Felsefede belleğin yapısı ve bellek-benlik ilişkisi
The structure of memory and memory-self relation in philosophy
- Tez No: 769974
- Danışmanlar: PROF. DR. AYHAN BIÇAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Bu çalışmada ele alınan insan belleği, bilimsel araştırmaların nesnesi ve sanat-edebiyat üretiminin değerli bir kaynağıdır. Aynı zamanda insan belleği, felsefe sorunlarının da önemli bir parçasıdır. İnsan yaşamı, gündelik olgu ve olaylara dair deneyimlerin belleğin gücü sayesinde çözümlenmesi ile süreklilik arz eden anlamlı bir örüntü ve anlatı halini almaktadır. Bellek, deneyimlerin özel biçimlerde kaydedilmesi ile geçmişe yönelik tutarlı bir izlenim sağlamakta ve bu bilgiler üzerinden geleceğe yönelmeyi kolaylaştırmaktadır. Söz konusu izlenimlerin çoğunlukla silindiği ve kimi zaman da gerçekle uyuşmadıkları bilinmektedir, bu durum da belleğin sorgulanmasına neden olmaktadır. Fakat öte yandan yaşamın, içindeki anlar kadar birbirinden bağlantısız parçalara bölünmesi bellek olmaksızın kaçınılmazdır. Bellek sayesinde insan, düşünce, bilgi ve uslamlamada hazır nesnelerin ötesine geçebilmektedir. Bu bakımdan bellek, felsefenin önemli bir problem alanı olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada bellek, epistemoloji, metafizik ve zihin felsefesi temelli olarak işlenmektedir. Tezin hareket noktası olan insan belleği üzerine yapılan çalışmalar, geçmişte olduğu gibi belleğin yalnızca algı ve deneyimlerin izlerinin saklandığı büyük bir arşiv merkezi olmadığını göstermiştir. Bu bakımdan bellek burada, daha aktif ve dinamik bir süreçler bütünü olarak ele alınmaktadır. İnsan zihnine içkin olan ve zaman içinde aynı kişi olmanın koşullarını oluşturan bilgi, bilinç ve imgeler bütününün bellekte nasıl temsil edildiği incelenmektedir. Hem zihinsel hem de fiziksel bir fenomen olarak bellek, kişinin zaman içinde aynı kişi olabilmesini yaşamın kendisinde verili olmayan anlamlı ve tutarlı bir anlatı oluşturma gücü ile başarabilmektedir. Geçmiş zamana ve algılanan gerçeğe gönderme yapan beleğin, imgelem ile birlikte çalışarak yeniden yapıcı olduğu aktarılmaktadır. Buradan, ana hatlarıyla gerçeğe sadık ancak kurgusal da olabilecek bir anlatı ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmanın temel problemi ve tezi olarak değerlendirilen konu, belleğin farklı yaklaşımlarından, kavramsal analizinden ve felsefedeki tartışma birikiminden yola çıkılarak bellek ve benlik ilişkisinin süreklilik zemininde ele alınması ve bu ilişkinin benlik bilincinin sürekliliğinin kurulmasına olan katkısının incelenmesi şeklinde ifade edilebilir. Buradan yola çıkılarak benlik bilincinin sürekliliğini sağlayan unsurlardan ikisinin bireysel ve toplumsal bellek oldukları ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın yazarına göre bu iki bellek türü, süreklilik bağlamında dil ve iletişim üzerinden ortak biçimde ele alınmalıdır. Zira bu iki bellek türü ancak birlikte benlik bilincinin sürekliliğinin oluşmasına katkıda bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Human memory, the subject of this study, is an object of scientific research, a valuable source of artistic and literary production, as well as an important part of philosophical problems. Human life becomes a continuous and meaningful pattern by analyzing the phenomena and events experienced on a daily basis through the power of memory. Memory provides a coherent impression of the past by recording experiences in special forms and facilitates orientation towards the future through this information. It is known that these impressions are often erased and sometimes do not correspond to reality, which leads to the questioning of memory. But on the other hand, the division of life into parts as disconnected from each other as the moments in it is inevitable without memory. Thanks to memory, human beings are able to go beyond ready-made objects in thought, knowledge and reasoning. In this respect, memory remains an important problem area of philosophy. In this study, memory is analyzed on the basis of epistemology, metaphysics and philosophy of mind. Studies on human memory, which is the starting point of the thesis, have shown that memory is not just a large archive center where traces of perceptions and experiences are stored, as in the past. In this respect, memory is addressed here as a more active and dynamic set of processes. This study examines how memory represents the totality of knowledge, consciousness and images that are inherent to the human mind and constitute the conditions for being the same person over time. Memory, as both a mental and physical phenomenon, is able to be the same person over time through its power to create a meaningful and coherent narrative that is not given in life itself. It is stated that memory, which refers to past time and perceived reality, is reconstructive by working together with imagination. From this, a narrative emerges that is faithful to reality in its outlines but can also be fictional. The main problem and thesis of this scrutiny is to examine the relationship between memory and the self on the grounds of continuity based on different approaches, conceptual analysis and philosophical discussions of memory, and to examine the contribution of this relationship to the establishment of the continuity of self-consciousness. Based on this, it emerges that two of the elements that ensure the continuity of self-consciousness are individual and social memory. Therefore, in my opinion, these two types of memory should be addressed jointly through language and communication in the context of continuity. Because these two types of memory contribute to the formation of the continuity of self-consciousness only together.
Benzer Tezler
- Idiosyncratic memory: Self construction in Thomas Wolfe's Look Homeward, Angel
Kendine özgü bellek: Thomas Wolfe'nin look Homeward, Angel'inde benlik inşası
SERHAT AKBAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıEge ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜMÜŞÇUBUK
- Nested structure of time consciousness and its dependence on mental time travel competence and episodic memory
Zaman bilincinin yuvalanmış yapısı ve onun, zihinsel zaman yolculuğu yeteneği ve epizodik belleğe bağlılığı
ÖZGE DURAL ÖZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
FelsefeOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN SOL
YRD. DOÇ. DR. KOURKEN MICHAELIAN
- Bellek üreticisi olarak sinematografik imge: Aftersun örneği
The cinematographic image as a producer of the memory: The case of Aftersun
OKAN SÜMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeBaşkent ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDEM İLİC
- Yeniden işlevlendirilen mekanlarda katmanlaşan belleğin örnekler üzerinden incelenmesi
Investigation of stratified memory in adaptive reused places by the examples
RABİA TAĞRİKULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Felsefeİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN DOSTOĞLU