Geri Dön

Bazı buğday genotiplerinin sarı cücelik virüslerine karşı dayanıklılığının genotipik ve fenotipik karakterizasyonunun belirlenmesi

Determination of the genotypic and phenotypic characterization of some wheat genotypes resistance to yellow dwarf viruses

PDF İndir

  1. Tez No: 768620
  2. Yazar: MAHİR BAŞARAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KADRİYE ÇAĞLAYAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 104

Özet

Bu çalışma 2019-2022 yılları arasında Diyarbakır GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi (GAPUTAEM) ve Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (HMKÜ) Viroloji Laboratuvarında yürütülmüştür. Materyal olarak GAPUTAEM tarafından verim ve kalite parametreleri araştırılmış olan ve tescil için aday olarak belirlenen 13 adet buğday genotipi, 10 adet Diyarbakır ili için önemli yerel buğday çeşidi ve 7 adet de standart buğday çeşidi kullanılmış olup kontrol olarak Anza ekmeklik buğday ile Barbaros arpa çeşitleri kullanılmıştır. Çalışmanın temel amacı, bu genotiplerin sarı cücelik hastalığına neden olan barley yellow dwarf virus (BYDV)-PAV, BYDV-MAV ve cereal yellow dwarf virüs (CYDV)-RPV türlerine karşı dayanıklık durumunun fenotipik ve genotipik analizlerle belirlenmesidir. Bu amaçla öncelikle BYDV'nin bu üç türüyle bulaşık olduğu tespit edilen buğday bitkileri inokulum kaynağı olarak kullanılmış ve virüs vektörü olarak bilinen Rhopalosiphum padi ve Sitobion avenae ile dayanıklık durumu araştırılan buğday genotiplerine aktarılması sağlanmıştır. Afidlerle inokule edilen toplam 300 buğday bitkisinin DAS-ELISA testi sonucunda saptanan ortalama BYDV enfeksiyon oranları BYDV-PAV için %52.6, BYDV-MAV için %47.0, CYDV-RPV için %9.3 olarak tespit edilirken RT-PCR analizleri ile bu oranlar BYDV-PAV için %66.0, BYDV-MAV için %56.3, CYDV-RPV için ise %47.3 olarak tespit edilmiştir. Fenotipik gözlemlerin teyit edilmesi amacıyla yapılan genotipik analizlerde sarı cücelik virüslerine karşı dayanıklılıkla ilişkili Bdv2 ve Bdv3 genlerinin varlığının belirlenmesi için SSR, SCAR ve RAPD markörleri kullanılarak yapılan PCR analizleri sonucunda sadece SSR markörleri ile 16 genotipte Bdv2 geni, 20 genotipte ise Bdv3 geni ile ilişkili amplifikasyon elde edilmiştir. Genotipik olarak her iki SSR markörüyle de dayanıklı bulunan 16 genotipin fenotipik tepkileri değerlendirildiğinde ise bu genotiplerin farklı oranlarda BYDV'ye duyarlı oldukları tespit edilmiştir. Elde edilen bu veriler ışığında ekmeklik buğday genotipleri makarnalık olanlara göre daha dayanıklı/tolerant bulunmuştur. Makarnalık buğday genotipleri içinde ise sadece Hevidi/Akbuğday makarnalık buğday genotipi dayanıklı/tolerant olarak tespit edilmiş olup gelecekteki ıslah çalışmaları için ekmeklik buğday genotiplerinin yanı sıra bu yerel çeşidin de kullanılması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

This study was carried out in Diyarbakır GAP International Agricultural Research and Training Center (GAPUTAEM) and Hatay Mustafa Kemal University (HMKU) Virology Laboratory between 2019-2022. Thirteen wheat genotypes whose yield and quality parameters were investigated by GAPUTAEM and determined as candidates for registration, 10 important local wheat cultivars for Diyarbakir province and 7 standard wheat cultivars were used as materials. As a control bread wheat cultivars Anza and Barbaros barley cultivars were used as controls. The main aim of the study is to determine the resistance status of these genotypes and cultivars against barley yellow dwarf virus (BYDV)-PAV, BYDV-MAV and cereal yellow dwarf virus (CYDV)-RPV species that cause yellow dwarf disease, by phenotypic and genotypic analyzes. For this purpose, wheat plants that were detected as infected by these three species of BYDV were used as inoculum source and the viruses were transferred to wheat genotypes and varieties whose resistance status was investigated with Rhopalosiphum padi and Sitobion avenae, which is known as the vector of this disease. While the mean BYDV infection rates of 300 wheat plants inoculated by aphids by DAS-ELISA were 52,6.0% for BYDV-PAV, 47.0% for BYDV-MAV, and 9.3% for CYDV-RPV. The infection rates were detected as 66.0% for BYDV-PAV, 56.3% for BYDV-MAV and 47.3% for CYDV-RPV by RT-PCR. As a result of PCR analyzes using SSR, SCAR and RAPD markers to determine the presence of Bdv2 and Bdv3 genes associated with resistance to yellow dwarf viruses in genotypic analyzes to confirm phenotypic observations, the amplification associated with the Bdv2 gene in 16 genotypes and the Bdv3 gene in 20 genotypes were obtained only by using SSR markers. When the phenotypic responses of 16 genotypes that were genotypically resistant to both SSR markers were evaluated, it was determined that all these genotypes were susceptible in different level to BYDVs. In the light of these data, bread wheat genotypes were found to be more resistant/tolerant than durum wheat genotypes. Among durum wheat genotypes, only Hevidi/Akbuğday was determined to be resistant/tolerant and for future breeding studies, this local variety should be used as well as bread wheat genotypes. recommended.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    704096

    Bazı buğday genotiplerinin barley yellow dwarf virus (BYDV)'ne markör destekli seleksiyon ile dayanıklılıklarının belirlenmesi ve reaksiyonlarının değerlendirilmesi

    Determining the resistance of some wheat genotypes to barley yellow dwarf virus (BYDV) by marker assisted selection and evaluation of their reactions

    SEVDİYE YORGANCI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ZiraatAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERAP AÇIKGÖZ

  2. Tez No

    504891

    Farklı kökenlerden gelen ekmeklik buğday genotiplerinin kahramanmaraş iklim koşullarındaki performansları ve bazı genlerin allelik varyasyonlarının belirlenmesi

    The performance of bread wheat varieties coming from different origins and determination of some gene allelic variations in kahramanmaraş conditions

    HASAN GEZGİNÇ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYDIN AKKAYA

  3. Tez No

    567830

    Seri 82 ekmeklik buğday M3 mutantlarının fonksiyonel markörlerle karakterizasyonu

    Characterization of M3 mutants of seri 82 bread wheat cultivar using functional markers

    HÜLYA KİRAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZİYA DUMLUPINAR

  4. Tez No

    309173

    Bazı makarnalık buğday genotiplerinin pigment içeriği ve lipoksijenaz aktivitesi bakımından moleküler ve biyokimyasal analizleri

    Molecular and biochemical analysis of some durum wheat genotypes for carotenoid pigment content and lipoxygenase activity

    AYŞE SUNA BALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    BiyolojiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ATEŞ SÖNMEZOĞLU

  5. Tez No

    619639

    Sentetik hekzaploid buğday hatları ve ekmeklik buğday genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu

    Morphological and molecular characterization of synthetic hexaploid bread wheat lines and wheat varieties

    FEYZA ÇAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    ZiraatTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMET BAŞER

Geri Dön