamında gümrük kaçakçılığı suçlarına uygulanan tedbir ve yaptırımlar
Measures and sanctions applied to crimes of customs smuggling within the context of the right to property
TARIK MAVİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZEN ÜLGEN ADADAĞ
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru bağlamında yaşam hakkının ihlalinde devletin usul yükümlülüğü
Liability of the state for violation of the right to life in individual application to the European court of Human Rights and the Constitutional Court
SERCAN KAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukUfuk ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEZAHAT DEMİRAY
- Türk hukuku ve AİHS bağlamında kölelik, kulluk ve zorla çalıştırma yasağı
Prohibition of slavery, servitude and forced labour in the context of Turkish law and ECHR
OGÜN USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKİF ETGÜ