Öğretmen adaylarının dijital etik tutumları ile çokkültürlü okuryazarlık tutumlarının incelenmesi
Examining of pre-service teachers' digital ethic and multicultural literacy attitudes
- Tez No: 766369
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM AŞILIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dijital etik tutum, çokkültürlü okuryazarlık tutumu, öğretmen adayları, Digital ethic attitude, multiculturel literacy attitude, pre-service teachers
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Dünya'da ekonomik, teknolojik, politik ve sosyo-kültürel temelli olaylardan kaynaklanan değişimlerin ilk etkilediği alanlardan biri eğitimdir. Oluşan değişime ayak uydurabilecek bireylerin yetiştirilmesi ve değişimlerin mağduriyetler yaratmaması için eğitim sistemine dolayısıyla öğretmenlere ve bu mesleğe hazırlanan öğretmen adaylarına görevler düşmektedir. Dijitalleşme, küreselleşme ve uluslararası göç konularının etkilerinin devam ettiği ülkemizde farklı özelliklere sahip bireylerin sayısının arttığı, fiziki ve dijital yaşamın farklı kültürel özelliklere sahip bireylerden oluşan bir yapı kazandığı söylenebilir. Bu yönüyle öğretmenlik mesleğini gelecekte icra edecek öğretmen adaylarının fiziki ve dijital yaşamda öğretmenlik mesleği yeterlilik alanlarının ve dijital etik kapsamındaki sorumlulukların gerektirdiği“fiziki ve dijital yaşamda meslek itibarını koruma, öğrenci merkezli olma, insan haklarına ve farklılıklara saygılı olma”gibi temel gerekliliklere ilişkin tutum ve becerilere sahip olması önemlidir. Bu çalışmada öğretmen adaylarının dijital etik ve çokkültürlü okuryazarlık tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, karma yöntem desenlerinden paralel karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2020-2021 eğitim öğretim yılında Dicle ve Siirt Üniversitesi'nde öğrenim gören 1562 öğretmen adayı; çalışma grubunu ise 27 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen“Dijital Etik Tutum Ölçeği ve Çokkültürlü Okuryazarlık Tutum Ölçeği”ile öğretmen adaylarının demografik verilerinin toplandığı kişisel bilgi formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın nitel verileri ise yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Nicel verilerin analizinde, betimsel istatistiklerden ve non-parametrik testlerden yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analizden yararlanılmıştır. Nicel araştırma sonuçlarına göre, öğretmen adaylarının dijital etiğe ilişkin tutumlarının“tamamen katılıyorum”düzeyinde olduğu saptanmıştır. Öğretmen adaylarının dijital etik tutumlarında anne-baba eğitim durumu ve aylık gelir değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının dijital etik tutumlarının cinsiyet ve interneti günlük kullanım süresi değişkenlerine göre farklılaştığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının çokkültürlü okuryazarlık tutumlarının“tamamen katılıyorum”düzeyinde olduğu saptanmıştır. Öğretmen adaylarının çokkültürlü okuryazarlık tutumlarında aylık gelir ve interneti günlük kullanım süresi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Ancak öğretmen adaylarının çokkültürlü okuryazarlık tutumlarının cinsiyet değişkenine göre çokkültürlü okuryazarlığın tüm alt boyutlarında ve genel toplam puanında; anne eğitim durumu değişkenine göre“kültürel farklılıklarda saygı ve eşitlik”boyutunda; baba eğitim durumu değişkenine göre ise“cinsiyet farklılığına saygı”boyutunda farklılaştığı belirlenmiştir. Nitel araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının çoğunluğunun dijital sorumluluklara sahip oldukları yönünde görüş belirttikleri, öğretmen adaylarının tamamının dijital etik kurallara uyduklarını belirttikleri; ayrıca öğretmen adaylarının topluma yönelik görüşlerinde dijital etik kurallara uyulması ve dijital sorumluğa sahip olunması konularında toplumda eksiklikler olduğuna ilişkin görüşler belirttikleri gözlenmiştir. Katılımcı öğretmen adaylarının çoğunluğunun çokkültürlü okuryazarlığa ilişkin“Kültürel Farkındalık, Kültürel Farklılıklarda Saygı ve Eşitlik ve Cinsiyet Ayrımcılığı”temalarına ilişkin çokkültürlü okuryazar tutuma sahip oldukları yönünde; öğretmen adaylarının tamamımın“ Dilsel Farklılıklara Saygı”temasına ilişkin çokkültürlü okuryazar tutuma sahip oldukları yönünde görüş belirtikleri gözlenmiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının çoğunluğunun çokkültürlü okuryazarlığın“Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kültürel Farklılıklarda Saygı ve Eşitlik”temalarına ilişkin topluma yönelik görüşlerinde toplumda eksiklikler olduğu yönünde yanıt verdikleri görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Education is one of the first areas affected by the changes arising from economic, technological, political and socio-cultural events in the world. Education system, teachers and pre-service teachers preparing for this profession have duties for educating individuals who can adapt to the change that occurs and changes do not cause suffering. It can be said that increasing the number of individuals with different characteristics and pysical and digital life has gained a structure consisting of individuals with different cultural characteristics in our country where the effects of digitalization, globalization and international migration continue. In this aspect, pre-service teachers who will practice the teaching profession in the future, to have attitudes and skills related to the basic requirements such as“protecting the professional reputation in physical and digital life, being student-centered, respecting human rights and differences”required by the teaching profession competencies and responsibilities within the scope of digital ethics is important. The aim of this study is to examine pre-service teachers's digital ethic and multicultural literacy attitudes. In this research parallel mixed method, one of the mixed methods was used. The sample of the study consists of pre-service teachers studying in Dicle and Siirt University in the 2020-2021 academic year. The study group consisted of 27 pre-service teachers. The quantitative research data collected from“Digital Ethic Attitude Scale”and“Multicultural Literacy Attitude Scale”developed by the researcher and the personal information form in which the demographic data of pre-service teachers The qualitative research data collected from semi-structured interview form for pre-service teachers Despriptive statistics and non-pametric tests were used to analyze the quantitative data. The despriptive analyze was used to analyze the qualitative data. According to quantitative research results, it was determined that pre-service teachers' attitude towards digital ethics and multicultural literacy are at the level of“totally agree”. No significant difference was observed in the attitude towards digital ethics of pre-service teachers according to the variables of parent's education status and family's monthly income. The analysis of the pre-service teachers digital ethic attitudes according to the variables of gender and daily internet usage time showed that there was a significant differentiation. In the study, significant differences were observed the attitude towards multicultural literacy of pre-service teachers according to variable of gender in all sub-dimensions of multicultural literacy and overall scale; according to mother's education status variable in“ respect and equality in cultural differences”sub-dimension; according to father's education status variable in“respect in gender differences”sub-dimension pre-service teachers' attitude towards to multicultural literacy. According to qualitative research results, it was observed that the majority of the pre-service teachers stated that they had digital responsibilities and all of the pre-service teachers comply with the digital ethical rules. Moreover, it was observed that pre-service teachers stated that there are deficiencies in the society in terms of complying with digital ethical rules and having digital responsibility. It was observed that the majority of pre-service teachers stated that they have a multicultural literate attitude regarding the themes of multicultural literacy,“Cultural Awareness, Respect and Equality in Cultural Differences, and Gender Discrimination”; all of the pre-service teachers had a multicultural literate attitude towards the theme of“Respect for Linguistic Differences”. However, it was observed that the majority of pre-service teachers stated that there were deficiencies in their views on the society regarding the themes of multicultural literacy,“Gender Discrimination and Respect and Equality in Cultural Differences”.
Benzer Tezler
- Sosyal Bilgiler öğretmeni adaylarına uygulanan dijital vatandaşlık eğitimi programının etkililiği: Bir model önerisi
Effectiveness of the digital citizenship education program applied to Social Study teachers: a model proposal
ÜMİT ÖZER
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL GÜÇLÜ
- 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa dayalı etkinliklerin öğrencilerin dijital ortamdaki tutumlarına etkisi ve öğrenme öğretme sürecine yansımaları
The effects of digital citizenship based activities on students? attitudes in digital environments and reflections to learning teaching process in the 6th grade social studies course
HIDIR KARADUMAN
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık seviyelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of digital citizenship levels of prospective science teachers in terms of various variables
ŞULE MELİKE ÖZÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLMİ ERTEN
- Matematik öğretmen adayları ile diğer öğretmen adayları arasındaki dijital vatandaşlık seviyelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Survey on digital citizenship levels between mathematics teacher candidates and other teacher candidates for different variables
ASUMAN BAYDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜNAL İÇ
- İlkokul eğitiminde dijital vatandaşlıkla ilgili yapılan çalışmaların meta sentez yoluyla incelenmesi
Investigation of studies on digital citizenship in primary education through meta synthesis
MÜNEVVERE BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL YAZICI