Senetle ispat kurallarının manevi ve maddî imkânsızlıktan doğan istisnaları (HMK m. 203)
Exceptions to the proof by deed rules due to moral and physical impossibility (HMK m. 203)
- Tez No: 772132
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM ERİŞİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Hukukî İşlem, Tanık, Senetle İspat Kuralları, Maddî İmkânsızlık, Manevi İmkânsızlık, Legal Transaction, Witness, Proof by Deed Rules, Physical Impossibility, Moral Impossibility
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Hukuk Muhakemeleri Kanunu (“HMK”) m. 203 kapsamında senetle ispat kurallarının istisnaları altı ayrı bent hâlinde, mehaz Kanundaki hükmün aksine, görece kazuistik yöntem benimsenmek suretiyle düzenlenmiştir. Bunlar öğretide manevi ve maddî imkânsızlık başlığı altında incelenir. Bu ayrımın temel sebebi, HMK m. 203'ün karşılığı olan mehaz Code Civil (“CC”) m. 1360'ta Fransız Kanun koyucunun senetle ispat kuralının istisnalarını manevi ve maddî imkânsızlık hâlleri altında genelleme yaparak düzenlemiş olmasıdır. HMK m. 203/1-a'da sayılan yakın hısımlar arasında yapılan hukukî işlemlerde ya da HMK m. 203/1-b uyarınca, işlemin niteliği ve tarafların durumu dikkate alınarak, işlemin yapıldığı yer ve zamanda senetle tespit edilmemesi yönünde bir teamülün mevcut olması hâlinde, senetle ispat kuralının uygulanmasının manevi olarak imkânsız olduğu; HMK m. 203'teki diğer dört bendin ise, senet düzenlenmesinde maddî imkânsızlık bulunan hâllerden olduğu kabul edilmiştir. Bunlardan HMK m. 203/1-ç ile d'deki düzenlemeler kanımızca fuzulidir. Şöyle ki, senetle ispat kuralları hukukî işlemler için getirilmiştir ve bunların uygulama alanı hukukî işlemin tarafları ile sınırlıdır. Yani işleme yönelik irade bozukluğu ya da gabin iddiası her türlü delille ispat edilebilir. Yine işlemin tarafı olmadıklarından, muvazaa iddiasını üçüncü kişilerin her türlü delille ispat edebileceği tartışmasızdır. HMK m. 203/1-c ve m. 203/1-e'ye gelince, ikisinde de ortada bir senet yoktur. İlkinde, tarafların içinde bulundukları zor şartlar altında hukukî işlemi yapmak zorunda olmalarından senet hiç düzenlenememiştir. İkincisinde ise, senet taraflarca düzenlenmiş fakat elde olmayan sebeplerden ortadan kaybolmuş ya da kaybedilmiştir. Bu iki hâlde, senetle ispat kurallarının uygulanması maddî olarak imkânsızdır.
Özet (Çeviri)
Exceptions to the proof by deed rules are provided within Article 203 of the Turkish Code of Civil Procedure. Contrary to Article 1360 of the French Civil Code, which constitutes the source of the Turkish provisions on proof by deed, Turkish lawmakers adopted a relatively more casuistic approach by enumerating the exceptions under six specific sections. These six exceptions of the proof by deed are divided into the two categories of physical and moral impossibilities in the Turkish doctrine. The main reason behind such categorization emanates from Article 1360 of the French Civil Code, where exceptions to the proof by deed rules are similarly categorized under physical and moral impossibilities. The application of the proof by deed rules is considered morally impossible in legal transactions carried out between close relatives enumerated under Article 203/1-a or in cases where, drawing up a deed is not required under a customary rule in the time and place of the transaction, taking into account the nature of the business and the state of the parties thereto, as stated by Article 203/1-b. The remaining four sections of Article 203 of the Turkish Code of Civil Procedure provide for exceptions of the proof by deed rules stemming from physical impossibilities. Since the proof by deed rules have been introduced for legal transactions and they apply exclusively to the parties to such transactions, we consider that the exceptions stated in Articles 203/1-ç and 203/1-d are superfluous. In other words, any claim on a defective intention or lesion may be proven through any kind of evidence. Furthermore, it is beyond dispute that a third party, who claims that the transaction is simulated, may prove such claim via any kind of evidence. As for Articles 203/1-c and 203/1-e, in both cases there is no deed in question. In the first provision, a deed is deemed to never have existed by reason of the fact that the parties entered into a legal transaction under hard conditions. In the second provision, parties have drawn up a deed, which subsequently disappeared or was lost due of reasons beyond parties' control. In both situations, the application of the proof by deed rules is deemed physically impossible.
Benzer Tezler
- Medeni Usul Hukukunda şahit ile ispat edilebilecek haller
Cases that can be proved with witness in Civil Procedure Law
FATİH ZORA
- Medeni Yargılama Hukukunda delil başlangıcı
The commencement of evidence in the Law of Civil Procedure
SALİH KESER
- Kambiyo senetlerinde temsil
Representation in bills of exchance
BÜŞRA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ BOZGEYİK
- Senetle ispat ve senede karşı senetle ispat kuralı ile bu kuralın istisnaları
Written evidence for proof and to apply written evidence against written evidence rule and the exceptions of this rule
AHMET METİN GÖKLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Hukukİstanbul ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM KARSLI