Psikolojik belirtiler ile kendine zarar verme davranışı arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğü, ruminasyon, dürtüsellik ve öz şefkatin aracı rolü
The mediating role of difficulty in emotion regulation, rumination, impulsivity, and self-compassion in the relationship between psychological symptoms and self-harm behavior
- Tez No: 772062
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: duygu düzenleme, dürtüsellik, kendine zarar verme, öz şefkat, psikolojik belirtiler, ruminasyon, Self-harm, self-compassion, rumination, emotion dysregulation, impulsivity
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Kendine zarar verme davranışı (KZVD) özellikle ergen ve genç yetişkin grupları etkileyen önemli bir toplumsal sağlık problemidir. KZVD' nin sosyodemografik ve psikolojik risk faktörlerini belirlemenin psikolojik müdahalelerin geliştirilmesine ışık tutacağı düşünülmektedir Bu çalışmada psikolojik belirtilerle KZVD arasındaki ilişkide dürtüsellik, ruminasyon, duygu düzenleme güçlüğü ve öz-şefkatin aracılık rollerinin incelenmesi hedeflenmiştir.. Çalışmaya 323 üniversite öğrencisi dahil edilmiştir. Araştırmada Kendine Zarar Verme Davranışı Değerlendirme Envanteri, Ruminatif Stiller Ölçeği Kısa Formu, Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu, Öz Şefkat Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri ve Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS ve AMOS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Hipotez testleri için çoklu regresyon analizi (MANOVA), Aracılık Analizleri ve Yapısal Eşitlik Modeli(YEM) analizi yürütülmüştür. YEM'e göre oluşturulan yol haritasında psikolojik belirtilerden ruminasyon, duygu düzenleme güçlüğü, dürtüsellik ve öz şefkata giden doğrudan yollar anlamlı bulunmuştur. Psikolojik belirtiler ile ruminasyon, dürtüsellik ve duygu düzenleme güçlüğü arasında pozitif yönde, öz şefkatle ise negatif yönde istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki vardır. Öte yandan dürtüsellik, duygu düzenleme güçlüğü: dürtüsellik ruminasyon: ve öz şefkatten kendine zarar verme davranışına giden doğrudan yollar anlamlı bulunmamıştır. Ayrıca psikolojik belirtilerden kendine zarar verme davranışına giden dolaylı yol da anlamlı bulunmamıştır. Bu bulgulara göre kendine zarar verme davranışı ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide ruminasyon, öz-şefkat, dürtüsellik ve duygu düzenleme güçlüğünün aracılık etkilerinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmektedir. Aracı değişken modellerine göre yapılan analizlerde; öz-şefkat ve ruminasyonun duygu düzenleme güçlüğü ile KZVD ilişkisinde tam aracılık etkilerinin olduğu; dürtüsellik ve öz-şefkatin ruminasyon ve KZVD ilişkisinde kısmi aracılık etkilerinin olduğu, dürtüsellik ve KZVD ilişkisinde öz-şefkatin kısmi aracılık etkisinin olduğu ve son olarak ruminasyonun KZVD üzerindeki etkisinde psikolojik belirtilerin tam aracılık etkisinin olduğu bulunmuştur. Bahsi geçen demografik ve psikolojik faktörlerin KZVD riskini artırabileceği ve öz şefkat temelli psikolojik müdahalelerin etkili olabileceği sonucu çıkarabilir. KZVD ile ilgili müdahale temelli araştırmaların yapılması bu davranışın anlaşılmasına ışık tutacaktır.
Özet (Çeviri)
Nonsuicidal self-injury (NSSI) is an important public health problem that affects especially adolescents and young adults. It was estimated that determining sociodemographic and psychological risk factors for NSSI will contribute to development of psychological interventions. When the literature was examined, it was seen that NSSI is an incompatible emotion regulation style and co-occurs many psychological problems. It is stated in the literature that impulsivity and rumination are predisposing factors for NSSI. Although the negative relationship between NSSI and self-compassion has been revealed, there has been no study examining the mediating role of self-compassion in relationship between rumination, impulsivity and NSSI. In this study, it was aimed to examine the mediating roles of impulsivity, rumination, emotion regulation difficulties and self-compassion in the relationship between psychological symptoms and NSSI. 323 undergradute university students were included in the study. Inventory of Statements About Self-Injury, Ruminative Thinking Styles Scale Short Form, Barratt Impulsivity Scale Short Form, Self Compassion Scale, Brief Symptom Inventory and Emotion Dysregulation Scale were used. The data were analyzed using SPSS and AMOS programs. Multiple Variance Analysis (MANOVA), Mediation Analysis and Structural Equation Modeling analysis were carried out for the hypothesis testing. In the path diagram generated based on structural equation modeling, direct paths to psychological symptoms from rumination, difficulty in emotion regulation, impulsivity and self-compassion were found significant. There is a statistically significant relationship between psychological symptoms and rumination, impulsivity and difficulty in emotion regulation, and a negative relationship with self-compassion. On the other hand, direct paths from impulsivity, difficulty in emotion regulation, impulsivity, rumination, and self-compassion to self-harming behavior were not found to be significant. In addition, the indirect path from psychological symptoms to self-harming behavior was not found significant. According to these findings, it was seen that the mediating effects of rumination, self-compassion, impulsivity and difficulty in emotion regulation are not statistically significant in the relationship between self-harming behavior and psychological symptoms.For mediation variable analysis, it was found that both self-compassion and rumination were fully mediating the relationship between emotion regulation difficulty and NSSI. Impulsivity and self-compassion had partial mediating effect on the relationship between rumination and NSSI. The relationship between impuslvity and NSSI was partially mediated by self-compassion. Lastly, psychological symptoms were mediated the relationship between NSSI and rumination.. It can be concluded that the mentioned demographic and psychological risk factors may increase the risk of NSSI and that psychological interventions based on self-compassion may be effective. Conducting intervention-based research on NSSI will shed light on the understanding of this behavior.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmasının depresif belirtiler ve kendine zarar verme davranışı ile ilişkisinde öz eleştirinin ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi
The investigation of the mediating role of self-criticism and emotion dysregulation on the relationship of childhood trauma with depressive symptoms and non-suicidal self-injury in university students
AYNUR KAYAR
- Depresyon belirtileri yüksek olan katılımcılarda çocukluk çağı travması ile kendine zarar verme davranışı arasındaki ilişkide kişilerarası duygu düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of interpersonal emotion regulation between self harm and childhood trauma in respondents with depressive symptoms
İDİL ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEBNEM AKAN
- Conceptions of parental authority and the roles of parent-adolescent conflict and parental control behaviors on adolescent adjustment
Ebeveyn otoritesinin kavramsallaştırılmasının, ebeveyn-ergen çatışmasının ve ebeveyn kontrol davranışlarının ergenin uyumu üzerindeki rolü
AYLİN EVRANKAYA
- Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerde aile tutumu ile depresif belirtiler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between family attitudes and depressive symptoms in adolescents with self-harm behavior
BERŞAN BODUR KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN ERDOĞAN
- Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerin aleksitimi, mizaç ve karakter özellikleri ve çocukluk dönemi ihmal ve istismarı yönünden değerlendirilmesi
The asssessment of self-mutilate adolescents and relationship with alexithymia, temperament and character dimensions of personality and childhood neglect and abuse history
OLCAY TÜZÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
DOÇ. DR. TEVFİKA TUNABOYLU İKİZ
