Değişik tahıl türlerinin ve buğday çeşitlerinin kadmiyum toksisitesine duyarlılığı ve buna çinko eksikliğinin etkisi
The Effect of zinc deficiency on tolarance cadmium toxicity in differen cereals species whe at cultivers
- Tez No: 77163
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ÇAKMAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Cd accumulation, Cd toxicity, heavy metals, Cd-Zn interaction, Zn deficiency
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
ÖZ DOKTORA TEZİ DEĞİŞİK TAHIL TÜRLERİNİN VE BUĞDAY ÇEŞİTLERİNİN KADMİYUM TOKSİSİTESİNE DUYARLILIĞI VE BUNA ÇİNKO EKSİKLİĞİNİN ETKİSİ NURCAN KÖLELİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TOPRAK ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. İsmail ÇAKMAK Yıl :1998, Sayfa :110 Jüri : Prof. Dr. İsmail ÇAKMAK : Prof. Dr. Rıfat DERİCİ : Doç. Dr. Süleyman TABAN Tarım topraklarında bitkilerce alınabilir çinkonun (Zn) yetersizliği durumunda, değişik kaynaklardan toprağa ulaşan ve toksik bir ağır metal olan kadmiyumun (Cd), bitkiler tarafından kolaylıkla alındığı ve özellikle bitkinin yenen kısımlarında biriktiği, böylece besin zincirine girdiği ileri sürülmektedir. Ayrıca bitki türlerinin ve aynı bitki türünün genotiplerinin Cd toksisitesine karşı farklı düzeyde dayanıklılık (tolerans) gösterdiği bildirilmiştir. Burada sunulan doktora çalışması çerçevesinde değişik tahıl türlerinin Cd toksisitesine duyarlılığı araştırılmış ve bu duyarlılık üzerine Zn beslenmesinin etkileri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, hem tahıl türleri hem de aym türün değişik çeşitleri arasında Cd toksisitesine dayanıklılık yönünden önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Tahıl türleri arasında Cd toksisitesine dayanıklılıkta çavdarın en dayanıklı, makarnalık buğdayın ise en dayanıksız olduğu belirlenmiş ve dayanıklılığın çavdar > tritikale > arpa > yulaf > ekmeklik buğday > makarnalık buğday şeklinde bir azalma gösterdiği bulunmuştur. Bitkilerin Zn beslenmesinin iyileştirilmesi ile bitkilerin Cd toksisitesine duyarlılığı önemli düzeyde azalmaktadır (makarnalık buğdaylar hariç). Çinkonun bu olumlu etkisi yeşil aksam kuru madde miktarım artırması ve dolayısıyla bitki dokularındaki Cd konsantrasyonunu seyreltmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Elde olunan sonuçlar, toprak, bitki ve insan besin zincirindeki hem Zn yetersizliğini hem de Cd toksisitesini kısa bir sürede gidermede veya azaltmada en etkili yolun toprakların Zn ile gübrelenmesinin gerekliliğine işaret etmektedir. Böylece hem bitkisel üretimde oldukça fazla artış elde edilecek hem de insan ve hayvan sağlığına önemli katkıda bulunulacaktır. Anahtar Kelime: Cd birikimi, Cd toksisitesi, antagonizm, ağır metal, Cd-Zn etkileşimi
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph. D. THESIS THE EFFECT OF ZINC DEFICIENCY ON TOLERANCE TO CADMIUM TOXICITY IN DIFFERENT CEREALS SPECDES WHEAT CULTIVARS NURCAN KÖLELİ DEPARTMENT OF SOILS INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. Ismail ÇAKMAK Year : 1998, Pages: 110 Jury : Prof. Dr. Ismail ÇAKMAK : Prof. Dr. Rıfat DERİCİ : Ass. Prof. Dr. Süleyman TABAN Cadmium (Cd), a toxic heavy metal, is readily taken up by plants from soil and may accumulate at high levels in edible parts when plants grown particularly under zinc (Zn) deficiency and thereby entering the food chain. Furthermore, it is indicated that genotypes of plant species, even between cultivars and inbred lines of the same species tolerate to Cd toxicity on different levels. The objective of the experiments was to study the tolerance of the cereal species to Cd toxicity and to test the effects of Zn deficiency on Cd toxicity in soils with varried supply of Zn and Cd. The obtined results showed that cereal species and wheat cultivars greatly differ in their tolerance to Cd toxicity. Rye showed the highest tolerance to Cd toxicity, while durum wheats were most sensitive to Cd toxicity. Tolerance of all cereal species to Cd toxicity declined in order: rye > triticale > barley > oat > bread wheat > durum wheat. It is shown that the sensitivity of plants to Cd toxicity is decreased by Zn supply (except durum wheats). Positive effect of Zn treatment comes out as increase of the dry matter with a result of dilution of Cd concentration in plants. The results indicated that the most effective way to remove and decrease either Zn deficiency and Cd toxicity in soil-plant and human food chain is Zn treatment to soil. Hence, either is increased plant production and is contributed animal and human health.
Benzer Tezler
- Değişik tahıl ürünlerinin ve buğday çeşitlerinin çinko eksikliğine karşı duyarlılığının araştırılması
Sensitivity of different cereal species and wheat cultivars to zinc deficiency
M.BÜLENT TORUN
- Determination of Fusarium species associated with crown rot of wheat in Turkey and assessment of resistance status of some wheat genotypes to Fusarium culmorum
Türkiye'de buğdayda kök boğazı çürüklüğü ile ilişkili Fusarium türlerinin tespiti ve bazı buğday genotiplerinin Fusarium culmorum'a dayanıklılık durumlarının belirlenmesi
ELFINESH SHIKUR GEBREMARIAM
- Değişik ploidy düzeyindeki tahıl türlerinin karyotip ve idiogramlarının belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
NAZAN ÇÖPLÜ
- Farklı zamanlarda ekilen bazı tahıl türlerinin ot verimi ve kalitesi bakımından karşılaştırılması
Comparison in terms of the herbage yield and quality of some grain species grown at different sowing times
DİLEK KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatBingöl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDAL ÇAÇAN
- Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri buğday alanlarında tahıl kist nematodu türlerinin (Heterodera avenae group) belirlenmesi ve bazı buğday genotiplerinin heterodera avenae (wollenweber, 1924)'ye karşı dayanıklılığının araştırılması
Determination of cereal cyst nematodes (Heterodera avenae group.) on cereal fields in eastern mediterranean and southeast anatolaian regions and investigation of some wheat genotypes resistance aganist to heterodera avenae (wollenweber, 1924)
MUSTAFA İMREN
